Szanowni Państwo: Mirtazapina jest unikalnym lekiem przeciwdepresyjnym, który nasila działanie zarówno serotoninergiczne, jak i noradrenergiczne poprzez blokadę α2-autoreceptora i α2-heteroreceptora.1 Jest ona również blokerem 5-HT2, co czyni ją potencjalnym środkiem anksjolitycznym.2 Ogólnie rzecz biorąc, mirtazapina wydaje się być użytecznym środkiem u pacjentów z depresją współistniejącą z objawami lękowymi.3 Poniższy przypadek opisuje pacjentkę z rozpoznaniem dystymii, u której wystąpiły ataki paniki po zwiększeniu dawki mirtazapiny. Ogólnie rzecz biorąc, mirtazapina wydaje się być użytecznym środkiem u pacjentów z depresją współistniejącą z objawami lękowymi.3 Poniższy przypadek opisuje pacjentkę z rozpoznaniem dystymii, u której po zwiększeniu dawki mirtazapiny wystąpiły napady paniki, co nie było wcześniej opisywane.
Opis przypadku. Pani A była 23-letnią mężatką, u której rozpoznano dystymię (DSM-IV). Przed zgłoszeniem się do badania nie przyjmowała żadnych leków psychotropowych. Historia choroby była bez zmian, nie przyjmowała żadnych leków na receptę, nie nadużywała alkoholu, zaprzeczała używaniu nielegalnych substancji, wyrobów tytoniowych i leków ziołowych, piła 1-2 filiżanki kawy dziennie. Pani A zaprzeczyła jakimkolwiek istotnym stresorom psychospołecznym lub istotnej historii psychiatrycznej w rodzinie. Przegląd ostatnich wyników laboratoryjnych wykazał negatywny wynik testu ciążowego oraz pełną morfologię krwi, chemię surowicy i hormon stymulujący tarczycę w granicach normy. Pani A zgodziła się na próbę podawania mirtazapiny w dawce 15 mg/dobę przez 2 tygodnie i tolerowała tę dawkę bez problemów. Na wizycie kontrolnej dawkę mirtazapiny zwiększono do 30 mg/dobę, aby ukierunkować ją na resztkowe objawy depresji. W ciągu 2 dni od zwiększenia dawki u pani A wystąpił napad paniki składający się z kołatania serca, duszności, pocenia się, mdłości, uderzeń gorąca i myśli o utracie przytomności. Jej mąż zawiózł ją na pogotowie, gdzie została zbadana, przepisano jej alprazolam 0,5 mg, który miała przyjmować w zależności od potrzeb, i zwolniono ją. Pani A miała kilka ataków paniki w ciągu następnego tygodnia, które również zostały złagodzone przez zażywanie alprazolamu. Zdecydowano się zmniejszyć dawkę mirtazapiny z powrotem do 15 mg/dobę, aby sprawdzić, czy zwiększona dawka może być odpowiedzialna za ataki paniki; ataki paniki następnie ustąpiły. Po tygodniu zwiększono dawkę mirtazapiny do 30 mg/dobę w celu leczenia resztkowych objawów depresji. Niestety, 1 dzień po zwiększeniu dawki u pacjentki wystąpiły napady paniki. Podjęto decyzję o zmianie leku i po 4-dniowym okresie przerwy w leczeniu rozpoczęto podawanie wenlafaksyny o przedłużonym uwalnianiu (XR) w dawce 37,5 mg/dobę. Dawkę wenlafaksyny XR zwiększono do 75 mg/dobę po 2 tygodniach i miareczkowano do 150 mg/dobę po 1 miesiącu, bez napadów paniki.
Mirtazapina była badana w leczeniu zaburzenia panicznego w badaniu z podwójnie ślepą próbą z udziałem 27 pacjentów leczonych mirtazapiną lub fluoksetyną.4 Mirtazapina wykazała korzystne wyniki w 4 badaniach otwartych i serii przypadków.5-9 Istnieje jednak opis przypadku ataku paniki, który wystąpił podczas odstawiania mirtazapiny.10 Ataki paniki były nieoczekiwane, ale mogły wystąpić z powodu zwiększenia przekaźnictwa serotoninergicznego, które wywołało krótkotrwały lęk podobny do tego, który czasami obserwuje się podczas stosowania inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny.10 Przedstawiony przypadek podkreśla potrzebę zachowania przez klinicystów czujności na działania niepożądane podczas przepisywania leków przeciwdepresyjnych.