Demokracja idealna i przedstawicielska
W nowoczesnych demokracjach przedstawicielskich cechy demokracji idealnej, w zakresie, w jakim istnieją, są realizowane za pośrednictwem różnych instytucji politycznych. Instytucje te, zasadniczo podobne w różnych krajach mimo znacznych różnic w strukturze konstytucyjnej, były zupełną nowością w historii ludzkości w momencie ich pierwszego pojawienia się w Europie i Stanach Zjednoczonych w XVIII wieku. Do najważniejszych z nich należy oczywiście sama instytucja przedstawicielstwa, dzięki której wszystkie najważniejsze decyzje rządowe i polityki są podejmowane przez wybieranych w powszechnych wyborach urzędników, którzy są odpowiedzialni przed wyborcami za swoje działania. Inne ważne instytucje obejmują:
Wolne, uczciwe i częste wybory. Obywatele mogą uczestniczyć w takich wyborach zarówno jako wyborcy, jak i jako kandydaci (choć mogą być nałożone ograniczenia dotyczące wieku i miejsca zamieszkania).
Wolność wypowiedzi. Obywatele mogą wypowiadać się publicznie na szeroki zakres tematów związanych z polityką bez obawy przed karą (zob. wolność słowa).
Niezależne źródła informacji. Istnieją źródła informacji politycznej, które nie są pod kontrolą rządu lub jakiejkolwiek pojedynczej grupy i których prawo do publikowania lub rozpowszechniania informacji w inny sposób jest chronione przez prawo; ponadto wszyscy obywatele mają prawo do poszukiwania i korzystania z takich źródeł informacji.
Wolność zrzeszania się. Obywatele mają prawo do tworzenia i uczestniczenia w niezależnych organizacjach politycznych, w tym partiach i grupach interesów.
Instytucje takie jak te rozwinęły się w Europie i Stanach Zjednoczonych w różnych okolicznościach politycznych i historycznych, a impulsy, które im sprzyjały, nie zawsze były same w sobie demokratyczne. Jednak w miarę ich rozwoju stawało się coraz bardziej oczywiste, że są one niezbędne do osiągnięcia zadowalającego poziomu demokracji w każdym stowarzyszeniu politycznym tak dużym jak państwo narodowe.
Zależność między tymi instytucjami a cechami idealnej demokracji, które są przez nie realizowane, można podsumować w następujący sposób. W stowarzyszeniu tak dużym jak państwo narodowe, reprezentacja jest konieczna dla efektywnego uczestnictwa i kontroli obywateli nad agendą; wolne, uczciwe i częste wybory są konieczne dla efektywnego uczestnictwa i równości w głosowaniu; a wolność słowa, niezależne źródła informacji i wolność zrzeszania się są konieczne dla efektywnego uczestnictwa, poinformowanego elektoratu i kontroli obywateli nad agendą.
.