Powojenni radykalni republikanie byli motywowani przez trzy główne czynniki:
- Zemsta – chęć wśród niektórych ukarania Południa za wywołanie wojny
- Troska o wyzwolonych – niektórzy wierzyli, że rząd federalny miał do odegrania rolę w przejściu wyzwolonych z niewolnictwa do wolności
- Obawy polityczne – radykałowie chcieli utrzymać Partię Republikańską u władzy zarówno na Północy, jak i na Południu.
Na froncie politycznym Republikanie chcieli utrzymać swój program wojenny, który obejmował poparcie dla:
- Ceł ochronnych
- Pro-biznesowego narodowego systemu bankowego
- Liberalnej polityki gruntowej dla osadników
- Federalnej pomocy dla rozwoju kolei
Jeśli Południe wpadłoby z powrotem w ręce Demokratów, programy te ucierpiałyby. Ta groźba przywiodła wielu republikanów do poparcia prawa głosu dla czarnych (15. poprawka). Wdzięczni wyzwoleni głosujący po republikańsku pomogliby utrzymać status quo. Powojenny Kongres przeforsował szereg środków mających na celu pomoc wyzwolonym, ale także zademonstrowanie wyższości Kongresu nad prezydentem. Kulminacja tego procesu nastąpiła w 1867 i 1868 roku, kiedy to Kongres uchwalił szereg ustaw o rekonstrukcji; środki te zostały wprowadzone w życie i stanowiły ostateczny program odbudowy Południa. Radykalni Republikanie w Kongresie nie byli jednak usatysfakcjonowani, dopóki nie uporali się ze swoim głównym dręczycielem – impeachmentem Andrew Johnsona.