Hier in het hoge poolgebied delen de 2300 inwoners van Longyearbyen hun huis met ijsberen en hebben ze vijf maanden per jaar geen zonlicht.
Ik ben net terug van vijf dagen in Longyearbyen, de grootste nederzetting op de Svalbard-archipel. Sinds ik in 2011 naar Noorwegen verhuisde, stond Spitsbergen boven aan mijn bucketlist. Ik heb hem eindelijk afgevinkt!
Ik heb meer dan zeven jaar over het leven in Noorwegen geschreven en ik heb me lang afgevraagd waarom mensen ervoor kiezen om op zo’n afgelegen, koude en gevaarlijke plek te wonen. Daar moest ik zelf achter zien te komen, dus heb ik vijf dagen besteed aan het leren kennen van de stad en de mensen.
Inhoudsopgave
- Videotour
- Waar ligt Longyearbyen?
- Waarom is er hier een stad?
- Wie woont er in Longyearbyen?
- Het centrum
- De plaatselijke krant
- De kerk van Spitsbergen
- Nybyen
- Een stedelijke Arctische boerderij
- Het universiteitscentrum
- Accommodatie in Longyearbyen
- Restaurants in Longyearbyen
- Winkelen in Longyearbyen
- Svalbard Airport
- Praktische zaken
- Longyearbyen in de zomer
- De toekomst van Longyearbyen
Videotour
Ga met me mee op een tour door Longyearbyen en ontmoet enkele van de mensen die deze plaats zo bijzonder maken. U kunt de video bekijken die ik hieronder heb gemaakt, of lees verder voor meer inzicht en een heleboel foto’s. Of doe het allebei!
Wat u in de video en op de foto’s op deze pagina ziet, is hoe de stad er begin maart uitziet. Ik bezocht de stad in de week dat de zon terugkeerde na een afwezigheid van vijf maanden. In de zomer ziet het landschap er heel anders uit. Ik zal hieronder wat foto’s van de zomer toevoegen, zodat u weet wat u kunt verwachten.
Waar ligt Longyearbyen?
Hoewel de stad door Noorwegen wordt bestuurd, moet je op een kaart heel wat noordelijker kijken dan het vasteland! Helemaal tot 78 graden noorderbreedte. Ter vergelijking, de Noordkaap (Nordkapp) ligt slechts op 71 graden noorderbreedte, evenals Barrow/Utqiaġvik in Alaska.
Om hier te komen is een drie uur durende vlucht vanuit Oslo nodig met SAS of Norwegian. Soms doet de SAS Tromsø aan om onderweg extra passagiers op te pikken.
Op deze plaats is Longyearbyen de meest noordelijke permanent bewoonde gemeenschap ter wereld. Er zijn een handvol andere nederzettingen verder naar het noorden, waaronder Ny-Ålesund op Spitsbergen, maar dat zijn zuiver onderzoeksnederzettingen. Longyearbyen is een volledig functionerende gemeenschap.
Waarom is er hier een stad?
Goede vraag! Als u in de winter aankomt, is dat waarschijnlijk het eerste wat u zich afvraagt.
De stad is in 1906 gesticht door de Amerikaan John Munro Longyear. Tien jaar later verkocht hij de nederzetting aan een Noors kolenbedrijf, die hun nieuwe woonplaats Longyearbyen noemden. De naam betekent eenvoudig Longyear Town in het Noors.
Tientallen jaren lang was Longyearbyen een bedrijfsstad. Het enige doel was de mijnbouw te ondersteunen en huizen en diensten te verschaffen voor de werknemers en hun gezinnen. Tegenwoordig bestaat de steenkoolwinning nog steeds, maar de stad heeft andere elementen in haar economie.
Wie woont er in Longyearbyen?
Naast de werknemers en de gezinnen van de overgebleven mijnwerkers is Longyearbyen de thuishaven van een ongelooflijk diverse gemeenschap.
Door de unieke immigratieregels die in het Svalbardverdrag zijn vastgelegd, zijn hier meer dan 50 nationaliteiten vertegenwoordigd. Dat is nogal wat voor een bevolking van slechts 2.300 permanente bewoners. Toch is ongeveer 66% van de bevolking Noors.
Lees meer: Wonen op Svalbard
Een van de meer intrigerende bevolkingsgroepen zijn meer dan 100 mensen uit Thailand. Volgens verschillende mensen die ik heb gesproken, komt dit doordat de mijnwerkers op vakantie gingen naar Thailand, verliefd werden en hun bruiden meenamen naar Spitsbergen. In de loop der jaren hebben hun familie en vrienden zich bij hen gevoegd en de gemeenschap is nu stevig gevestigd.
De helft van de studenten en onderzoekers van het universitair centrum in Svalbard heeft een niet-Noorse achtergrond. Door de verscheidenheid van de gemeenschap wordt er meer Engels gesproken dan op het Noorse vasteland. De officiële taal van de overheid is Noors, maar in winkels, restaurants en bars wordt vaak Engels gesproken.
Het centrum
In veel opzichten lijkt het centrum van Longyearbyen op dat van elk ander Noors stadje.
Er is een ziekenhuis, postkantoor, bank, bibliotheek, hotels, kerk, benzinestation, restaurants, winkels en bars. Het winkelcentrum biedt een welkome afwisseling van de kou in deze tijd van het jaar!
Fruene, het café in het winkelcentrum, leek het kloppende hart van de gemeenschap te zijn. Er was een merkwaardige mengeling van plaatselijke bewoners en toeristen, met alles van broodjes en koffie tot zelfgemaakte bonbons.
Toen ik wegging informeerde een toerist naar de bus naar het vliegveld, terwijl een plaatselijke bewoner een taart bestelde voor een verjaardag. Het lijkt erop dat de bedrijven die hier succes hebben, degenen zijn die multitasken!
De plaatselijke krant
In het centrum van de stad zijn ook veel bedrijven gevestigd, waaronder de kantoren van de plaatselijke krant. Svalbardposten is de meest noordelijke krant ter wereld, met een wekelijkse magazine-achtige opmaak.
Een paar journalisten zitten hier in de stad en leggen op dinsdag tegen 16.00 uur de laatste hand aan de pagina’s. De volgende ochtend zijn de bladen al onderweg met de vlucht uit Tromsø!
Enkele jaren geleden interviewde ik de voormalige redacteur Eirik Palm via Skype. Ik was blij dat ik de huidige redacteur, Hilde Kristin Røsvik, persoonlijk kon ontmoeten. Ze vertelde me dat het werk niet aanvoelt als een lokale krant vanwege de moeilijke onderwerpen die ze voortdurend behandelen: lawines, aanvallen van ijsberen, de economie, klimaatverandering, en meer.
De kerk van Spitsbergen
De kerk van Longyearbyen ligt iets hoger op de heuvel en kijkt uit over het centrum van de stad.
De funderingen voor de huidige kerk werden in 1956 gelegd en twee jaar later werd ze ingewijd. De houten, rechthoekige kerk biedt plaats aan ongeveer 140 personen. Het is de enige kerk op de archipel, afgezien van de Russisch-orthodoxe kapel in Barentsburg.
De kerk is de thuisbasis van een predikant van de Church of Norway en twee andere medewerkers, die ook bezoeken brengen aan andere gemeenschappen op Svalbard, waaronder Ny-Ålesund.
Reguliere diensten worden hier gehouden in het Noors om 11 uur op zondag en om 19 uur op dinsdag. Het rooster is aan verandering onderhevig, dus controleer de website als u een bezoek plant.
Nybyen
Op ongeveer twee kilometer ten zuiden van het stadscentrum ligt Nybyen. Hoewel in het Engels vertaald als ‘The New Town’, is Nybyen dat allesbehalve! Het was de nieuwe stad toen deze oorspronkelijk werd gebouwd om onderdak te bieden aan mijnwerkers.
Heden ten dage zijn in de gebouwen het hotel en restaurant gevestigd dat bekend staat als de ‘Coal Miners’ Cabins’, een populaire plek om te verblijven en te eten. In het restaurant maakte ik een praatje met een Engelsman die achter de bar werkte, terwijl ik een rendierburger at en een wild rendier langs het raam zag lopen.
Ook in Nybyen vind je een kunstgalerie en zelfs een dierenarts.
Een stedelijke Arctische boerderij
Ook Polar Permaculture noemt Nybyen zijn thuis. Het bedrijf is opgericht door chef-kok en voedselfanaat Ben Vidmar en wil duurzame landbouwoplossingen voor de stad ontwikkelen. Hoewel er vers voedsel verkrijgbaar is in de plaatselijke supermarkt, moet al het voedsel worden ingevlogen of verscheept vanaf het vasteland.
Lees meer: Voedsel verbouwen op Svalbard
Ik interviewde Ben voor een toekomstige aflevering van de Life in Norway Show, waarin hij vertelt waarom hij naar Svalbard verhuisde, waarom hij het bedrijf begon, en zijn hoop voor de toekomst. Kijk ernaar uit, binnenkort.
Tijdens mijn bezoek leidde Ben een groep masterstudenten rond van de Oslo School of Architecture and Design. Ze waren in de stad om duurzame oplossingen te onderzoeken, en ze leken allemaal erg van hun bezoek te genieten.
Het universiteitscentrum
Aan de waterkant staat het moderne gebouw waarin UNIS, het universiteitscentrum van Svalbard, is gehuisvest. Het zal niemand verbazen dat dit onderwijscentrum ’s werelds meest noordelijke instelling voor hoger onderwijs is. Het is gespecialiseerd in Arctische biologie, geologie, geofysica en technologie op bachelor-, master- en postdoctoraal niveau.
Aan de overkant van de weg is het Noordpoolexpeditiemuseum. Ik dacht dat ik veel over het onderwerp wist, omdat ik in het verleden veel over Amundsen had gelezen, maar ik heb hier veel geleerd. Het museum zit boordevol oude documenten en kranten en gaat dieper op de zaken in dan veel andere locaties.
Tijdens mijn bezoek ontmoette ik een Italiaans meisje dat in het museum werkte en dat haar zevende zomer in de stad doorbracht. Zij was slechts een van de seizoenarbeiders die ik ontmoette en die jaar na jaar terug blijven komen.
Het Svalbard Museum vertelt het uitgebreide verhaal van de archipel. De vroege mijnbouwdagen van Longyearbyen, de fauna en flora, en het veranderende milieu komen allemaal aan bod.
Accommodatie in Longyearbyen
Ik noemde al eerder de woningnood, maar er is behoorlijk wat accommodatie voor toeristen. U kunt het beste ruim van tevoren boeken om verzekerd te zijn van de beste beschikbaarheid.
Zoek naar accommodatie bij onze vrienden van Booking.com
Er zijn full-service hotels, waaronder het Radisson Blu en Funken Lodge, tot aan hostel-achtige accommodatie. Er is zelfs een camping bij de luchthaven! U verblijft er echter op eigen risico, omdat er soms ijsberen in het gebied rondlopen. De camping is alleen in de zomer open.
Restaurants in Longyearbyen
Er is een verrassend aantal eet- en drinkgelegenheden in de stad, hoewel de meeste deel uitmaken van hotels. Stationen en Svalbar zijn twee standalone bars in het centrum die ik bezocht. Stationen serveert de hele dag eten. Ik heb er genoten van een stevige goulash en ontmoette er een Zweedse barman die net haar vijfde jaar in de stad had gevierd.
Nabij Nybyen, maar toch heel op zichzelf staand, is Huset. Het grote oude witte huis heeft een rijke geschiedenis. Peter, de manager van het restaurant, vertelde me er iets over in de video. Vandaag de dag is het een goed restaurant, bistro, bar en nachtclub.
Winkelen in Longyearbyen
Sport- en outdoorkledingwinkels domineren het winkelaanbod van de stad. Als u een wollen muts of een nieuw paar wandelschoenen nodig heeft, bent u hier aan het juiste adres!
Naast deze winkels is Svalbardbutikken de enige supermarkt in de stad, waar alles te koop is van cosmetica en huishoudelijke artikelen tot vers fruit en groenten.
In de winkel bevindt zich de Vinmonopol (slijterij van de staat), Nordpolet genaamd. Om hier alcohol te kopen moeten bezoekers hun retourticket laten zien (een mobiele app is prima) en inwoners moeten hun quotumkaart laten zien. Ja, dat leest u goed! De lokale bevolking mag slechts één liter sterke drank en 24 blikjes bier per maand kopen.
Svalbard is een belasting- en accijnsvrij gebied, dus de prijzen voor veel goederen – vooral alcohol in Nordpolet – zijn goedkoper dan op het vasteland. Goederen die van Spitsbergen naar het vasteland worden gebracht, moeten bij aankomst door de douane worden ingeklaard, net als goederen die met een internationale vlucht zijn binnengekomen. Terugkerende passagiers kunnen de normale belastingvrije limieten meenemen naar het vasteland van Noorwegen, maar kunnen bij aankomst in Noorwegen geen belastingvrije aankopen doen.
Andere winkels iets buiten het centrum zijn onder meer een elektronicawinkel en een autohandel en -garage.
Svalbard Airport
Svalbard Airport Longyearbyen (LYR) ligt slechts een paar kilometer ten noordwesten van de stad. Het is ’s werelds meest noordelijke luchthaven met regelmatige, geregelde vluchten.
De terminal is klein, maar er is een kiosk (luchtzijde) om eten, drinken en souvenirs te krijgen terwijl u wacht. Een shuttlebus komt aan bij alle aankomende vluchten en doet alle hotels en pensions in de stad aan. U betaalt aan boord en alle belangrijke kaarten worden geaccepteerd, samen met contant geld in Noorse kronen.
Praktische zaken
Het is normaal om in de meeste gebouwen van Longyearbyen uw buitenschoenen uit te trekken en ze net binnen de ingang te laten staan. Dit geldt voor alle hotels, de musea en zelfs voor sommige restaurants. Deze traditie gaat terug tot de tijd van de steenkoolmijnen, en was bedoeld om te voorkomen dat vuil kolenstof naar binnen zou worden gebracht.
Wapens zijn een alledaags verschijnsel, vanwege de regels die voorschrijven dat mensen die de nederzetting verlaten, vuurwapens moeten dragen. Het is mogelijk om bepaalde vuurwapens te huren bij sommige sportwinkels. In veel gebouwen moeten wapens in een wapenkast worden opgeborgen of mogen ze helemaal niet worden meegenomen.
Svalbard is een Arctische woestijn. Het is een ongelooflijk droog klimaat, en ik kreeg veel statische schokken tijdens mijn verblijf. Je huid hydrateren is een goed idee!
Longyearbyen in de zomer
Ik koos begin maart voor mijn bezoek om samen te vallen met de terugkeer van de zon. In deze tijd van het jaar is er echt daglicht en echte nacht, wat zelden het geval is in Longyearbyen!
Ik zou graag in de zomer komen om de stad zonder sneeuw te zien, hoewel ik persoonlijk denk dat het minder plezierig zou zijn. De nieuwigheid van de middernachtzon zou er na een paar slapeloze nachten snel af zijn!
Het toeristische aanbod is ook heel anders in de zomer. Je kunt geen sneeuwscooters gebruiken als er geen sneeuw ligt! Wel zijn er veel boottochten naar plaatsen als de Russische nederzetting Barentsburg. Het is in deze tijd van het jaar ook veel aangenamer om buiten te zijn, wat voor liefhebbers van wilde dieren een bonus zal zijn.
Bent u in de zomer naar Spitsbergen geweest? Ik ben benieuwd naar uw ervaringen.
De toekomst van Longyearbyen
Tijdens mijn bezoek spraken veel mensen openlijk over hun zorgen over de toekomst van de stad. Klimaatverandering maakt hier een zeer zichtbaar verschil, meer dan waar ook in Noorwegen.
De opwarmende oceaan trekt andere vissen aan, terwijl het lawinegevaar de laatste jaren is toegenomen. Nog maar een paar jaar geleden werden een handvol huizen verwoest toen sneeuw en rotsen een woonwijk binnenvielen.
Op dit moment is de groei van de stad beperkt door een gebrek aan woningen. Het lawinegevaar heeft ertoe geleid dat een groot aantal huizen moest worden afgebroken. Er worden wel nieuwe woningen gebouwd, maar er is weinig particulier bezit. Dat betekent dat nieuwkomers moeilijk een woning kunnen vinden.
Als je dit bericht leuk vond, waarom deel je het dan niet op Pinterest? We hebben daar de juiste pin voor: