Wat maakt een goed naschools programma?

Lage schoolprestaties en een stroom van onderzoek waaruit blijkt dat riskant tienergedrag het vaakst voorkomt tussen 15.00 en 18.00 uur, heeft beleidsmakers gefocust op de “beste” manieren waarop jongeren de naschoolse uren zouden moeten vullen.

In een poging om oplossingen te vinden, kijken beleidsmakers naar psychologisch onderzoek, waaruit is gebleken dat naschoolse activiteiten zoals voetballen, viool leren of vrijwilligerswerk in verpleeghuizen adolescenten ervan weerhouden te experimenteren met seks, drugs en ander risicovol gedrag, en helpen gelukkiger, gezondere, productievere volwassenen voort te brengen (zie januari Monitor).

Het probleem is dat er geen consensus is over wat een “goed” naschools programma is.

“Verschillende soorten programma’s zijn als verschillende vruchten – sommige hebben veel A, sommige veel C, terwijl andere vrij leeg zijn van vitaminen,” zegt Jean Grossman, PhD, een econoom en senior vice-president voor onderzoek bij Public/Private Ventures, een nationale denktank die zich richt op het helpen van jongeren en jonge volwassenen om te gedijen.

Debatten tussen onderzoekers en beleidsmakers variëren van de vraag of programma’s zich moeten richten op kansarme jongeren of op alle jongeren, tot de vraag of ze zich strikt moeten richten op academici of op “verrijkingsactiviteiten”, zoals muziek, kunst en sport. Politici zijn voorstander van een academische focus, omdat cijfers gemakkelijk te meten zijn en omdat het nationale concurrentievermogen een grote zorg is. Psychologen en sociale wetenschappers daarentegen kiezen voor een ontwikkelingsgerichte benadering: Voor hen telt het hele kind en zij hopen dat als gemeenschappen systematisch meer holistische modellen van jeugdontwikkeling toepassen, academische voordelen zullen volgen.

En, inderdaad, sommige ontwikkelingsgerichte jeugdprogramma’s laten al een relatie zien tussen programmadeelname en positieve schoolprestaties en gedrag. Uit een recente synthese van 15 jeugdontwikkelingsprogramma’s blijkt bijvoorbeeld dat de programma’s met de meest holistische, minst gerichte aanpak ook academische voordelen opleveren voor kinderen, terwijl een langetermijnstudie van 120 jeugdprogramma’s eveneens schoolgerelateerde voordelen laat zien.

Ondertussen blijkt uit studies van jongere kinderen door Deborah Lowe Vandell, PhD, psycholoog aan de Universiteit van Wisconsin Madison, ook dat naschoolse “verrijkingsactiviteiten” zoals muziek en kunst kinderen helpen bij het ontwikkelen van vaardigheden zoals concentratie die hen kunnen helpen beter te presteren op school (zie gerelateerd verhaal).

Wat maakt een goed programma

Een onlangs vrijgegeven beleidsrapport geschreven door Columbia University psychologen Jodie Roth, PhD, en Jeanne Brooks-Gunn, PhD, concludeerde dat goede naschoolse programma’s “het best worden gekenmerkt door hun benadering van de jeugd als middelen die moeten worden ontwikkeld in plaats van als problemen die moeten worden beheerd.”

Volgens het rapport, “What Do Adolescents Need for Healthy Development? Implications for Youth Policy”, moeten goede programma’s:

  • jongeren helpen sterke, positieve relaties met volwassenen te ontwikkelen.

  • Buik op de sterke punten van de jongere in plaats van zich te concentreren op zijn of haar zwakke punten.

  • Zorg voor een omgeving waarin jongeren positieve relaties met leeftijdsgenoten kunnen ontwikkelen.

  • Bied jongeren uitdagingen die ze aankunnen.

  • Zorg voor verrijkende, creatieve activiteiten waaraan ze kunnen deelnemen.

  • Geef jongeren kansen om leiderschaps- en besluitvormingsvaardigheden te ontwikkelen.

  • Focus op de ontwikkelingsbehoeften van jongeren door de autonomie van tieners te koesteren terwijl de programma’s hen tegelijkertijd begeleiding bieden.

  • Bied al deze mogelijkheden op de lange termijn.

Veel van deze elementen kwamen samen in een langetermijnonderzoek door gemeenschapsonderzoeker en politicoloog Milbrey McLaughlin, PhD, de David Jacks Professor of Education and Public Policy aan de Stanford University. De afgelopen 12 jaar heeft McLaughlin een project geleid met de naam “Community Counts”, dat is uitgegroeid tot een studie naar 120 jongerenorganisaties in 34 steden. Zij en haar onderzoeksteam hebben zo’n 800 jongeren geobserveerd en 60 van hen intensief gevolgd.

Het team begon vanuit een perspectief dat de geest van jeugdontwikkeling belichaamt: met de kinderen zelf.

“Tijdens mijn gemeenschapswerk in het begin van de jaren tachtig kwam ik kinderen tegen met echt moeilijke achtergronden, met wie het allemaal heel goed ging,” herinnert McLaughlin zich. “Ondanks verschrikkelijke kansen, zaten ze nog steeds op school, gebruikten ze geen drugs en hadden ze positieve gevoelens over de toekomst.”

Toen ze onderzocht waarom dit zo was, bleek dat de tieners zelf programma’s selecteerden – of het nu YMCA’s waren, sportprogramma’s of de plaatselijke dansgroep – die gestructureerd, ondersteunend en uitdagend waren.”

“Deze kinderen wilden niet op ‘laten we gewoon wat rondhangen en plezier maken’-achtige plekken zijn,” zegt McLaughlin. In plaats daarvan kozen ze voor situaties die het tegenovergestelde waren van die in hun problematische huizen en buurten, plaatsen van leren, groei, structuur en veiligheid. Het was bijna alsof ze onbewust kozen wat ze nodig hadden voor psychosociale gezondheid, gelooft ze.

Een kenmerk dat veel programma’s deelden was een neiging om “assessment-centered” te zijn – gericht op het geven van feedback aan kinderen in een verscheidenheid van arena’s. De jongeren vroegen de volwassenen van het programma voortdurend om feedback over hun prestaties, en de volwassenen gaven die voortdurend.

McLaughlin merkte ook de aanwezigheid van een “ingebed leerplan” op – een holistische, op het leven gerichte onderwijsaanpak die verder ging dan het onderwerp in kwestie. De leraren lieten de kinderen niet alleen zien hoe ze een basketbal moesten dunken of hoe ze in een toneelstuk moesten spelen. Ze coachten hen ook op levensvaardigheden zoals goede tafelmanieren of hoe om te gaan met leeftijdsgenoten – kortom, ze waren geweldige mentors.

De follow-up op lange termijn van 60 van de jongeren van de studie toont aan hoe goed deze programma’s hen hebben gediend. Op 25-jarige leeftijd deden alle jongeren, op vier na, het goed in het leven, hadden een goede baan en namen actief deel aan hun gemeenschap. De jongeren deden het ook goed op zelfgerapporteerde academische metingen: 26 procent rapporteerde vaker erkenning te hebben gekregen voor goede cijfers dan Amerikaanse jongeren in het algemeen, en degenen die de programma’s vaak bijwoonden, hadden meer dan twee keer zoveel kans om dergelijke erkenning te rapporteren.

De studie “spreekt de conventionele wijsheid over tieners tegen dat ze geen deel willen uitmaken van gezonde, georganiseerde activiteiten, maar liever rondhangen en deel uitmaken van bendes,” meent McLaughlin. “Dat is de verkeerde conclusie. Ze willen zich wel aansluiten bij dit soort organisaties – er zijn er alleen niet genoeg van.”

Sterkten van een model

Een recente synthese van evaluaties van jeugd-ontwikkelingsprogramma’s suggereert dat McLaughlin wel eens gelijk zou kunnen hebben. De synthese concludeert dat dergelijke programma’s schaars zijn of op zijn minst slecht worden geëvalueerd, en dat de programma’s met de beste resultaten voor kinderen die zijn die een jeugd-ontwikkelingskader gebruiken in plaats van een tekort-gebaseerd of risico-gedragsmodel.

In die studie, uitgevoerd door Columbia University onderzoekers Roth, Brooks-Gunn, Lawrence Murray, PhD, en William Foster, PhD, onderzocht het team de kenmerken van 15 gemeenschap-gebaseerde programma’s die de jeugd dienen. Zes van de 15 programma’s waren gebaseerd op een holistisch ontwikkelingsmodel voor de jeugd; zes waren erop gericht de jeugd te helpen specifiek probleemgedrag te vermijden, zoals alcoholmisbruik of tienerzwangerschappen; en drie trachtten de jeugd specifieke vaardigheden bij te brengen om risicogedrag te vermijden, zoals assertieve training, toekomstplanning en leren hoe weerstand te bieden aan beïnvloeding door leeftijdgenoten.

De auteurs van de studie stelden vast dat jongeren die betrokken waren bij programma’s die gebruik maakten van het ontwikkelingsmodel voor de jeugd – waaronder Big Brothers/Big Sisters, de Quantum Opportunities Programs en Woodrock Inc.–de neiging vertoonden om meer positieve resultaten te hebben in een breder scala van domeinen dan diegenen in de programma’s die een gerichte of specifieke focus boden. Jongeren in de bredere programma’s vertoonden vooruitgang op academisch en sociaal gebied en op het gebied van het nemen van risico’s. Daarentegen vertoonden jongeren in de meer gerichte programma’s alleen verbetering op de gebieden die de programma’s beoogden te veranderen. Een programma bij Girls Incorporated dat weerstand leerde aan leeftijdgenoten, bijvoorbeeld, verminderde het drinken bij deelnemers die reeds dronken en vertraagde het begin van drinken bij degenen die voordien niet dronken. De bevindingen van de studie staan in het Journal of Research on Adolescence (Vol. 8, No. 4, pp. 423459).

Waar van hier?

Nu de psychologie enig bewijs heeft geleverd voor wat zou kunnen werken onder jeugdontwikkelingsprogramma’s, “moeten we weten of we ze in programma’s verpakken, of kinderen naar ze toe komen, en of die programma’s daadwerkelijk een verschil maken,” zegt Grossman van Public/Private Ventures.

Gelukkig is het jeugdontwikkelingsveld vol met enthousiaste onderzoekers die klaar staan om dat uit te zoeken. Veel grootschalige evaluaties van innovatieve programma’s zijn aan de gang, waaronder de 21st Century Community Learning Centers van het Amerikaanse ministerie van Onderwijs, de Extended Service Schools van Wallace Readers’ Digest, The After-School Corporation en de Beacons-programma’s.

Bovendien brengt een panel van de National Research Council, waarin eminent adolescent-onderzoeker Jacquelynne Eccles, PhD, zitting heeft, de staat van community-based programma’s voor jongeren up-to-date en zal dit voorjaar een rapport uitbrengen. Om genoeg goede studies te verzamelen om te onderzoeken, moest het panel zwaar putten uit de jeugdpreventieliteratuur, zegt Eccles, die Wilbert McKeachie Collegiate Professor of Psychology, Education and Women’s Studies is aan de Universiteit van Michigan.

Deze gecombineerde inspanningen beginnen allemaal te wijzen op de mogelijke verdiensten van programma’s die de jeugd kunnen helpen hun potentieel te bereiken, merkt Grossman op.

“We leven in een maatschappij die gelooft dat mensen met rust moeten worden gelaten om hun eigen pad te volgen zonder de hulp van ‘programma’s’,” zegt ze. “Maar het probleem met tieners is dat ze nog geen pad hebben gevonden.”

Goede naschoolse programma’s, zegt ze, kunnen hen helpen dat pad te vinden op manieren die groter zijn dan louter academici.

Tori DeAngelis is een schrijfster in Syracuse, N.Y.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.