Background: Terapia aspiryną została w dużej mierze zastąpiona przez terapię niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) na receptę w reumatoidalnym zapaleniu stawów, częściowo z powodu badań przed wprowadzeniem do obrotu sugerujących mniejsze efekty toksyczne dla NLPZ niż dla aspiryny. W niniejszym badaniu oceniono te działania toksyczne w populacji pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów po wprowadzeniu leku do obrotu.
Metody: Zbadaliśmy 1521 kolejnych kursów aspiryny i 4860 kursów NLPZ u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów z ośmiu ośrodków nadzoru postmarketingowego Arthritis, Rheumatism, and Aging Medical Information System. Wyniki indeksu toksyczności zostały wygenerowane na podstawie objawów, nieprawidłowości laboratoryjnych i hospitalizacji, ważonych pod kątem zmiennej ciężkości i ciężkości działania niepożądanego.
Wyniki: Indeks toksyczności wynosił tylko 1,37 (SE = 0,10) dla aspiryny i od 1,87 do 2,90 dla wybranych NLPZ z grupy nonsalicylanów. Różnice te były zgodne w różnych ośrodkach i pozostały po statystycznym dostosowaniu do różnej charakterystyki pacjenta. Stwierdzono różną toksyczność w przypadku różnych preparatów aspiryny, przy czym wynik dla aspiryny zwykłej wynosił 1,36 (SE = 0,23), dla aspiryny buforowanej 1,10 (0,20), a dla preparatów aspiryny powlekanej dojelitowo 0,92 (0,14). Co najważniejsze, zaobserwowano silny wpływ dawki, z wynikiem 0,73 (0,09) dla dawek od 651 do 2600 mg dziennie, 1,08 (0,17) dla dawek od 2601 do 3900 mg i 1,91 (0,38) dla dawek powyżej 3900 mg. Średnia przyjmowana dawka aspiryny wynosiła tylko 2665 mg/d, czyli około ośmiu „tabletek”, w porównaniu z 3600 do 4800 mg/d stosowanymi w 16 przełomowych badaniach przed wprowadzeniem leku do obrotu, które poddano przeglądowi. Średnie dawki NLPZ były z kolei niższe w badaniach przed wprowadzeniem do obrotu (np. naproksen 500 mg/d vs 773 mg/d w badaniach klinicznych Arthritis, Rheumatism, and Aging Medical System).
Wnioski: Terapia aspiryną, w dawkach powszechnie stosowanych w praktyce, charakteryzuje się doskonałym profilem bezpieczeństwa w reumatoidalnym zapaleniu stawów i jest najmniej kosztownym NLPZ. Przewagę w zakresie bezpieczeństwa tłumaczy się przede wszystkim efektem dawki, a w drugiej kolejności możliwymi różnicami między preparatami. Nowsze strategie postępowania w reumatoidalnym zapaleniu stawów kładą nacisk na stosowanie NLPZ jako terapii objawowej oraz na stosowanie modyfikującej przebieg choroby terapii lekami przeciwreumatycznymi w celach przeciwzapalnych. Dlatego też pierwotne zalecenie stosowania „przeciwzapalnych” dawek aspiryny jest obecnie trudniejsze do uzasadnienia. Terapia aspiryną zasługuje na ponowne rozważenie jako terapia wspomagająca w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów.