Vorige week, vlak voor de release van “Mulan”, Disney’s live-action remake van de tekenfilm uit 1998 over een vrouwelijke krijger die het keizerlijke China redt van binnenvallende wrekers, ontspande Jason Scott Lee, die de hoofdwreker speelt, zich thuis, in Hawaii. Zijn “Mulan”-personage, Böri Khan, heeft vloeiende lokken, een gezicht met littekens, eyeliner en een woedende uitdrukking; hij is vaak te zien terwijl hij schreeuwend over een stoffige vlakte dendert. Lee zelf heeft een meer gemoedelijke uitstraling. Die dag was hij gladgeschoren, droeg een groenblauw T-shirt en een baseballpet met een zonnebril op de rand; in zijn woonkamer hangt een kleurige Tibetaanse thangka, een groene muur en een oranje bank. “Het lijkt wel het huis van Pee-wee Herman,” zei Lee opgewekt. Af en toe komt er een klein meisje in een roze shirt met de tekst “Shh! Ik heb mijn schoonheidsslaapje nodig” binnenrennen om te knuffelen.
In de jaren negentig was “Mulan”, vol weidse vergezichten en inspirerende liedjes, een soort doorbraak: een mainstream Amerikaanse film die werd aangewakkerd door girl power en volledig was gericht op Aziatische personages, ook al was één van hen, ingesproken door Eddie Murphy, een bijdehante draak genaamd Mushu. In de nieuwe film, geregisseerd door Niki Caro, heeft Mulan (Liu Yifei) een vrouwelijke strijder-mentor (Gong Li) die dingen zegt als “Samen sterker” en die in een zwerm vogels kan veranderen. Lee’s personage is ook geëvolueerd. “In tegenstelling tot de tekenfilm, waar de slechterik een groot, log monster was, hebben we geprobeerd om hem heel pezig, scherp, snijdend, met een doel te maken,” zei Lee. Caro (“Whale Rider”) komt uit Nieuw Zeeland, waar een groot deel van “Mulan” is gefilmd, en om inspiratie op te doen stuurde ze Lee naar een meester in de Maori krijgersdans, de haka. “Het bleek dat hij een oude vriend van mij was,” zei Lee. “Ik heb veel Maori-banden. Hij heeft me ondergedompeld in het land en waar de haka over ging.” Net als de Maori en de Hawaiianen weet Böri Khan iets over imperialistische landroof: dat probeert hij te wreken.
Lee, drieënvijftig, en zijn gezin wonen op een boerderij van 25 hectare op een bergtop; hij kocht het landgoed twee decennia geleden, nadat een neef hem erop attent had gemaakt. “Hawaïanen krijgen niet zo gemakkelijk land, dus moeten we het terugkopen,” zei hij glimlachend. Hij groeide op op Oahu, in een gezin van zeven kinderen; zijn ouders zijn van Cantonese en Hawaïaanse afkomst. Als kind, ging hij verder, “was naar de bioscoop gaan altijd een speciale luxe, geen alledaagse of zelfs maandelijkse gebeurtenis”. Aziatisch-Amerikanen in prominente rollen waren zeldzaam, met een belangrijke uitzondering: de kung-fu meester Bruce Lee. “Hij was een God,” zei Lee. “Hij sprong gewoon van het scherm af.” Later, in zijn eigen carrière, waren de mogelijkheden beperkt: bijrollen in “Matlock” en “The A-Team”, naschoolse specials. Toen, in 1992, vroegen producenten hem de hoofdrol te spelen in een biofilm van Bruce Lee. “Ik was geschokt,” zei Lee. “Ik wilde het niet eens proberen.” Hij deed ook niet aan vechtsporten. Maar hij leerde, en in “Dragon: The Bruce Lee Story,” uit 1993, laveert hij tussen gemakkelijke, enthousiaste gratie en geoliede actie-film intensiteit. Andere grote rollen volgden: Mowgli, in Disney’s 1994 live-action “Jungle Book” (“Baloo sloeg me in de borst met zijn snuit”); Aladdin, in een “Arabian Nights” miniserie; een vriendelijke Hawaïaanse surfer (“Zo, dus jij komt uit de ruimte, huh? Ik hoorde dat het surfen de keuze is!”), in Disney’s “Lilo & Stitch.” Zijn relatie met martial arts is blijven bestaan. “Na een tijdje wordt het een deel van je,” zei hij.
Lee ging naar buiten: helder-blauwe lucht, weelderige vegetatie. “Het is in het regenwoud, ja?” zei hij. “Er is een zeer specifieke, zangerige vogelzang hier” – van de vinkachtige ‘elepaio- “en ik werd verliefd op dat.” Hij liep in de richting van een kas. “Dit is wat Kahili gember, gele bloemen in bloei. Het is een beetje lastig, omdat het hier zo snel groeit. Hier zijn wat van mijn oude tomaten stellages en zo.” Lee’s tuin is overwoekerd. De afgelopen jaren hebben hij en zijn gezin in Singapore gewoond, en daarna in San Diego. In het voorjaar, toen “Mulan” uit zou komen, ging hij naar Londen voor de première en kwam terug met Covid. (Anderen deden dat ook; de uiteindelijke release van “Mulan” was alleen streaming.) Hij herstelde en het gezin keerde voor onbepaalde tijd terug naar Hawaï – “De kinderen kunnen rondrennen” – en nu zijn energie terug is, is hij weer aan het tuinieren. “Ik probeer een nieuw soort taro uit,” zei hij. “Bosbessen – ze zijn nogal wispelturig.” Hij ging verder: mamaki-boom, kerriebladboom, moerbeistruik, Hapu’u-boomvarens, regenwaterreservoir.
Tuinieren, ook dat wordt een deel van jezelf. “Een paar jaar geleden maakte ik een documentaire – Secrets of Shaolin met Jason Scott Lee – in de Shaolin-tempel in China, zei Lee. “De medicijnman zei: ‘Ik stel voor dat je minder kung fu doet en meer meditatief werk.’ De tuinbewegingen met het handgereedschap dat ik gebruik zijn vergelijkbaar met de vechtkunst – de houding, de ademhaling, de ontspanning.” Hij keek beschouwend. “Het is meer een noncombatief gevoel van poëzie in beweging.” Hij lachte. “En, nu ik ouder word, voel ik dat het makkelijker is voor de gewrichten.”
Meer over het Coronavirus
- Om Amerikaanse levens te beschermen en de economie nieuw leven in te blazen, zouden Donald Trump en Jared Kushner naar Anthony Fauci moeten luisteren in plaats van hem af te kraken.
- We moeten naar studenten kijken om geschikte plannen voor het heropenen van scholen te bedenken. Het is nog niet te laat om te vragen wat ze echt willen.
- Een zwangere kinderarts over wat kinderen nodig hebben tijdens de crisis.
- Trump helpt tycoons die hebben gedoneerd aan zijn herverkiezingscampagne de pandemie uit te buiten om de winsten te maximaliseren.
- Maak kennis met de high-finance mogul die de leiding heeft over ons economisch herstel.
- Het coronavirus zal waarschijnlijk de architectuur opnieuw vormgeven. In wat voor soort ruimte willen we nu leven en werken?