- De Nationale Veiligheidsraad en daarmee de nationale veiligheidsadviseur spelen sinds 1947 een belangrijke rol in het buitenlands beleid van de VS.
- Maar de invloed van nationale veiligheidsadviseurs in de moderne Amerikaanse geschiedenis is grotendeels afhankelijk geweest van de dynamiek tussen hen en de president onder wie zij dienden.
- Vergeleken met de administraties van presidenten als John F. Kennedy en Richard Nixon, is de rol van nationale veiligheidsadviseur aanzienlijk afgenomen onder president Donald Trump.
- Bezoek de homepage van Business Insider voor meer verhalen.
President Donald Trump tikte woensdag Robert C. O’Brien aan als zijn vierde nationale veiligheidsadviseur, een rol die samen met de Nationale Veiligheidsraad (NSC) van vitaal belang is geweest voor belangrijke beslissingen die presidenten hebben genomen over mondiale aangelegenheden sinds kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog.
De invloed van de rol hangt echter ook af van de relatie van de nationale veiligheidsadviseur met de president. Onder Trump – en vooral in het licht van de benoeming van O’Brien, die volgens sommigen weinig ervaring heeft – zien deskundigen het belang van de rol afnemen.
- Een nieuwe defensiestructuur na de Tweede Wereldoorlog
- De macht van een nationale veiligheidsadviseur hangt af van de president onder wie zij dienen
- De NSC en de rol van nationale veiligheidsadviseur zijn in belang afgenomen onder Trump
- NOW WATCH: Populaire Video’s van Insider Inc.
- NOW WATCH: Populaire Video’s van Insider Inc.
Een nieuwe defensiestructuur na de Tweede Wereldoorlog
De VS kwamen uit de Tweede Wereldoorlog tevoorschijn als een supermacht, maar ze werden ook geconfronteerd met nieuwe, complexe bedreigingen met het begin van de Koude Oorlog. De omstandigheden vereisten een herstructurering van het Amerikaanse leger en meer in het algemeen van het veiligheidsapparaat van de natie – het moest geavanceerder worden.
President Harry S. Truman ondertekende in 1947 de National Security Act, waarbij het bureau van de minister van defensie werd ingesteld en het ministerie van oorlog en het ministerie van marine werden samengevoegd tot één ministerie van defensie. Ook werden de Central Intelligence Agency (CIA) en de NSC opgericht.
Lees meer: Trump’s nieuwe nationale veiligheidsadviseur is de gijzelaarsonderhandelaar die hij naar Zweden stuurde voor A$AP Rocky’s proces
Sinds zijn oprichting heeft de NSC geholpen de president te adviseren over buitenlands beleid en defensie, terwijl het ook helpt bij de coördinatie met verschillende agentschappen over dergelijke zaken.
Sinds 1953 heeft de assistent van de president voor nationale veiligheidszaken, ook bekend als de nationale veiligheidsadviseur, de NSC-staf geleid. De president is voorzitter van de NSC en tot de regelmatige aanwezigen behoren de vice-president, de staatssecretaris, de minister van Financiën, de minister van Defensie en de nationale veiligheidsadviseur. Andere topfunctionarissen van het Witte Huis en de regering zijn ook regelmatig aanwezig, en verschillende departementshoofden worden uitgenodigd voor vergaderingen wanneer dat nodig is.
De NSC is in de loop der tijd geëvolueerd, en het belang ervan verschilt van president tot president. Dit geldt ook voor de rol van de nationale veiligheidsadviseur.
De macht van een nationale veiligheidsadviseur hangt af van de president onder wie zij dienen
In tegenstelling tot topfuncties in het kabinet, zoals de minister van Defensie, hoeft de nationale veiligheidsadviseur niet door de Amerikaanse Senaat te worden bevestigd. De invloed van een nationale veiligheidsadviseur in een bepaalde regering is dan ook sterk afhankelijk van zijn relatie met de president.
“Het is duidelijk dat in de eerste regering George W. Bush de belangrijkste actor op het gebied van buitenlands beleid niet de NSC-adviseur of de minister van Buitenlandse Zaken was; het was vicepresident Dick Cheney,” zei Rothkopf.
In de eerste termijn van Bush en met name na 9/11, “nam Cheney een rol op zich die geen enkele vice-president in de geschiedenis heeft gehad,” zei Rothkopf verder, en tegelijkertijd “trok de nationale veiligheidsadviseur zich geleidelijk terug naar een rol van het bemensen van de president” in plaats van het proces te sturen.
Vergelijkend, in de regering van president Richard Nixon, had de nationale veiligheidsadviseur – Henry Kissinger – ongeëvenaarde invloed.
Dat is grotendeels omdat Kissinger de eerste persoon in de geschiedenis was die tegelijkertijd als minister van Buitenlandse Zaken en nationale veiligheidsadviseur diende.
“Nixon voelde zich niet op zijn gemak om met andere mensen om te gaan,” vertelde Rothkopf aan CFR. “Hij werd comfortabel met Kissinger als een soort gesprekspartner.”
Kissinger is een splijtzwam in gesprekken over de moderne Amerikaanse geschiedenis, maar de enorme invloed die hij had op mondiale zaken is onmiskenbaar. Hij won de Nobelprijs voor de Vrede in 1973 voor zijn inspanningen om te onderhandelen over een vreedzaam einde van de oorlog in Vietnam (het conflict eindigde pas in 1975), maar dit was controversieel omdat hij ook wordt herinnerd voor zijn rol in de engineering van de Amerikaanse bombardementen in Cambodja.
Soms zijn nationale veiligheidsadviseurs door omstandigheden in betekenis gestegen en zo invloedrijk geworden dat zij hun rol in andere regeringen hebben voortgezet. Dit was het geval met McGeorge Bundy, die voormalig president John F. Kennedy’s nationale veiligheidsadviseur was. Zoals zijn overlijdensbericht in 1996 in de Los Angeles Times stelde, speelde Bundy “een sleutelrol in de Cubaanse raketcrisis, de Varkensbaai invasie en de militaire opbouw in Vietnam.”
In zekere zin begon de Cubaanse raketcrisis met Bundy – hij waarschuwde Kennedy voor het eerst in 1962 dat de Sovjet-Unie raketten naar Cuba had verplaatst. “Meneer de president, er is nu hard fotografisch bewijs … dat de Russen offensieve raketten op Cuba hebben,” zei Bundy tegen Kennedy, die toen blijkbaar nog in zijn badjas en slippers liep.
Bundy zou later dienen als voormalig president Lyndon. B. Johnson’s nationale veiligheidsadviseur worden.
De NSC en de rol van nationale veiligheidsadviseur zijn in belang afgenomen onder Trump
In de huidige tijd zeggen critici van president Donald Trump dat zijn neiging om belangrijke adviseurs te negeren en in diskrediet te brengen het belang van de NSC en daarmee de rol van nationale veiligheidsadviseur heeft uitgehold.
Trump kondigde woensdag aan dat hij Robert C. O’Brien, zijn toponderhandelaar over gijzelaars, heeft gekozen om de nieuwe nationale veiligheidsadviseur te worden na John Bolton vorige week uit de rol te hebben verdreven.
O’Brien heeft weinig regeringservaring onder zijn riem en zijn opgang naar een rol met een prestigieuze geschiedenis is gezien als een teken dat de NSC zijn betekenis heeft verloren. Hij is ook Trump’s vierde nationale veiligheidsadviseur.
“Trump heeft verklaard dat hij geen advies nodig heeft,” vertelde Rothkopf woensdag aan Insider. “Als gevolg daarvan ziet hij niet veel behoefte aan adviseurs en een organisatie die primair een adviserende rol speelt. Hij houdt ook niet van meningen die de zijne kunnen tegenspreken – zoals die van HR McMaster en Bolton. En hij heeft niet veel interesse in het interagency proces en vertrouwt sommige agentschappen niet.”
“Dit alles combineert om de omstandigheden te creëren die we hebben zien ontvouwen: de meest diepgaande degradatie van de NSC sinds Reagan en mogelijk ooit,” voegde Rothkopf eraan toe. “O’Brien is daar een manifestatie van. Hij is de minst gekwalificeerde persoon ooit om de functie te bekleden, zo dicht bij een buitenlands beleid nonentiteit als je je kunt voorstellen.”
Rothkopf beschreef de huidige staat van de NSC als “triest” en ongekend, eraan toevoegend: “Maar in het geval van een echte crisis zal het iets veel ergers zijn. De disfunctionele NSC zal zelf een bedreiging worden voor de nationale veiligheid van de VS. Zoals de president zelf al is.”
Lees meer: Trump kon er niet mee omgaan dat Bolton geen ja-knikker was, dus ontsloeg hij hem en tikte O’Brien aan als nationaal veiligheidsadviseur
John Gans, die ook een geschiedenis van de NSC schreef, maakte in een recente op-ed van de New York Time de zaak dat Bolton de schuld is van het verminderde belang van de NSC door te proberen zijn rol als nationaal veiligheidsadviseur belangrijker te maken dan de NSC als geheel.
“Bolton heeft in feite het systeem van de Nationale Veiligheidsraad vernietigd, de ingewikkelde structuur die het Amerikaanse buitenlands beleid sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft bestuurd,” aldus Gans.