Als je een ruimteschip had en overal in het heelal heen kon gaan, waar zou je dan heen gaan? Zou je op Mars op zoek gaan naar buitenaardse wezens? Misschien zou je naar Mercurius gaan voor een lekker kleurtje? Of zou je veel verder weg gaan om die mooie planeet met die fascinerende ringen te bezoeken? Waar hebben we het over? Saturnus, natuurlijk!
Wanneer studenten voor het eerst de planeten bestuderen, lijkt Saturnus altijd studenten te fascineren, voornamelijk vanwege de heldere ringen die de planeet omringen. Saturnus is echter niet de enige planeet met ringen. Jupiter, Uranus en Neptunus hebben ook ringen, maar geen van deze andere planeten kan bogen op de gedurfde, spectaculaire ringen die de op een na grootste planeet, Saturnus, omringen.
Saturnus heeft zeven hoofdgroepen van ringen, die elk van elkaar gescheiden zijn door ruimtes die divisies worden genoemd. Elke primaire ringgroep bestaat uit duizenden kleinere ringen, ringlets genoemd. De hoofdringgroepen zijn alfabetisch benoemd: A, B, C, D, E, F, en G. Ze zijn echter genoemd in de volgorde waarin ze zijn ontdekt, dus beginnend bij Saturnus en naar buiten toe is hun volgorde D,C, B, A, F, G, en E.
De ringen van Saturnus zijn enorm. De grootste ringgroepen kunnen een diameter van meer dan 170.000 mijl hebben. Hoewel ze breed zijn, zijn ze relatief dun. De meeste ringen zijn niet meer dan 2 meter dik.
De eerste astronoom die de ringen van Saturnus zag, was Galileo in 1610. Sindsdien hebben astronomen geprobeerd meer te weten te komen over deze unieke kenmerken van Saturnus.
De ringen lijken massief, maar dat zijn ze niet. In plaats daarvan bestaan ze uit een schijnbaar oneindig aantal drijvende brokken ijs, steen en stof. Deze deeltjes kunnen in grootte variëren van een zandkorrel tot stukken zo groot als een huis.
De ringen zitten ook niet stil. In plaats daarvan draaien ze met zeer hoge snelheid rond Saturnus. Het zijn ook geen perfecte cirkels. Door de zwaartekracht van Saturnus’ manen ontstaan er allerlei kuilen en bochten in de ringen.
Jarenlang hebben astronomen zich afgevraagd wat de oorzaak van Saturnus’ ringen kon zijn. Tegenwoordig denken astronomen dat de deeltjes waaruit de ringen van Saturnus zijn opgebouwd, waarschijnlijk afkomstig zijn van botsingen tussen kometen of asteroïden en de vele manen van Saturnus. Terwijl de aarde één maan heeft, hebben wetenschappers minstens 60 manen geïdentificeerd die rond Saturnus draaien. Brokstukken van deze manen hebben zich rond Saturnus verspreid en zo de huidige ringpatronen gevormd.
Astronomen weten veel meer over Saturnus en zijn ringen dankzij de voortdurende verkenning van Saturnus door het Cassini-ruimtevaartuig. Cassini verliet de aarde in 1997 en kwam in 2004 bij Saturnus aan.
Het Cassini-ruimtevaartuig draait sindsdien in een baan om Saturnus en stuurt een constante stroom foto’s en nieuwe informatie terug naar de aarde. Dankzij het Cassini-ruimtevaartuig denken astronomen nu dat de ringen van Saturnus even oud kunnen zijn als het zonnestelsel, oftewel ongeveer vier miljard jaar oud!