Czy kiedykolwiek zalecano Ci przyjmowanie leku z jedzeniem? Co powiesz na przyjmowanie leku z colą lub unikanie grejpfruta?
Setki leków mają instrukcje dawkowania związane z jedzeniem. Ponieważ czterech na pięciu Australijczyków w wieku powyżej 50 lat przyjmuje codziennie leki, większość ludzi w pewnym momencie swojego życia spotka się z instrukcjami dotyczącymi leków i jedzenia – niektóre z nich mogą wydawać się dość dziwne.
Jeśli lek nie jest przyjmowany zgodnie z zaleceniami dotyczącymi jedzenia, lek może nie zadziałać. Co gorsza, może to prowadzić do skutków ubocznych. Pora posiłku, wielkość posiłku oraz rodzaje spożywanych pokarmów i napojów mogą wpływać na odpowiedź organizmu na lek.
Wchłanianie leków z jelit
Zjedzenie pokarmu wywołuje wiele zmian fizjologicznych, w tym zwiększony przepływ krwi do jelit, uwalnianie żółci oraz zmiany pH (kwasowości) i ruchliwości jelit. Te zmiany fizjologiczne mogą wpływać na ilość leku wchłanianego z jelit do krwiobiegu, co może mieć wpływ na odpowiedź organizmu na lek.
Niektóre leki zaleca się podawać z jedzeniem, ponieważ zmiany fizjologiczne zachodzące po jedzeniu mogą zwiększyć ilość leku wchłanianego przez organizm. Na przykład kapsułki itrakonazolu (stosowane w leczeniu niektórych zakażeń grzybiczych) należy przyjmować z jedzeniem, a w niektórych przypadkach z kwaśnymi napojami, takimi jak cola, ponieważ produkt ten potrzebuje kwaśnego środowiska, aby zostać wchłonięty.
W innych przypadkach zmiany w wydzielinach jelitowych i procesie trawienia mogą zmniejszyć skuteczność leku. Niektóre antybiotyki, takie jak fenoksymetylopenicylina (znana również jako penicylina V), najlepiej przyjmować na pusty żołądek, ponieważ mogą one być mniej skuteczne po dłuższej ekspozycji na kwaśne środowisko.
Pokarm może działać jako fizyczna bariera na powierzchni ściany jelita i zapobiegać wchłanianiu niektórych leków do krwiobiegu.
Szczególne składniki żywności, takie jak wapń lub żelazo, mogą również wiązać się z niektórymi lekami. Może to zmniejszyć wchłanianie do krwiobiegu i prowadzić do zmniejszenia skuteczności. Z tego powodu leki na osteoporozę, takie jak risedronian i alendronian, należy przyjmować na pusty żołądek, popijając wyłącznie wodą.
Przyjmowanie niektórych leków z jedzeniem może zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Leki przeciwcukrzycowe, takie jak gliklazyd lub glimepiryd (należące do grupy leków zwanych sulfonylomocznikami), na przykład, należy przyjmować z jedzeniem, aby zmniejszyć ryzyko niskiego poziomu cukru we krwi.
Przyjmowanie leków takich jak ibuprofen (na ból i zapalenie) lub metformina (na cukrzycę) z jedzeniem jest również zalecane w celu zmniejszenia nudności i rozstroju żołądka.
Czy wielkość posiłku ma znaczenie?
Zależność pomiędzy wielkością posiłku a działaniem leku nie została szeroko zbadana. Jeśli musisz przyjmować lek z jedzeniem, a nie jest to pora posiłku, czasami wystarczy przekąska. Jednak w przypadku niektórych leków wielkość posiłku jest istotna. Orlistat, na przykład, zmniejsza wchłanianie tłuszczów z pożywienia, aby wspomóc utratę wagi, dlatego ważne jest, aby przyjmować ten lek z głównymi posiłkami dla uzyskania optymalnego efektu.
Kompozycja posiłków może być również istotna. Spożywanie pokarmów o wysokiej zawartości błonnika, białka lub tłuszczu może mieć wpływ na wchłanianie niektórych leków.
Napoje takie jak herbata, kawa, mleko i soki owocowe mogą również wpływać na sposób, w jaki niektóre leki działają w organizmie.
Należy unikać spożywania produktów mlecznych w ciągu dwóch godzin od przyjęcia antybiotyków takich jak cyprofloksacyna lub norfloksacyna, jednak można je spożywać w innych porach.
Może być konieczne całkowite unikanie grejpfrutów, ponieważ mogą one zaburzać metabolizm (przetwarzanie) niektórych leków w organizmie, prowadząc do działań niepożądanych.
Wskazówki dotyczące etykiet leków
Należy dokładnie sprawdzać etykiety leków w celu uzyskania informacji na temat jedzenia lub picia. Jeżeli nie zalecono inaczej, tabletki lub kapsułki należy połykać, popijając wodą.
Jeśli na etykiecie jest napisane „przyjmować z jedzeniem lub po jedzeniu”, oznacza to, że lek należy przyjmować podczas posiłku lub w ciągu pół godziny po jedzeniu.
Aby przyjąć lek „na pusty żołądek”, należy sprawdzić, czy nie jadło się w ciągu ostatnich dwóch godzin i odczekać co najmniej pół godziny po przyjęciu leku przed ponownym jedzeniem, chyba że na etykiecie jest napisane inaczej.
Wreszcie, ważne jest, aby przyjmować leki o tej samej porze każdego dnia i być konsekwentnym w odniesieniu do jedzenia i picia.
Jeśli masz konkretne pytania dotyczące przyjmowania leków z jedzeniem, poproś farmaceutę o dalszą poradę, zapoznaj się z informacją o lekach dla konsumentów (CMI) dla każdego leku lub zadzwoń do Medicines Line pod numer 1300 633 424.