Met de opkomst van Facebook is de manier waarop mensen met elkaar communiceren voorgoed veranderd. Een sociaal netwerk dat gebruikers in staat stelt de gebeurtenissen in hun leven te delen door foto’s en statusupdates te posten, het leven van hun vrienden te volgen en rechtstreeks te communiceren via een ingebouwde messenger heeft een revolutie teweeggebracht in de internetcommunicatie, waardoor miljoenen mensen over de hele wereld allerlei informatie over zichzelf zijn gaan delen. Er waren natuurlijk andere sociale netwerken vóór Facebook, maar geen daarvan heeft zo’n grote gebruikersgroep vergaard, is zo hardnekkig gebleven, en is zo’n effectieve vorm van communicatie gebleven als Facebook. Naast Facebook zijn er momenteel nog vele andere sociale netwerken, elk met hun eigen kenmerken en doeleinden; wat ze echter allemaal verbindt, is het idee van delen. Dit lijkt een positieve invloed te hebben op de communicatievaardigheden van gebruikers, omdat het communicatie mogelijk maakt, zelfs voor mensen die ver van elkaar verwijderd zijn, of die niet in staat zijn om live te communiceren. Er zijn echter talrijke onderzoeken geweest die het tegendeel hebben aangetoond: sociale-mediaplatforms belemmeren niet alleen het vermogen van een gebruiker om gedachten te delen, maar verstoren ook communicatieprocessen, waardoor ze meer problemen creëren dan oplossen.
Over de positieve effecten van sociale netwerken gesproken, die liggen aan de oppervlakte. Volgens enquêtes gaf 39% van de respondenten aan zich dichter bij hun vrienden te voelen door de sociale media, terwijl 26% van de steekproef vond dat ze meer vrienden hadden door de sociale media (NR Media). Facebook, Twitter, LinkedIn en andere soortgelijke diensten maken de dagelijkse communicatie tussen familieleden, vrienden en zakenpartners gemakkelijker, toegankelijker en onafhankelijker van omstandigheden, zoals afstand. Gemeenschappen die op dergelijke platforms bestaan, verenigen mensen met dezelfde interesses of zorgen, en stellen vertegenwoordigers van verschillende culturele achtergronden in staat elkaar zonder beperkingen te bereiken. Vreemden helpen elkaar te ontmoeten en de eerste communicatie tussen hen mogelijk te maken – daar zijn sociale netwerken beslist goed voor.
Tegzelfdertijd bewijzen talrijke onderzoeken dat sociale-mediaplatforms de sociale vaardigheden van mensen negatief beïnvloeden. Waarschijnlijk het meest alarmerende fenomeen dat samenhangt met het extensieve gebruik van sociale mediadiensten is de afname van de kwaliteit van interpersoonlijke communicatie. Een van de grote problemen in de moderne interpersoonlijke communicatie is het gebrek aan interesse van mensen voor face-to-face communicatie; zelfs vandaag de dag zijn er veel mensen (vooral millennials, of jonger) die er de voorkeur aan geven om werk- of persoonlijke problemen op te lossen via sociale berichtensystemen. Ongeveer 93% van de communicatie is tegenwoordig al non-verbaal, en vereist dus een extra middel om mensen te helpen elkaar te begrijpen (zoals smileys of emoji’s), aangezien tekst niet het hele palet van intonaties of gezichtsuitdrukkingen overbrengt. Dit brengt verschillende problemen met zich mee; zonder deze middelen is het bijvoorbeeld vaak moeilijker om een andere persoon in een messenger systeem te begrijpen (het klassieke “hij/zij voegde geen smileys in, dus ik dacht dat hij/zij boos op me was”); of, in het echte leven, kan het moeilijker worden om echte emoties te onderscheiden en te begrijpen. Volgens sommige deskundigen verkiezen zelfs gezinnen sms’en boven face-to-face chatten. Dit alles leidt tot problemen in professionele en persoonlijke relaties (Rampages.us).
Het vervangen van echte ervaringen en gebeurtenissen in het leven door online updates in Facebook-formaat is een ander probleem. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 11 procent van de volwassenen er de voorkeur aan geeft om in het weekend thuis te blijven en op Facebook te posten hoeveel plezier ze hebben, in plaats van erop uit te gaan en ervaringen uit het echte leven op te doen. Volgens Hussein Chahine, de oprichter van de dienst Yazino, “is communicatie voortdurend in ontwikkeling. Sommige mensen zijn net zo gewend aan het zien van de online avatar van hun vrienden als aan hun gezicht. Mensen geven steeds meer de voorkeur aan een snelle en frequente betrokkenheid met instant updates over nieuws dan aan een langdurige chat en vinden ook nieuwe manieren om bij te praten met vrienden vanuit hun luie stoel.” Mark Clennon, een afgestudeerde aan de Universiteit van Zuid-Florida, zegt dat “Mensen de neiging hebben om anderen te willen laten zien dat ze plezier hebben, dan daadwerkelijk zelf plezier te hebben Er is een groter verlangen om te delen met andere mensen die je nauwelijks kent, dan daadwerkelijk met vrienden op te trekken en herinneringen te maken” (USA Today College). Dit staat in direct verband met een ander probleem: “Facebook depressie.” In het algemeen is dit het gevoel van minderwaardigheid dat optreedt wanneer mensen (tieners, meestal) hun echte leven vergelijken met het leven van hun Facebook-vrienden op basis van de posts die deze vrienden online maken – volledig voorbijgaand aan het feit dat wat ze zien niet noodzakelijk waar is (NYBH). Als gevolg hiervan ontstaat een interessant en alarmerend fenomeen: veel mensen zitten thuis, druk bezig met het creëren van zichtbaarheid van een vervuld, gelukkig leven, en lijden wanneer ze zien hoe vervuld het leven van andere mensen is – die, op hun beurt, thuis zitten, druk bezig met het creëren van zichtbaarheid van een vervuld, gelukkig leven. Dit is een schrijnend voorbeeld van een vicieuze cirkel.
Een andere aantasting van communicatievaardigheden door het uitgebreide gebruik van sociale-mediaplatforms is de verarming van taal. Bij het gebruik van messengers maken mensen vaak gebruik van steno en verkorte versies van woorden om hun berichten zo snel mogelijk te typen en af te leveren. Dergelijke communicatiemiddelen zijn echter veel minder effectief dan conventionele (of liever, traditionele, aangezien samentrekkingen, jargon en afkortingen zoals “brb,” “u r,” “m8,” “dunno,” enzovoort al bijna conventioneel zijn geworden), en mensen die eraan gewend raken kunnen moeilijkheden ondervinden in de echte interpersoonlijke communicatie (Rampages.us). En dan hebben we het nog niet eens over analfabetisme, dat al een plaag aan het worden is voor deze generatie die via messengers communiceert.
Hoewel sociale media mensen kunnen helpen bij het leggen van een eerste contact en mensen kunnen helpen zich te verenigen in groepen met bepaalde interesses, veroorzaken ze ook een aantal problemen. Met name non-verbale communicatie wordt geleidelijk een van de dominante vormen van interpersoonlijke interactie, wat een negatieve invloed heeft op het vermogen van mensen om met persoonlijk contact om te gaan en de reacties en emoties van andere mensen in het echte leven te ontmoeten. Een aanzienlijk percentage van de volwassenen (tot 11%) blijft liever thuis en communiceert via hun apparaten dan erop uit te gaan en ervaringen in het echte leven op te doen. Dit, samen met “Facebook depressie” en de algemene verarming van taal- en communicatievaardigheden, is alarmerend, en vereist adequate en tijdige maatregelen.
Works Cited
Reider, Carson. “How is Social Media Affecting Our Communication?” NRMedia.biz. N.p., n.d. Web. 27 apr. 2017.
“The Negative Impacts of Social Media on Face-to-Face Interactions.” Rampages.us. N.p., n.d. Web. 27 apr. 2017.
“Viewpoint: Why Social Media is Destroying Our Social Skills.” USA Today College. Gannett Satellite Information Network, 18 juli 2014. Web. 27 apr. 2017.
“The Impact of Social Media Use on Social Skills.” New York Behavioral Health. N.p., n.d. Web. 27 apr. 2017.