Aan het begin van de XX eeuw kwam er een einde aan Calamity’s hardwerkende, avontuurlijke en intense leven: in juli 1903 vestigde zij zich in het Calloway Hotel (bij het beruchte Deadwood), en stierf hier op 1 augustus op slechts 51-jarige leeftijd.
Wat historici te zeggen hebben
Sommige historici menen dat het leven van Martha Canary zwaar overdreven is om ‘de romantische visie op het grensleven te vervullen’ (Mifflin 2005). Dit gebeurde ook met de ontwikkeling van Hollywoodfilms waarin scènes uit het verre westen werden uitgebeeld: een voorbeeld is de film “Calamity Jane” vertolkt door de vrouwelijke en gracieuze Doris Day in 1953.
Daar komt nog bij dat in 1941 een vrouw genaamd Jean McCormick een memoires schreef waarin zij beweerde Martha’s dochter te zijn, en “de mythe van Calamity Jane kristalliseerde”: pas decennia later werd ontdekt dat zij loog en dus een oplichtster was (Mifflin 2005).
Er zijn helaas niet veel documenten en archiefstukken die getuigen van Martha’s leven. Zelfs haar biografie (1886) was ‘propaganda’ en zoals professor McLaird stelt, ‘nadat de romantische avonturen zijn verwijderd, is haar verhaal vooral een verslag van een saai dagelijks leven dat onderbroken wordt door drinkgelagen’ (Mifflin 2005; McLaird citerend). Calamity Jane inspireerde in feite eerder dime novel schrijvers en werd een ‘dime-novel heldin’ (Mifflin 2005).
De zorgzame kant van Calamity Jane
Calamity Jane is het meest bekend om haar avontuurlijke, onverschrokken en tomboyish karakter. Er zijn echter verschillende gelegenheden waarbij Martha haar zorgzame en verzorgende kant heeft laten zien. Sommige gevallen zijn al genoemd, zoals de taak om vanaf haar dertiende voor haar broers en zussen te zorgen; onbevreesd vechten om de dood van de man van wie ze hield te rechtvaardigen.
In een boek uit 1924 definieerden ’twee pioniers’ Calamity als ‘niets meer dan een ordinaire prostituee, dronken, wanordelijk en geheel verstoken van elk besef van moraal’ (Mifflin 2005). De schrijvers waren echter niet in staat om haar intrinsieke goedhartige aard en de humanitaire daad die ze ondernam te ontkennen (Mifflin 2005).
Echter, er zijn ook andere episodes die getuigen van haar goedhartige aard. Zo bood ze zich in 1878 aan als verpleegster om slachtoffers van de pokken te redden: in Deadwood weigerden alle andere vrouwen de slachtoffers van de pokkenepidemie te helpen, omdat ze bang waren dat ze de pokken zelf ook zouden krijgen (Mifflin 2005). Martha daarentegen ‘verzorgde de patiënten dag en nacht, gedurende weken’ (Mifflin 2005).
Bij een andere gelegenheid redde Calamity Jane passagiers van een postkoets die werd aangevallen door indianen en reed het voertuig naar Deadwood (Hero 2017).
Tot slot: Calamity Jane was een onconventionele vrouw voor haar tijd, en daardoor lopen de meningen met betrekking tot haar sterk uiteen. Zoals Mifflin stelt, ‘sommigen zeiden dat ze mooi was, anderen noemden haar weerzinwekkend’; volgens sommigen was ze ‘een onwetende vrouw met meestal onvrouwelijke gewoonten’, terwijl een ander beweerde dat ze ‘gul, vergevingsgezind, goedhartig, gezellig, en toch wanneer opgewonden, ze al de durf en moed van de leeuw of de duivel zelf’ was (Mifflin 2007).
Bibliografie
Hero, F. (2017). Calamity Jane Biografie. Beschikbaar via: https://www.biography.com/people/calamity-jane-9234950
Mifflin, M. (2005). De echte Calamity Jane. Salon. Available from: https://www.salon.com/2005/12/06/mclaird/
Image Sources:
https://cdn4.picryl.com/photo/1936/01/01/calamity-janes-rock-custer-state-park-south-dakota-1024.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/Calamity_Jane_in_her_kitchen_1901_%28cropped%29.JPG
https://cdn4.picryl.com/photo/1903/01/01/calamity-jane-on-wild-bills-grave-1-640.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Calamity_Jane_by_CE_Finn.jpg