Oralne i dopochwowe leki przeciwgrzybicze w leczeniu niepowikłanej kandydozy sromu i pochwy (VVC) mają podobną skuteczność (siła zalecenia: A, przegląd systematyczny). Jednakże, żadne randomizowane badania kontrolowane (RCT) nie dotyczyły opcji terapeutycznych dla pacjentek przyjmujących antybiotyki. Doustne leki przeciwgrzybicze są przeciwwskazane w ciąży. O ile krótsze kursy terapii dopochwowej mogą być stosowane u kobiet nie będących w ciąży, o tyle 7-dniowe leczenie może być konieczne w czasie ciąży (SOR: A, przegląd systematyczny). Produkty zawierające bakterie z rodzaju Lactobacillus nie zapobiegają poantybiotykowemu zapaleniu sromu i pochwy (SOR: A, przegląd systematyczny i RCT).
Większość kobiet woli zapobiegać niż leczyć
Laura Kittinger-Aisenberg, MD
Chesterfield Family Medicine Residency Program, Virginia Commonwealth University
Wiele kobiet skarży się na zakażenia drożdżakowe po otrzymaniu antybiotyków. Zazwyczaj pacjentki informują mnie o tym podczas wypisywania recepty na antybiotyk, prosząc o Diflucan „na wszelki wypadek”. Kobiety wolą wygodę leku doustnego od kłopotów z aplikacjami miejscowymi. Niektóre z nich twierdzą, że jedna dawka Diflucanu nie wystarcza i że zazwyczaj potrzebują dwóch. W rezultacie, wypisuję receptę na Diflucan, który ma być podany razem z antybiotykiem, a następnie powtórzony jako druga dawka za 3 dni. Nie słyszałam od tych pacjentek żadnych skarg na poantybiotykowe zakażenia drożdżakowe.
Podsumowanie
VVC jest częstą przyczyną zapalenia pochwy; Candida albicans stanowi 85% do 90% przypadków. Czynniki ryzyka obejmują ciążę, cukrzycę i antybiotyki.1 Częstość występowania wzrasta wraz z rozpoczęciem aktywności seksualnej, ale nie ma bezpośrednich dowodów na to, że choroba jest przenoszona drogą płciową.1 Około 75% kobiet doświadcza 1 epizodu VVC w ciągu życia, 40% do 45% ma 2 lub więcej, a 5% do 8% ma nawracające VVC (definiowane jako 4 lub więcej rocznie).1,2
Związek kandydoza/antybiotyki
W przeglądzie systematycznym z 2003 roku stwierdzono, że dowody potwierdzające związek między antybiotykami a VVC są ograniczone i sprzeczne.3 Większość stanowiły badania kliniczno-kontrolne lub kohortowe o małej liczebności próby. W żadnym z badań RCT nie porównano częstości występowania VVC potwierdzonego hodowlą wśród kobiet otrzymujących antybiotyki lub placebo.
Dziewiętnaście raportów z 18 badań oryginalnych zawierało dane wystarczające do obliczenia ryzyka względnego lub ilorazu szans dla VVC związanego z antybiotykami. Trzynaście z 19 doniesień wykazało wzrost (około dwukrotny; zakres, 0,43-5) częstości występowania Candida w pochwie; jednak 3 z 13 doniesień nie zawierały danych dotyczących hodowli mikologicznej. Sześć badań nie wykazało istotnego związku między antybiotykami a drożdżycą pochwy.3
Uważa się, że antybiotyki zwiększają ryzyko VVC poprzez zabijanie endogennej flory pochwy (szczególnie Lactobacillus), umożliwiając rozwój mikroorganizmów opornych na antybiotyki, takich jak Candida.1 Istnieją jednak dowody na to, że liczba bakterii Lactobacillus w genitaliach jest podobna u kobiet z i bez objawów VVC.4 Ponadto, zmniejszenie liczby bakterii Lactobacillus nie zwiększa ryzyka wystąpienia VVC.5
W leczeniu nawrotów VVC w badaniach RCT wykazano skuteczność doustnej terapii podtrzymującej flukonazolem i itrakonazolem stosowanej przez 6 miesięcy od rozpoczęcia leczenia.7,8 Leczenie partnerów seksualnych płci męskiej nie poprawiło znacząco ustępowania objawów u kobiet ani nie zmniejszyło częstości nawrotów objawowych.9
Jogurt może nie spełniać swojej roli
Dwa badania RCT typu crossover o niskiej jakości dostarczyły niewystarczających dowodów dotyczących skuteczności diety zawierającej doustny jogurt z bakteriami Lactobacillus w zapobieganiu nawrotom VVC.9 W niedawnym badaniu RCT z udziałem 278 kobiet przyjmujących krótkie dawki antybiotyków dokonano randomizacji do doustnych preparatów zawierających bakterie Lactobacillus lub placebo oraz dopochwowych preparatów zawierających bakterie Lactobacillus lub placebo.10 Badanie przerwano przedwcześnie z powodu braku widocznych efektów. Ogółem u 23% pacjentów wystąpiło objawowe zapalenie sromu i pochwy.