De stembussen voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn gesloten, maar de race om het Witte Huis tussen Donald Trump en Joe Biden is nog altijd niet beslecht. Waarom?
Het was altijd al mogelijk dat we op de avond van de verkiezingen geen uitslag zouden krijgen.
Miljoenen Amerikanen hebben vanwege het coronavirus per post gestemd, waardoor een vertraging bij het tellen van alle stemmen altijd al waarschijnlijk was.
Wanneer krijgen we meestal een uitslag van de Amerikaanse verkiezingen?
De uitslag is meestal duidelijk op de avond van de verkiezingen.
Verschillende staten stoppen op verschillende tijden met stemmen. Aan de oostkust sloten de eerste stemlokalen om 19.00 uur plaatselijke tijd (00.00 uur GMT).
Dit werd gevolgd door een lopend totaal van stemmen zoals ze in elke staat werden gemeld.
De volledige telling is nooit voltooid op verkiezingsavond – dat is normaal – maar meestal zijn er genoeg stemmen binnen om een winnaar te bevestigen.
Een staat wordt door de grote Amerikaanse media “geprojecteerd” wanneer zij denken dat één kandidaat een onoverwinnelijke voorsprong heeft.
Dat is niet de uiteindelijke uitslag, maar die blijkt bijna altijd te kloppen als alle stemmen zijn geteld.
- Hoe het kiescollege werkt
- Een heel eenvoudige gids voor de Amerikaanse verkiezingen
De presidenten van de Verenigde Staten worden niet door de nationale stem bepaald, maar door het winnen van genoeg staten.
De winnaar in elke staat krijgt een bepaald aantal “kiesmannen”, dat ruwweg is gebaseerd op de omvang van het inwonertal.
Om het Witte Huis te winnen, zijn 270 kiesmannen nodig.
In 2016 werden de verkiezingen om ongeveer 02:30 EST (07:30 GMT) uitgeroepen voor Donald Trump, nadat de overwinning in Wisconsin hem over de 270 had gebracht.
Waarom is dit jaar anders?
De coronaviruspandemie betekent dat meer mensen dan ooit vroeg stemmen, hetzij per post of in persoon.
Het tellen van per post uitgebrachte stemmen duurt doorgaans langer, omdat ze meer stappen moeten doorlopen om te worden geverifieerd, zoals een handtekening- en adrescontrole.
In sommige staten, zoals Florida, kon dit proces al weken voor de verkiezingsdag beginnen, zodat de stemmen al klaar waren om te worden geteld.
Daarom hebben we die prijs vanavond al gegeven – aan de president.
Op welke staten wachten we?
De race komt neer op een paar staten zoals Arizona, Georgia, Wisconsin, Michigan en Pennsylvania.
Deze staten kunnen cruciaal zijn – maar verwacht niet dat er snel winnaars zullen zijn.
Pennsylvania en Wisconsin staan niet toe dat vroege stemmen worden verwerkt tot de verkiezingsdag, en verkiezingsfunctionarissen hebben gewaarschuwd dat tellingen dagen kunnen duren.
- Leiden stembiljetten per post tot stemfraude?
Andere belangrijke staten zoals Arizona, Georgia en Michigan zijn ook nog steeds in de balans.
Arizona lijkt te neigen naar Biden, en het zou de eerste keer zijn sinds 1996 dat een Democraat daar wint.
Als Biden succesvol is in Arizona, zou hij vervolgens twee van de drie zogenaamde “blauwe muur” staten – Wisconsin, Michigan en Pennsylvania – moeten winnen om de overwinning veilig te stellen.
Hoewel de voormalige vice-president momenteel in alle drie achterblijft, zijn er nog veel poststemmen te tellen, en meer Democraten hebben op deze manier gestemd dan Republikeinen.
Georgia is ook in de balans, die veilig Republikeins is geweest in de afgelopen jaren.
We wachten nog steeds op Texas en North Carolina ook, maar ze veilig lijken te zijn in handen van Trump.
Wat anders is vertraging van de telling?
Bijna de helft van de staten accepteert stembiljetten die na de verkiezingsdag binnenkomen, zolang ze maar voor 3 november zijn afgestempeld, dus sommige stemmen worden pas dagen na de verkiezing geteld.
Er wordt ook een stijging verwacht van het aantal voorlopige stembiljetten – stemmen van mensen die om een stembiljet per post hebben verzocht, maar in plaats daarvan toch hun stem uitbrengen.
En deze worden niet meegenomen in de eerste telling, omdat ze controles vereisen om ervoor te zorgen dat mensen niet twee keer stemmen.
Hoe worden de stemmen geteld?
De meeste stembiljetten – papier of digitaal – worden geteld door machines.
Maar stembureauleden moeten alle papieren stembiljetten controleren die de machines niet kunnen verwerken.
Na sluiting van de stembussen worden de stemgegevens overgebracht naar een centraal verkiezingshoofdkwartier – een gemeentehuis of een vergelijkbare locatie.
Soms gebeurt dit elektronisch.
Maar elders moeten geheugenapparaten met de stemgegevens fysiek worden afgeleverd of moeten de resultaten per telefoon worden voorgelezen.
Als de stemmentallen eenmaal zijn afgeleverd, worden ze vaak op de officiële website van een staat geplaatst.
In andere gevallen krijgen journalisten de uitslagen te horen van de verkiezingsfunctionarissen van de staat en doen zij daarvan verslag.
Wanneer genoeg stemmen uit een hele staat zijn geteld om een onoverbrugbare voorsprong vast te stellen, noemen nieuwsorganisaties een winnende presidentskandidaat voor die staat.
De onofficiële uitslagen worden pas weken later gecertificeerd, wanneer ze door staatsambtenaren zijn bevestigd.
De uiteindelijke uitslagen kunnen tussen de eerste telling en deze gecertificeerde uitslagen verschuiven, maar niet drastisch.
Wat gebeurt er als de verkiezingsuitslag wordt betwist?
De pandemie heeft al geleid tot meer dan 300 verkiezingsrechtzaken in 44 staten, volgens het Stanford-MIT-project voor gezonde verkiezingen.
En de presidentiële stemming zou juridische uitdagingen kunnen zien over alles, van identificatievereisten voor stemmen per post tot Covid-gerelateerde wijzigingen in stemsystemen.
President Trump zegt dat de verkiezingsuitslag in het Amerikaanse Hooggerechtshof zou kunnen belanden.
In 2000 verloor de Democraat Al Gore Florida en de presidentsverkiezingen met 537 op een totaal van bijna zes miljoen stemmen.
En dit werd gevolgd door een zeer controversieel hertellingsproces dat meer dan een maand duurde – en de uitspraak van het Hooggerechtshof ten gunste van de Republikein George W Bush.
- Hoe staat Donald Trump ervoor in de peilingen?
- Heeft Trump zijn beloftes waargemaakt?
- Wat Joe Biden wil doen
- Waar staat Donald Trump op belangrijke punten?
- Eet je een weg naar de macht! Kan een broodje spek je kansen beïnvloeden?
- Strijd om het Witte Huis: Clive Myrie onderzoekt wat de Amerikanen verdeelt (UK only)