Drones worden vaak geroemd om hun vermogen om een nieuw gezichtspunt op de wereld vast te leggen, waarbij de schoonheid van onze planeet van hoog bovenaf wordt onthuld. Maar ze zijn slechts de laatste ontwikkeling in een lange geschiedenis van luchtfotografie. Al honderden jaren hebben luchtcamera’s ontzagwekkende beelden van onze planeet gemaakt, de verwoestende omvang van natuurrampen onthuld en de weegschaal in de strijd doen doorslaan. En op een aantal verrassende manieren sluit de geschiedenis van de luchtfotografie aan bij de laatste eeuw van de menselijke geschiedenis in het algemeen.
Het duurde niet lang nadat de commerciële fotografie in het midden van de 19e eeuw was uitgevonden voordat “avontuurlijke amateurs” camera’s de lucht in lieten gaan met behulp van ballonnen, vliegers en zelfs raketten, volgens Paula Amad’s overzicht van de geschiedenis van de luchtfotografie uit 2012, gepubliceerd in het tijdschrift History of Photography. Gaspar Felix Tournachon, beter bekend als “Nadar”, zou in 1858 de eerste geslaagde luchtfoto hebben gemaakt vanuit een heteluchtballon, vastgebonden op een hoogte van 262 voet boven Petit-Bicêtre (nu Petit-Clamart), net buiten Parijs; zijn originele foto’s zijn verloren gegaan. De luchtfoto van James Wallace Black uit 1860, genomen vanuit een heteluchtballon Queen of the Air op 2.000 voet boven Boston, is de oudste bewaard gebleven luchtfoto.
George Lawrence perfectioneerde later een methode om panorama’s van bovenaf te maken door camera’s van groot formaat met gebogen filmplaten aan vliegers vast te binden. Zijn beroemdste foto legde de schade vast van de verwoestende aardbeving en brand in San Francisco in 1906; hij gebruikte 17 vliegers om een camera 2.000 voet in de lucht te hangen om het beeld vast te leggen. “Belichtingen werden gemaakt door elektrische stroom die door de geïsoleerde kern van de stalen kabel werd geleid; op het moment dat de sluiter knapte, werd een kleine parachute losgelaten,” legde Beaumont Newhall, de eerste curator fotografie van het Museum of Modern Art, uit in Airborne Camera: The World from the Air and Outer Space. “Op dit signaal werd de foto genomen, de vliegers werden naar beneden getrokken en de camera opnieuw geladen.” Gesyndiceerd in kranten in het hele land, waren Lawrence’s beelden “op zijn minst een zeer vroeg voorbeeld van een nieuwsfoto vanuit de lucht – en misschien wel de eerste,” zegt William L. Fox, directeur van The Nevada Museum of Art’s Center for Art + Environment en co-auteur van Photography and Flight.
TIME Special Report: The Drone Era
Omstreeks dezelfde tijd experimenteerden pioniers op het gebied van luchtfotografie elders in de wereld met andere methoden. In 1903 demonstreerde de Duitse ingenieur Alfred Maul een buskruitraket die, na het bereiken van 2.600 voet in slechts acht seconden, een met parachute uitgeruste camera losliet die tijdens de afdaling foto’s maakte. Datzelfde jaar maakte de Duitse apotheker Julius Neubronner, nieuwsgierig naar de verblijfplaats van zijn duiven die recepten bezorgden, camera’s aan zijn vogels vast om hun routes te kunnen volgen. (Neubronner gebruikte zijn vogels ook om foto’s te maken van de Internationale Fototentoonstelling van Dresden in 1909, waardoor ze in ansichtkaarten werden veranderd en een voorbode waren van de moderne marketingstunts met drones met meer dan een eeuw.)
Het was slechts een paar jaar na de eerste vlucht van de gebroeders Wright in Kitty Hawk in 1903 dat bestuurde, aangedreven vliegtuigen voor het eerst werden gebruikt voor luchtopnames. Cineast L.P. Bonvillain nam de eerste bekende foto in 1908, vanuit een vliegtuig boven Le Mans, Frankrijk dat werd bestuurd door niemand minder dan Wilbur Wright zelf.
De Eerste Wereldoorlog verteerde de wereld kort daarna, en militaire bevelhebbers zagen al snel het potentiële voordeel van actuele beelden van het slagveld vanuit de lucht. Allerlei vliegtuigen werden uitgerust met camera’s, en de praktijk van de luchtverkenning was geboren. Latere ontwikkelingen in zowel de luchtvaart als de fotografie zorgden ervoor dat vliegtuigbemanningen verder konden gaan en terugkwamen met meer bruikbare beelden, die vaak werden gebruikt om vijandelijke bewegingen te onthullen of toekomstige aanvallen te plannen.
Het was tijdens de Tweede Wereldoorlog dat luchtfoto’s en video in oorlogstijd gemeengoed werden in kranten, tijdschriften en bioscoopjournaals aan het thuisfront. De beroemde LIFE-fotografe Margaret Bourke-White werd “de eerste vrouw ooit die met een Amerikaanse gevechtsbemanning boven vijandelijk gebied vloog” toen ze de Amerikaanse aanval op Tunis versloeg, zoals het tijdschrift in zijn uitgave van 1 maart 1943 verklaarde. Het was ook tijdens dit conflict dat de V.S. begonnen te experimenteren met rudimentaire drone vliegtuigen, zoals de TDR-1, hoewel dat eerder een aanvalsvliegtuig was dan een platform voor beeldvorming.
Het einde van de Tweede Wereldoorlog en het begin van de Koude Oorlog brachten nog meer vooruitgang in de luchtfotografie, vooral dankzij de ruimtewedloop. De eerste bekende foto uit de ruimte, waarop een glimp van de Aarde te zien was, werd genomen op 24 oktober 1946 door een buitgemaakte Nazi raket die gelanceerd werd vanuit New Mexico. De pogingen van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie om elkaars prestaties in de ruimtevaart te overtreffen leidden rechtstreeks tot de ontwikkeling van satellietbeelden, het summum van onbemande luchtfotografie. De macht van dergelijke technologie om tegenstanders te bespioneren of te helpen waarschuwen voor inkomende nucleaire aanvallen was niet verloren voor de leiders van die tijd. “Als we niets anders uit het ruimteprogramma hebben gehaald dan de fotografische satelliet, dan is dat het tienvoudige waard van het geld dat we hebben uitgegeven”, zei president Lyndon B. Johnson eens. Vandaag de dag cirkelen er meer dan 1.700 satellieten rond de aarde die worden gebruikt voor bewaking, weersvoorspellingen en meer, volgens de Union of Concerned Scientists.
De eerste moderne drones verschenen in de jaren tachtig, toen Israëlische ingenieurs modellen ontwikkelden die waren uitgerust met videocamera’s waarmee ze urenlang interessante personen in de gaten konden houden. De VS namen al snel soortgelijke technologie over – een op afstand bediende Pioneer drone filmde beroemd de Iraakse soldaten die zich overgaven tijdens de eerste Golfoorlog. De Predator drone, uitgevonden door de Israëlische lucht- en ruimtevaartingenieur Abraham “Abe” Karem, werd tijdens de oorlogen in Afghanistan en Irak steeds populairder omdat hij gedurende langere tijd boven een gebied kon zweven, waardoor hij nuttig werd voor het volgen van de dagelijkse routine van potentiële doelwitten. (Een soortgelijke, grotere variant genaamd de “Reaper” werd ook op grote schaal gebruikt tijdens deze conflicten). Het Amerikaanse leger heeft ook kleinere, met de hand gelanceerde drones gebruikt, zoals de RQ-Raven, om soldaten van bovenaf een blik te gunnen op potentiële gevaren zonder hun veiligheid in gevaar te brengen. (Het gebruik van bewapende drones is een van de meest controversiële moderne militaire onderwerpen – voorstanders zeggen dat ze effectieve militaire instrumenten zijn die minder piloten in gevaar brengen, terwijl tegenstanders beweren dat ze het doden ontmenselijken, bijdragen aan burgerslachtoffers, en zijn gebruikt zonder goed toezicht op plaatsen zoals Jemen, Somalië en meer).
Een bepaalde technologie, door de regel, heeft de neiging om goedkoper en toegankelijker te worden in de tijd. Hetzelfde is waar geweest voor drone-apparatuur, en tegen het begin van de jaren 2000 begon een doe-het-zelf drone-bouwerscultuur te ontstaan uit de al lang bestaande op afstand bestuurde vliegtuiggemeenschap. Online forums zoals DIY Drones hielpen hobbyisten tips en trucs met elkaar te delen. Nieuwe hardware en software zoals stabilisatoren, automatische piloot en botsingsdetectiesystemen hebben sindsdien aanleiding gegeven tot in de winkel gekochte drones van bedrijven als Parrot en DJI met hoge-resolutie camera’s, waardoor luchtfotografie toegankelijker is dan het ooit is geweest.
Dat is precies wat de alledaagse drones van vandaag zo opmerkelijk maakt. Tot slechts een paar jaar geleden, was het nastreven van luchtfotografie meestal beperkt tot het leger, toegewijde hobbyisten, en mensen met toegang tot full-size vliegtuigen. De drones die tegenwoordig in de winkel te koop zijn, zijn relatief goedkoop, maken foto’s en video’s van hoge kwaliteit, en zijn gemakkelijk te leren vliegen. Die combinatie heeft geleid tot een explosie van luchtfotografie, variërend van commercieel gebruik, zoals makelaars die opvallende foto’s willen maken van huizen die ze proberen te verkopen, tot artistieke expressie, zoals het maken van prachtige foto’s van bossen en steden om op Instagram te plaatsen – geen vliegers of duiven nodig. Hoewel de technologie in de loop der tijd drastisch is veranderd, is het menselijke verlangen om de wereld van bovenaf te bekijken een constante geweest.
Neem contact met ons op via [email protected].