Listy Pawłowe

Kontekst i przegląd

W kanonie Nowego Testamentu, liczącym 27 ksiąg, 21 jest nazywanych „listami”, a nawet Apokalipsa Jana zaczyna się i kończy w formie listów. Spośród tych 21 ksiąg 13 należy do korpusu Pawłowego; List do Hebrajczyków jest zaliczany do korpusu Pawłowego na Wschodzie, ale nie na Zachodzie. Trzy listy z tego korpusu, Listy pasterskie, są pseudonimami i dlatego nie są tu rozpatrywane. Z pozostałych 10, Listy do Kolosan i Efezjan pochodzą z ręki późniejszego naśladowcy Pawła, a II List do Tesaloniczan jest fałszywy. W jaki sposób ten korpus Pawłowy został zebrany i opublikowany pozostaje niejasny, ale listy jako część Pisma Świętego były wcześnie ustanowionym zjawiskiem chrześcijaństwa.

Kościół był ubogi i powszechny, a w początkowym okresie oczekiwał rychłej Paruzji. Bardziej formalne pisma święte zostały więc zastąpione przez listy (np. biskupa Ignacego z Antiochii), które odpowiadały na praktyczne pytania wczesnych kościołów.

Listy Pawła, napisane zaledwie około 20-30 lat po ukrzyżowaniu, zostały zachowane, zebrane i w końcu „opublikowane”. Ogólnie rzecz biorąc, odpowiedziały one na pytania kościołów, które założył. Trudno jest ustalić, kiedy wszystkie listy Pawłowe jako korpus stały się znane po raz pierwszy. Ponieważ teologia Pawłowa oraz niektóre cytaty i aluzje były z pewnością znane pod koniec I w., Listy Pawłowe prawdopodobnie zostały zebrane i rozpowszechnione do powszechnego użytku kościelnego pod koniec I w. lub wkrótce potem. Uczeń Pawła, być może Onesimus, mógł użyć Efezjan jako listu przewodniego dla całej kolekcji.

Listy do Galatów i Rzymian zawierają obszerną dyskusję na temat Prawa (Tory) i usprawiedliwienia (w języku, którego nie ma w innych listach), aby rozwiązać problem relacji chrześcijaństwa do judaizmu i relacji żydowskich chrześcijan z chrześcijanami z pogan. List do Galatów jest starszy i różni się od Listu do Rzymian tym, że zajmuje się judaizatorami – tzn. chrześcijanami z pogan, którzy byli zauroczeni żydowskimi zwyczajami i bronili żydowskiego prawa ceremonialnego dla chrześcijan z pogan. Z drugiej strony, List do Rzymian porusza kwestię Żydów oraz wiary i kościoła chrześcijańskiego w Bożym planie zbawienia.

W I i II Liście do Koryntian (które mogą zawierać fragmenty korespondencji korynckiej zachowane w nieco przypadkowej kolejności) nie ma ani Żydów, ani judaizujących praktyk. Dotyczą one kościoła chrześcijan z pogan i dlatego są najlepszym dowodem na to, jak Paweł działał na terytorium pogan.

Najwcześniejszą księgą Nowego Testamentu jest I List do Tesaloniczan, który dotyczy problemu eschatologii. Chociaż II Tesaloniczan jest oczywista w swoim naśladownictwie stylu I Tesaloniczan, to jednak odzwierciedla późniejszy czas, rozwija I Tesaloniczan i dlatego nie jest uważana za autentyczną.

Filippianie mogą być listem złożonym, w którym różne tematy nauczania Pawłowego są utrzymywane razem przez formę testamentu. Jest to więc kompendium bez zbytniego skoncentrowania się na sytuacji Filipian. Filemon, choć adresowany do kościoła domowego, jest w szczególny sposób zainteresowany losem niewolnika powracającego do swego pana, z nadzieją, że zostanie mu przebaczone i zostanie odesłany, aby pomóc Pawłowi w więzieniu, co stanowi przykład manumisji w imieniu Pawła.

Efezjan wydaje się być zależny od Kolosan, a oba, choć używają stylu Pawłowego, odzwierciedlają czas i obrazowanie czasami inne i późniejsze niż autentyczne listy Pawła. Efezjan obejmuje treść Kolosan w bardziej zwartej formie i może być listem przewodnim dla całego korpusu Pawłowego autorstwa ucznia lub innego późniejszego paulisty.

Styl listów Pawłowych jest mieszanką formy greckiej i żydowskiej, łączącą osobistą troskę Pawła z jego oficjalnym statusem apostoła. Po własnym imieniu Paweł wymienia adresatów lub zgromadzenie, do którego się zwraca, i dodaje „łaskę i pokój”. Po tym często następują dziękczynienia i wstawiennictwo, które są znacznie dostosowane do treści i celu listu. Materiał doktrynalny zwykle poprzedza rada lub napomnienie (parenesis), a listy kończą się osobistą wiadomością lub napomnieniem i błogosławieństwem: „Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa niech będzie z wami”. Listy Pawła były prawdopodobnie dyktowane amanuensisowi (który mógł być nazwany, na przykład, Sosthenes, I Kor. 1:2), a niektóre pozdrowienia zostały napisane na końcu listów jego własną ręką. Były one jednak oczywiście przeznaczone do czytania na głos w kościele i dlatego ich styl różni się od stylu listów czysto osobistych

.