De belangrijkste functie van het hart en de bloedvaten is het vervoeren van zuurstof, voedingsstoffen en bijproducten van de stofwisseling. Zuurstofrijk en voedingsstofrijk bloed wordt naar de weefsels gedistribueerd via het arteriële systeem, dat zich vertakt in kleinere en kleinere bloedvaten van slagaders naar arteriolen naar haarvaten (waar de meeste uitwisseling plaatsvindt). Deoxygeneerd bloed en metabolische bijproducten worden vanuit de haarvaten teruggevoerd via venulen en vervolgens ader. Het hart werkt als een pomp om de circulatie in stand te houden. Het hart is een afzonderlijk orgaan, dat bij de mens vier afzonderlijke kamers heeft. Conceptueel is er de rechterkant van het hart (rechterboezem en rechterhartkamer) die het bloed ontvangen dat uit de periferie terugstroomt en het naar de longen sturen (via de longslagader) om opnieuw zuurstof te produceren. Zodra het bloed in de longen is gereoxygeneerd, wordt het via de longaders naar de linkerzijde van het hart teruggevoerd. Nadat het bloed de linkerboezem is binnengekomen, komt het in de linkerhartkamer terecht en wordt het in de aortaboog gepompt voor distributie naar het hele lichaam. Onderstaande illustratie geeft een schematische voorstelling.
Bron: http://humananatomybody.info/neck-arteries-model-labeled/
Merk ook op dat het hart net als elk ander weefsel voortdurend zuurstof en voedingsstoffen nodig heeft. Het krijgt zijn bloedtoevoer van kransslagaders, die ontspringen aan de wortel van de aorta. De rechter en linker kransslagaders zijn in de onderstaande afbeelding weergegeven.
Bron: https://www.bcm.edu/healthcare/care-centers/cardiothoracic/procedures/coronary-artery-disease-coronary-bypass
Normale structuur van bloedvaten
Alle bloedvaten (slagaders en aders) hebben drie primaire lagen: de intima, media, en adventitia. Normaal gesproken zijn de wanden van een slagader glad, waardoor het bloed ongehinderd kan stromen. De binnenste laag van een bloedvat (de intima) is bekleed met endotheelcellen, die in direct contact staan met het bloed. Dit is te zien bovenaan in de schematische uitsnede hieronder.
De inwendige elastische lamina is de barrière tussen de intima en de onderliggende media of “tunica media”. De media bestaat uit meerdere lagen gladde spiercellen die de diameter van het bloedvat regelen door samentrekking of ontspanning als reactie op neurale en chemische signalen. De buitenste laag is de adventia, die uit bindweefsel bestaat en ook zenuwen en kleine bloedvaten bevat die de slagader zelf bevoorraden.
De volgende afbeelding is een scan-elektronenmicrografie van een arteriole die de lagen van de slagader en de criculatie van bloedcellen in het lumen naast het endotheel laat zien.
Bron: Illustratie aangepast van: http://www.divingfollonica.com/large-elastic-arteries&page=5
Deze drielagige structuur is kenmerkend voor zowel aders als slagaders, maar aders hebben dunnere wanden, omdat het medium minder ontwikkeld is. Onderstaande afbeelding geeft een vergelijking van een ader en een slagader.
Een ander verschil tussen slagaders en aders is dat aders inwendige kleppen kunnen hebben, die helpen bij het op gang houden van de bloedstroom terug naar het hart. Zonder kleppen in de aderen van het been zou het veneuze bloed de neiging hebben zich te verzamelen in het onderbeen wanneer men staat of zit. De uni-directionele kleppen (zie de tekening rechts) voorkomen dat het bloed terugstroomt naar beneden.
terug naar boven | vorige pagina | volgende pagina