Influenza is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen die elk jaar een aanzienlijke belasting vormt voor de gezondheid van de mensen in de Verenigde Staten. De Centers for Disease Control and Prevention schat dat griep verantwoordelijk is voor maar liefst 9,2 miljoen tot 35,6 miljoen ziektegevallen, tussen 140.000 en 710.000 ziekenhuisopnames, en tussen 12.000 en 56.000 sterfgevallen per jaar sinds 2010.
Verder is gebleken dat de gewone griep meer schade toebrengt aan mensen met multiple sclerose (MS) en andere neurologische aandoeningen dan aan mensen zonder deze aandoeningen, omdat het virus een veelheid aan immuunreacties kan uitlokken die resulteren in een terugval.
In feite, in een studie gepubliceerd in de Proceedings of the National Academy of Sciences, probeerden onderzoekers te bepalen wat terugval veroorzaakt en inzicht te krijgen in de hersenactiviteit van MS-patiënten tijdens infecties van de bovenste luchtwegen.
“We weten dat wanneer MS-patiënten infecties van de bovenste luchtwegen krijgen, ze risico lopen op een terugval, maar hoe dat gebeurt wordt niet volledig begrepen,” zei auteur Andrew Steelman, PhD, assistent-professor met aanstellingen in het Department of Animal Sciences, het Neuroscience Program, en de Division of Nutritional Sciences aan de University of Illinois College of Agricultural, Consumer, and Environmental Sciences in een recent persbericht. “Een grote vraag is wat terugval veroorzaakt, en waarom immuuncellen plotseling naar de hersenen willen gaan. Waarom gaan ze niet naar de teen?”
Voor de studie gebruikten de onderzoekers een stam laboratoriummuizen die genetisch gevoelig was voor het ontwikkelen van een auto-immuun aanval van de hersenen en het ruggenmerg. Nadat de muizen waren blootgesteld aan griep, onderzochten de onderzoekers de veranderingen in hun hersenen.
De bevindingen toonden aan dat blootstelling aan griep MS-achtige symptomen veroorzaakte bij sommige van de muizen, hoewel het virus niet in de hersenen werd aangetroffen, schreven de auteurs.
“Als je kijkt naar een populatie van MS-patiënten die symptomen hebben van een ziekte van de bovenste luchtwegen, zal tussen 27% en 42% binnen de eerste week of 2 hervallen.” Dr. Steelman zei. “Dat is eigenlijk dezelfde incidentie en hetzelfde tijdsbestek dat we zagen bij onze geïnfecteerde muizen, hoewel we dachten dat het veel hoger zou zijn, gezien het feit dat de meeste immuuncellen in deze muizenstam in staat zijn om de hersenen aan te vallen.”
Bij nader onderzoek toonden de bevindingen een toename van gliale activering in de hersenen van muizen die geïnfecteerd waren met influenza.
“Wanneer glia geactiveerd worden, begin je de verplaatsing van immuuncellen van het bloed naar de hersenen te zien,” legde Dr. Steelman uit. “Wij denken dat, in ieder geval voor MS-patiënten, wanneer glia geactiveerd worden, dit een van de eerste triggers is die ervoor zorgt dat immuuncellen naar de hersenen gaan. Eenmaal daar, vallen de immuuncellen myeline aan, de vettige omhulsels die axonen omgeven, en veroorzaken neurologische disfunctie.”
De onderzoekers veronderstellen dat glia signalen naar immuuncellen kunnen sturen via chemokines. Eén chemokine, CXCL5, had verhoogde niveaus in de hersenen van muizen geïnfecteerd met de griep, evenals in de cerebrale ruggenmergvloeistof van patiënten met MS tijdens een terugval. Om deze bevindingen verder te versterken, suggereerden andere wetenschappers onlangs dat CXCL5 zou kunnen worden gebruikt om terugval te voorspellen.
Hoewel de bevindingen verder inzicht verschaffen in hoe immuuncellen naar de hersenen worden gesignaleerd tijdens een infectie van de bovenste luchtwegen, blijven de onderzoekers onzeker over waarom het immuunsysteem de hersenen aanvalt.
“MS-patiënten hebben 1 of 2 terugvallen per jaar; er wordt gedacht dat deze terugvallen bijdragen aan de progressie van de ziekte,” zei Dr. Steelman. “Als we kunnen vaststellen wat omgevingsfactoren zoals infectie aanzet tot terugval, dan kunnen we misschien ingrijpen wanneer de patiënt tekenen van ziekte vertoont, zoals een loopneus of koorts. Als we de terugval met 50% kunnen remmen, kunnen we theoretisch de tijd verlengen die nodig is voor de patiënt om voortdurend functieverlies en dramatische invaliditeit te ervaren.”