Afstammeling van Sefardische joden die rond de Amerikaanse Revolutie vanuit Portugal naar de Verenigde Staten emigreerden, werd Emma Lazarus op 22 juli 1849 in New York City geboren. Vóór Lazarus waren de enige Joodse dichters die in de Verenigde Staten werden gepubliceerd humoristen en schrijvers van gezangenboeken. Haar boek Songs of a Semite was de eerste poëziebundel die de Joods-Amerikaanse identiteit onderzocht terwijl ze worstelde met de problemen van de moderne poëtica.
Haar familie was welgesteld en Lazarus kreeg thuis onderwijs en verwierf kennis van de Griekse en Latijnse klassieken en van de moderne literatuur van Duitsland, Italië en Frankrijk. Lazarus ontwikkelde al op jonge leeftijd een affiniteit voor verzen. Als tiener begon ze met het vertalen van gedichten van Victor Hugo, Heinrich Heine, Alexandre Dumas en Friedrich Schiller.
Lazarus begon in de jaren 1860 en 1870 gedichten te publiceren, waaronder vertalingen van Duitse gedichten. In 1866 zorgde haar vader ervoor dat de gedichten en vertalingen die zij tussen haar veertiende en zestiende schreef, in eigen beheer werden gedrukt, en het jaar daarop volgde een commercieel uitgegeven bundel, getiteld Poems and Translations. Het werk trok de aandacht van dichters en critici, waaronder Ralph Waldo Emerson, die haar vriend en mentor werd.
Lazarus publiceerde nog een dichtbundel, Admetus and Other Poems (1871); een roman, Alide: An Episode in Goethe’s Life (1874); en een versdrama, The Spagnoletto (1876), voordat haar belangstelling voor de Joodse identiteit en cultuur in haar werk tot uiting kwam. Na het lezen van George Eliot’s roman Daniel Deronda uit 1876, waarin de Joodse afkomst in de Victoriaanse samenleving wordt onderzocht, begon Lazarus met het vertalen van middeleeuwse Hebreeuwse poëzie uit het Duits. Nieuws over de Russische pogroms wakkerde haar interesse aan. In 1881 was ze uit de eerste hand getuige van de tumultueuze aankomst van verbannen vluchtelingen in de Verenigde Staten. Het jaar daarop publiceerde ze een polemiek in The Century, evenals een andere dichtbundel, Songs of a Semite: The Dance to Death and Other Poems.
Na de publicatie van Songs of a Semite schreef Lazarus verschillende prozastukken over de historische en politieke belangen van het Joodse volk, en reisde ze naar Frankrijk en Engeland, waar ze literaire figuren als Robert Browning en William Morris ontmoette en met hen bevriend raakte.
Na terugkeer uit Europa werd Lazarus gevraagd een origineel gedicht te veilen als fondsenwerving voor de bouw van de sokkel van het Vrijheidsbeeld. Hoewel ze aanvankelijk weigerde, maakte Lazarus later van de gelegenheid gebruik om uiting te geven aan de benarde toestand van gevluchte immigranten, die haar na aan het hart lagen. Haar resulterende sonnet, “The New Colossus”, bevat de iconische regels “Give me your tired, your poor / Your huddled masses yearning to breathe free,” en is gegraveerd op een plaquette op de sokkel van het monument.
In 1884 werd Lazarus ziek, waarschijnlijk aan Hodgkin’s lymfoom. Na de dood van haar vader, het jaar daarop, ging ze weer op reis, in de hoop dat een ontmoeting met een nieuw land haar weer op krachten zou brengen. Ze bezocht Italië voor de eerste keer, gevolgd door Engeland en Frankrijk, maar keerde al snel terug naar de Verenigde Staten toen haar ziekte verergerde. Ze stierf een paar maanden later op 17 november 1887.