Er zijn verschillende soorten alvleesklierkanker, maar de overgrote meerderheid (meer dan 90 procent) van alle diagnoses betreft een adenocarcinoom van de alvleesklier. Wanneer u leest over klassieke symptomen of prognose van alvleesklierkanker, leest u meestal over adenocarcinoom.
Pancreaskankersoorten kunnen worden onderverdeeld in twee grotere categorieën: exocriene alvleesklierkanker, waartoe adenocarcinoom behoort, en neuro-endocriene alvleesklierkanker. Elke categorie omvat verschillende soorten kanker die onderling kunnen verschillen qua symptomen en prognose.
Exocriene (niet-endocriene) pancreaskanker
Exocriene pancreaskanker ontwikkelt zich uit exocriene cellen, die de exocriene klier en de kanalen van de pancreas vormen. De exocriene klier scheidt enzymen af die helpen bij het afbreken van koolhydraten, vetten, eiwitten en zuren in de twaalfvingerige darm.
De verschillende soorten exocriene alvleesklierkanker vormen meer dan 95 procent van alle kanker van de alvleesklier. Zij omvatten de volgende:
Adenocarcinoom
Ook wel ductaal carcinoom genoemd, adenocarcinoom, is de meest voorkomende vorm van alvleesklierkanker, goed voor meer dan 90 procent van de alvleesklierkankerdiagnoses. Deze kanker ontstaat in de bekleding van de kanalen in de alvleesklier.
Het is ook mogelijk dat adenocarcinoom zich ontwikkelt uit de cellen die alvleesklierenzymen aanmaken. Wanneer dit gebeurt, wordt het acinaarcelcarcinoom genoemd, dat 1 procent tot 2 procent van de exocriene kankers uitmaakt. De symptomen van acinarcelcarcinoom lijken op de symptomen van adenocarcinoom, waaronder buikpijn, misselijkheid en gewichtsverlies. Geelzucht komt echter niet zo vaak voor. Door een toename van enzymen kunnen sommige patiënten huiduitslag en gewrichtspijn hebben.
Squameus celcarcinoom
Deze uiterst zeldzame niet-endocriene kanker van de alvleesklier vormt zich in de pancreaskanalen en bestaat uitsluitend uit squameuze cellen, die normaal niet in de alvleesklier worden gezien. Er zijn niet genoeg gevallen van deze ziekte gerapporteerd om de oorsprong ervan volledig te begrijpen. Studies hebben gemeld dat het een zeer slechte prognose heeft omdat de meeste gevallen na uitzaaiing worden ontdekt.
Adenosquameus Carcinoom
Dit zeldzame type alvleesklierkanker vertegenwoordigt 1 procent tot 4 procent van de exocriene alvleesklierkankers. Vergeleken met adenocarcinoom is adenosquameus carcinoom een agressievere tumor met een slechtere prognose. Deze tumoren vertonen kenmerken van zowel ductaal adenocarcinoom als plaveiselcelcarcinoom.
Colloïdcarcinoom
Een ander zeldzaam type, colloïdcarcinomen vertegenwoordigen 1 procent tot 3 procent van de exocriene pancreaskankers. Deze tumoren ontwikkelen zich meestal uit een type goedaardige cyste, een intraductaal papillair mucineus neoplasma (IPMN). Omdat de pancreas colloïd tumor bestaat uit kwaadaardige cellen die drijven in een gelatineachtige substantie genaamd mucine, is het niet zo waarschijnlijk dat het zich verspreidt en is het gemakkelijker te behandelen dan andere alvleesklierkankers. Het heeft ook een veel betere prognose.
Neuro-endocriene alvleesklierkanker
Pancreatische neuro-endocriene tumoren (NET’s) ontwikkelen zich uit cellen in de endocriene klier van de alvleesklier, die de hormonen insuline en glucagon in de bloedbaan afscheidt om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Neuro-endocriene kankers, ook wel endocriene of eilandjesceltumoren genoemd, zijn zeldzaam en maken minder dan 5 procent uit van alle gevallen van alvleesklierkanker.
Lees meer over pancreatische neuro-endocriene tumoren.
Benaardige precancereuze laesies
In de alvleesklier kunnen zich cysten en andere goedaardige tumoren vormen, en sommige kunnen voorlopers zijn van alvleesklierkanker, waaronder intraductale papillair-mucineuze neoplasmen (IPMN’s). Vaak worden IPMN’s en andere goedaardige laesies gevonden wanneer een patiënt wordt gescand voor een niet-gerelateerde medische reden.
Afhankelijk van de plaats en het type van de groei, kan uw arts de laesie operatief willen verwijderen of deze blijven controleren om ervoor te zorgen dat deze niet kwaadaardig wordt.