Wist u dat de traditionele witte jas die u waarschijnlijk met uw arts associeert, eigenlijk een look was die artsen van een andere beroepsgroep hebben “geleend”? In de begindagen van de artsenij, om de titel arts enige legitimiteit te geven, werd de witte jas overgenomen van onze collega’s in de harde wetenschappen die in het laboratorium experimenten uitvoerden. Wat wij artsen een “witte jas” noemen, is eigenlijk gewoon een laboratoriumjas, die al jaren gedragen wordt door chemici, apothekers en de verkopers achter de Clinique toonbank bij Macy’s!
Tot het einde van de jaren 1800 droegen artsen voornamelijk zwart, omdat tegen de tijd dat een arts ter plaatse was, de algehele situatie meestal nogal grimmig was. In die tijd van de geschiedenis was geneeskunde nog niet echt een wetenschap: Echte behandelingen voor ziekten waren schaars, en chirurgische ingrepen werden in gewone kleren uitgevoerd. Er waren geen antibiotica, en we hadden nog geen kennis van het hele antiseptische gebeuren. Als iemand ziek werd, verscheen er soms een ernstig uitziende man in het zwart gekleed, en de patiënt stierf vaak snel daarna.
Dit alles veranderde rond de eeuwwisseling van de 20e eeuw, toen het concept van ziekteveroorzakende bacteriën en het voorkomen van besmetting door een goede antisepsis ingang vond, eerst in Europa en enkele jaren later in de Verenigde Staten. De kledingvoorschriften voor artsen veranderden dienovereenkomstig, en de nieuwe schone witte jas-look was geboren.
Ik heb al eerder over witte jassen geschreven. Hoewel de witte jas nog steeds het belangrijkste symbool is dat met artsen wordt geassocieerd, wordt hij nauwelijks alleen door artsen gedragen! In feite, loop door een ziekenhuis, en u zult een leger van witte jassen zien waar u ook gaat. Witte jassen zijn nu de standaard kleding voor ziekenhuis ontslag planners, kaart compliance reviewers, maatschappelijk werkers, verpleegkundige administrateurs, en bijna iedereen die een patiënt kan tegenkomen. In het verleden was mijn kijk op witte jassen meer myopisch en territoriaal, misschien door de grote pijn die wij artsen moeten doorstaan om onze lange witte jassen te verdienen. Nu ik ouder en wijzer ben, ben ik tot een andere conclusie gekomen: Witte jassen zouden niet langer door artsen gedragen moeten worden, en zouden alleen gedragen moeten worden door mensen die geen patiënten fysiek hoeven aan te raken als onderdeel van hun dagelijkse werk in het ziekenhuis!
Waarom denk ik er zo over? Nou, het blijkt dat witte jassen zelden worden gewassen, en ziekten kunnen verspreiden van patiënt tot patiënt in het ziekenhuis! Het is al enige tijd bekend dat kleding zoals witte jassen, stropdassen en hemden gekoloniseerd kunnen raken met bacteriën wanneer ze in contact komen met patiënten en ziekenhuisoppervlakken. Uit één onderzoek bleek dat tot 42 procent van de witte jassen die in het ziekenhuis werden gedragen, positief testten op potentieel schadelijke Gram-negatieve bacteriën! Dus als je meer geeft om het niet verspreiden van ziekten aan uw toch al zieke patiënten in het ziekenhuis dan je zorgen maakt over het behoud van uw traditionele professionele uitstraling, zou het verstandig zijn om de witte jas te dumpen!
Voor alle witte-jas liefhebbers die er zijn, een mogelijke oplossing voor het probleem zou zijn om de geliefde witte jas vaker te wassen. De juiste frequentie om de jas te wassen zou echter dagelijks moeten zijn, omdat we weten dat bacteriële kolonisatie van kleding al na een paar uur dragen in het ziekenhuis plaatsvindt! Maar wie gaat al die witte jassen wassen? En welke dokter heeft tijd om dagelijks een vuile witte jas in te ruilen voor een schone? Is het wassen van honderdduizenden witte jassen op dagelijkse basis in het hele land een goede duurzame aanpak van het probleem? Denk eens aan de kosten voor zowel het milieu als de economie…zeker zal het een handvol nieuwe fulltime banen scheppen op de wasafdeling van elk ziekenhuis in het hele land, maar nu naderen we de definitie van absurditeit.
Nou in alle eerlijkheid, de witte jas is slechts een klein deel van het probleem van de verspreiding van ziekten in het ziekenhuis. Slechte handhygiëne is waarschijnlijk de grootste boosdoener, gevolgd door stethoscopen, bloeddrukmanchetten, stropdassen, privacygordijnen in het ziekenhuis, telefoons, tablets en computers – om maar een paar dingen te noemen die ziektekiemen van patiënt tot patiënt kunnen verspreiden.
Maar hoe zit het als we gedwongen zijn witte jassen te dragen? De meeste ziekenhuizen hebben het beleid dat operatiekamer-scrubs niet buiten de operatiekamer mogen worden gedragen zonder te worden bedekt door een witte jas! Men zegt dat dit beleid nodig is om te voldoen aan een of andere regel die is opgelegd door een van de regelgevende instanties die de ziekenhuizen besturen. Heeft het zin te eisen dat wij een kiem beladen en zelden gewassen kledingstuk aantrekken om onze vermoedelijk schone operatiekleding te bedekken, met de bedoeling onze operatiekleding schoon te houden en ziektekiemen te vermijden? Misschien moeten wij clinici die operatiekleding dragen, in plaats van ons te bedekken met een vuile witte jas, een chirurgisch gewaad voor eenmalig gebruik dragen, zoals onze collega’s anesthesisten doen wanneer ze buiten de operatiekamer zijn.
Om bovenstaande problemen aan te pakken, hebben sommige landen in Europa een “blote onder de ellebogen” kledingcode voor clinici aangenomen. Dit houdt de vervelende ziektekiemen van de mouwen van de lange witte jassen, en maakt het handen wassen ook gemakkelijker. Misschien moeten wij hier in de V.S. ook zoiets invoeren. Als u dan het professorale type van arts bent en formeler wilt zijn, maar ook erkent dat lange stropdassen overal slingeren en als een virtuele petrischaal rond uw hals fungeren, kunt u altijd een vlinderdas dragen. Korte mouwen en een vlinderdas: de nieuwe frisse look voor dokters overal! (Een zakbeschermer is optioneel.)
Frederick Gandolfo is gastro-enteroloog en oprichter, Precision Digestive Care. Hij blogt op Retroflexions.
Image credit: .com