Ostatnio ogłoszono, że Fender będzie stopniowo wycofywał jesion z modeli gitar elektrycznych z linii produkcyjnej. W oświadczeniu firmy wyjaśniono, że „aby podtrzymać nasze dziedzictwo spójności i wysokiej jakości, my, w Fenderze, podjęliśmy decyzję o usunięciu jesionu z większości naszych regularnie produkowanych modeli. Niewielka ilość jesionu, którą jesteśmy w stanie pozyskać, będzie nadal dostępna w wybranych, historycznie odpowiednich modelach vintage, w miarę dostępności.”
Jakkolwiek olcha pozostaje najbardziej popularnym twardym drewnem dla korpusów Fendera, związki amerykańskiego giganta z jesionem nie mogą być niedoceniane – był on praktycznie wszystkim, czego używano w gitarach i basach produkowanych od 1950 do 1956 roku i nadal sprzedaje się z powodzeniem do dnia dzisiejszego.
Tutaj Justin Norvell, wiceprezes wykonawczy Fender Product, daje Guitar World ekskluzywne spojrzenie na powody tej decyzji i na to, jak firma planuje iść naprzód w tych trudnych czasach…
Zważywszy na to, jak daleko Fender i jesionowe korpusy sięgają wstecz, to nie mogła być łatwa decyzja…
Leo zwykł mawiać, 'Jeśli mam 100$ na zrobienie czegoś, wydam 99$ aby to działało i 1$ aby było ładne’
„To coś, czego nikt z nas nie traktował lekko – jesion jest częścią DNA tego co robimy w Fenderze. Po pierwsze, historycznie rzecz biorąc, lutnictwo inne niż Fender zawsze używało takich rzeczy jak świerki, ale także egzotyczne tropikalne twarde drewno.
„Ponieważ Leo był o wiele bardziej pragmatyczny, zwykł mawiać: 'Jeśli mam 100$ na zrobienie czegoś, wydam 99$ aby to działało i 1$ aby było ładne’. Używał materiałów, które były powszechnie dostępne. Chodził do tartaku i drewno takie jak olcha, jesion i klon były łatwe do zdobycia.
„Nasz główny facet od drewna powiedział mi, że jesion nie miał nawet prawdziwego rynku lub zastosowania do czasu amerykańskich kijów baseballowych i gitar elektrycznych, z powodu Fendera. Wykarczowali lasy z jesionu, aby zrobić miejsce na uprawę innych rzeczy. Więc jesion jest drewnem, które sięga do najwcześniejszych dni Fendera – Esquires, Broadcasters, ’54 Strats i tak dalej…”
Co dokładnie spowodowało decyzję o zaprzestaniu używania jesionu w modelach linii produkcyjnej?
„Z czasem pojawił się ten chrząszcz Emerald Ash Borer, który pojawił się w okolicach Kanady i Michigan i zaczął niszczyć jesion. Na północy nie używamy tego jesionu, bo jest naprawdę ciężki… używamy jesionu bagiennego, który jest na południu”.
„Próbowali robić wszystkie rodzaje rzeczy, wprowadzając nierodzime gatunki, które zjadłyby chrząszcze, pestycydy, rzucali wszystko na ścianę i nic nie powstrzymało zarazy tego inwazyjnego szkodnika, który nie był rodzimy i nie wiem jak się tu dostał.
„To zjada swoją drogę przez las i jesion będzie całkowicie zniknął w ciągu kilku lat. Chyba tak jak to, że kasztanowiec amerykański został zniszczony w latach 30-tych i koniec. To nie jest tak, że odejdzie na kilka sezonów i w końcu odrośnie.”
Więc jest to wyścig z czasem, do pewnego stopnia?
Po prostu trafiliśmy w punkt, w którym nie mogliśmy umieścić go w gitarze produkcyjnej mówiąc wszystkim, że możemy zrobić coś, czego nie możemy już dostać
„Cóż, ścigaliśmy się z tym chrząszczem, ale potem na froncie zmian klimatycznych są te powodzie, które przychodzą i ustępują, to wtedy wchodzimy i zdobywamy jesion. Lubimy drewno z wody, jest bardziej porowate i w ten sposób uzyskujemy jasny, bagienny jesion. Właściwie używamy tylko dolnej części drzewa, gdzie znajduje się woda.
„Ale powodzie nie ustępują, więc te obszary są pod wodą przez dwie trzecie roku i doszliśmy do punktu, w którym siedzimy tam przez sześć lub osiem miesięcy, czekając na jesion, którego nie możemy niezawodnie zdobyć. Chrząszcze wciąż pojawiają się tam, gdzie jest powódź lub nie, więc to się naprawdę zawęża.
„Przyjdzie taki dzień, że nie będzie już nic, a wiedzieliśmy o tym od trzech lub pięciu lat. Po prostu trafił w punkt, w którym nie mogliśmy umieścić go w gitarze produkcyjnej mówiąc wszystkim, że możemy zrobić coś, czego już nie dostaniemy.
„To powiedziawszy, prawdopodobnie będzie jeszcze kilka uczt i głodów, zanim gatunek całkowicie zniknie. Jeśli zdobędziemy popiół, wykorzystamy go i zrobimy limitowane edycje. Ale niestety ze względu na okoliczności nasza produkcja jesionu będzie się kończyć.”
Co jeszcze można zrobić, aby uratować przyszłość gitar z jesionowym korpusem?
„Zaczęliśmy się przyglądać jesionowi, który jest trochę cięższy i pracować nad różnymi technikami komorowymi, które pozwoliłyby na to, aby nie ważył 12 lub 13 funtów.
„Już prototypowaliśmy cięższy jesion z komorą, mieliśmy ostatnio Kenny Wayne Shepherd’a, aby przetestować różnicę i pomyślał, że brzmią i czują się świetnie. Tak więc już teraz zastanawiamy się nad kilkoma rzeczami, które pozwolą jesionowi żyć trochę dłużej i jak najlepiej wykorzystać ograniczone zasoby.
„Jest firma o nazwie Roots Of Rock i wierzę, że znaleźli jeden szczep jesionu, który jest odporny na tego chrząszcza Borer. Pracujemy w konsorcjum, aby pomóc w ponownym zasadzeniu jesionu w rejonie Detroit i Michigan, ale to będzie trwało około 30 lat. Przynajmniej będziemy mieć jesion ponownie, w przeciwieństwie do kasztanowca, który jest całkowicie zniknął.
„Tam, gdzie możemy zdobyć i przechowywać jesion, zrobimy to, ale prawdopodobnie stanie się on bardziej ekskluzywną rzeczą dla wyższej klasy produktów American i Custom Shop. Wcześniej używaliśmy jesionu na całej drodze aż do Squiera! To będzie o wiele bardziej ograniczone.”
Czy są jakieś inne drewna, które mogłyby dorównać wizualnym i tonalnym właściwościom jesionu?
„Tak, przyglądamy się innym gatunkom drewna – są takie, które są bardzo markowe dla Fendera, jak sosna. Było tego sporo w tamtych czasach – zrobiliśmy kilka sosnowych gitar i nawet używaliśmy jej ostatnio. Więc przyglądamy się palonej sośnie – ludzie martwią się, że jest miękka, choć niektóre gatunki są bardziej miękkie niż inne.
To nie jest decyzja, którą podejmujemy, aby wycofać się z biznesu jesionowego, to raczej dostosowanie się do nowej normy
„Sassafras jest kolejny, właśnie zrobiliśmy Erica Johnsona sassafras Strat, który był oparty na jego prawdziwej gitarze z lat 50-tych. Ponownie, Leo Fender był pragmatykiem, powiedziałby: 'Co masz dzisiaj?’. Oba mają podobny układ słojów do jesionu i są podobne brzmieniowo. Przyglądamy się również innym, jak na przykład cedrowi zachodniemu.
„Z jesionem wiąże się pewna estetyka – niektóre modele są malowane na jednolity kolor, ale korpus z jesionu naturalnego lub w kolorze sunburst będzie miał to usłojenie, które wielu ludziom się podoba.
„To nie jest decyzja, którą podejmujemy, aby wycofać się z biznesu jesionowego, to raczej przystosowanie się do nowej normy. Sosna to wspaniałe drewno. Zrobiliśmy wiele z odzyskanej sosny z drewna stodoły, która pochodzi z połowy Ameryki. Ludzie przyjęli je dobrze i powiedzieli, że brzmią świetnie, więc to jest ścieżka, którą podążamy.
„Jesion nie stanowi największego procentu naszej działalności – oczywiście olcha jest tym, czego używamy najczęściej. Ale dla tych, którzy nalegają na jesion, jest to, co jest ze względu na niedobór, który zawsze napędza popyt. My szukamy sposobów na przechowywanie tego, co mamy, bez martwienia się o chrząszcze.
„Właśnie zrobiliśmy Dragon Tele Jimmy’ego Page’a, który miał jesionowy korpus, więc do reedycji będziemy potrzebować tego drewna. Chodzi o znalezienie równowagi i w tej chwili oznacza to wycofanie go z regularnej produkcji, od serii Vintera do American Pro. W ten sposób dostosowujemy się do tego niedoboru.”
Dla tych, którzy nigdy nie mieli okazji bezpośrednio porównać, jakie są główne różnice pomiędzy jesionem a olchą?
„To interesujące. Wielu ludzi głosuje oczami… jesion ma o wiele bardziej wyraźny, wirujący wzór słojów w porównaniu z olchą, która jest bardziej jednolita w swoim wyglądzie”.
„Kiedy przeprojektowywaliśmy niektóre gitary, zrobiliśmy te gitary dokładnie z tego samego wszystkiego, te same szyjki, te same części – zmieniając tylko jedną rzecz na każdej z nich. Porównywaliśmy jesion z olchą, żeby usłyszeć różnice. Jesion był moją preferencją tonalną, ma trochę więcej dołu w średnich tonach. Olcha ma więcej szczytu.
„Powiedziałbym, że jesion ma świetne brzmienie, szczególnie kiedy jammujesz sam w domu. Kiedy grasz z zespołem i musisz się przebijać, olcha ma lepszy szczyt i pozwala ci uzyskać więcej przestrzeni w utworze. Ale jest ciepło w jesionie, to jest to, co ludzie w nim kochają.
Możesz wyciągnąć trzy lub cztery gitary zrobione tego samego dnia i wszystkie będą czuć i rezonować inaczej… to jest ich piękno
„Olcha jest bardziej spójnym i zajmującym dźwiękiem w miksie. To tylko kwestia preferencji. Każdy kawałek drewna jest inny. Ostatnio mieliśmy wyłożonych sześć gitar Toma Morello i przeglądaliśmy je z Tomem i każda brzmiała trochę inaczej, tylko z powodu tego, jak szyjka i korpus łączą się ze sobą.
„To jest jak przepis, możesz go robić raz za razem, zawsze będzie trochę inny. Drewno ma swój własny charakter, możesz wyciągnąć trzy lub cztery gitary zrobione tego samego dnia i każda z nich będzie brzmiała i rezonowała inaczej… to jest jego piękno.”
Czy są jakieś inne kroki, które Fender podejmuje, aby być świadomym ekologicznie?
„Po pierwsze, ważne jest, aby powiedzieć, że olcha i klon są szybko rosnącymi i szybko odnawiającymi się gatunkami drewna, nie tak jak tropikalne egzotyczne twarde drewno, gdzie jest dużo więcej regulacji i zmartwień. Nawet mahoń, którego używamy do produkcji Acoustasonics, został pozyskany w najbardziej zrównoważony sposób, jaki udało nam się znaleźć. Mamy pełny łańcuch nadzoru nad wszystkimi naszymi gatunkami drewna, aby wiedzieć dokładnie, skąd pochodzą od samego początku.
„Robimy wiele z odzyskanych rzeczy. Przyglądamy się miejskim drzewom. Jest tak wiele materiałów do wykorzystania, zawsze szukamy, ponieważ to jest w duchu Leo, rozglądanie się i robienie z tego czegoś, co działa świetnie. Wspaniałą rzeczą w pracy w Fenderze jest to, że nic nie jest oddalone o więcej niż kilka śrubek, zawsze możesz coś zamienić!
„Kiedy Bob Taylor zamienił zwykły heban na heban ze smugami, wyjaśnił dlaczego – tylko 10% jest naprawdę czarne. Jedynym sposobem, aby się tego dowiedzieć jest ścięcie drzewa, więc możesz to zrobić, a potem zdać sobie sprawę, że nie jest ono całkowicie czarne, więc zostawiają drzewo gnijące na dnie dżungli. 90% tego, co zostaje ścięte, nie zostaje wykorzystane.
„Więc zaczęliśmy używać również hebanu z pasemkami, właściwie dostajemy nasz od niego, to heban z charakterem. Jednolity ciemny heban jest ładny, ale smugi są unikalne i miłe, nadają instrumentom charakterystyczny wygląd.”
Zważywszy na to, co dzieje się obecnie na świecie, czy produkty zaplanowane do wprowadzenia na Summer NAMM zostaną jeszcze ogłoszone w tym roku?
„Myślę, że czekają nas pewne wyzwania, rzeczy mogą się opóźnić, ale nasze plany to po prostu kontynuowanie działań naprzód. Szczególnie teraz, gitarzyści będą spragnieni czegoś nowego i ekscytującego, co ich zainspiruje. Myślę, że jak wszyscy wyjdziemy z powrotem na światło i wyregulujemy nasze oczy, naszym pomysłem jest kontynuowanie naszego planu wypuszczania nowych produktów.
Mamy pełną kontrolę nad wszystkimi naszymi gatunkami drewna, aby wiedzieć dokładnie skąd pochodzą od samego początku
„Możemy rozłożyć je w czasie w różny sposób, niektóre mogą zostać przesunięte o kilka miesięcy, ale na pewno będziemy mieli asortyment nowych produktów w drugiej połowie roku – jesteśmy już na dobrej drodze z nimi.”
Na koniec, jakie były Twoje ulubione gitary, które posiadałeś przez te wszystkie lata?
„W tej chwili moją ulubioną jest Jazzmaster z 1963 roku, nie w 100% oryginalny, który brzmi genialnie. Mam też Telecastera, który jest zrobiony z odzyskanego czerwonego drewna z mostu kozłowego z Goldrush w Północnej Kalifornii… te dwa są głównymi w rotacji. Następnie mam replikę Custom Shop Strat z 1965 roku w kolorze Daphne Blue z wykończeniem w kratkę. Jestem głównie facetem od Stratów, ponieważ to na nich dorastałem i to one kształtowały mój styl.
„Miałem kilka gitar, z którymi żałuję się rozstać. W latach 90-tych mój przyjaciel zaoferował mi Tele Deluxe z bieżnikiem z ’74 lub ’76 roku. Chciał za nią 450 dolarów, a ja nie byłem pewien. Pamiętam, że 10 lat później byłem w sklepie z gitarami, a tam była jedna za 4,500$! Generalnie staram się zachować wszystko, co mam.
„Właściwie mieszkałem w Wielkiej Brytanii i chodziłem tam do gimnazjum przez kilka lat od 11 do 15, tam też dostałem swoją pierwszą gitarę. Sprzedałem ją przed powrotem do kraju, ale od tamtej pory zachowałem wszystkie instrumenty. Nie mogę się z nimi rozstać. Tylko kilka rzeczy uciekło – był piękny Bandmaster ’64, którego się pozbyłem, więc zdecydowanie mi go brakuje.”
Recent news
.