Stemmingsstoornissen

Stemmingen zijn onze emoties. Ze beïnvloeden ons elke dag. Soms zijn we verdrietig, soms zijn we blij. We kunnen zelfs op dezelfde dag verdrietig en blij zijn. Maar soms blijft iemands stemming “hangen” op verdrietig. Of de stemmingen kunnen veel veranderen of extreem worden. Als dat gebeurt, beïnvloedt dat ons leven. En het kan worden veroorzaakt door een groep psychische aandoeningen die stemmingsstoornissen worden genoemd.

Wat is het?

Stemmingsstoornissen zijn een groep psychische aandoeningen die invloed hebben op hoe je je voelt en denkt over jezelf, andere mensen en het leven in het algemeen. Er zijn een paar verschillende soorten stemmingsstoornissen: depressie, dysthyme stoornis en bipolaire stoornis.

Depressie geeft je een verdrietig of depressief gevoel. Sommige mensen ervaren depressie als “gevoelloos” of zonder gevoelens. Depressie kan u ook prikkelbaar, hopeloos en schuldig laten voelen. Veel mensen met een depressie verliezen hun belangstelling voor dingen die ze vroeger leuk vonden en zonderen zich vaak af van familie en vrienden. Maar depressie kan meer dan alleen uw stemming beïnvloeden: u kunt moeite hebben om u te concentreren of te herinneren. U slaapt of eet minder of meer dan gewoonlijk. U kunt zich ook de hele tijd moe voelen.

• Seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) is een vorm van depressie die door de seizoenen wordt beïnvloed. Het treft mensen meestal in de wintermaanden, wanneer er minder daglicht is.
• Postpartum depressie is een type depressie dat een moeder treft na de bevalling. Postpartum depressie wordt waarschijnlijk veroorzaakt door verschillende biologische veranderingen, evenals de sociale en emotionele veranderingen in het leven van de ouders.

Dysthymische stoornis (ook dysthymie genoemd) is vergelijkbaar met depressie. Bij dysthymische stoornis zijn uw symptomen van depressie milder, maar duren ze langer.

Bipolaire stoornis bestaat uit drie verschillende delen: depressie, manie en normale gevoelens. De depressie bij bipolaire stoornis is als depressie bij elke stemmingsstoornis. Manie is wat bipolaire stoornis anders maakt. Sommige mensen ervaren dit als een zeer gelukkig gevoel, maar anderen voelen zich tijdens een manie-episode zeer geïrriteerd of boos. Veel voorkomende symptomen van manie zijn dat men zich erg krachtig voelt, niet veel slaap nodig heeft en met racende gedachten rondloopt. Tijdens een episode van manie doen veel mensen ook dingen die ze normaal niet zouden doen, zoals dure aankopen doen die ze zich niet kunnen veroorloven, riskante seks hebben of meer alcohol en andere middelen gebruiken dan gewoonlijk. Bipolaire stoornis kan er bij elke persoon anders uitzien, afhankelijk van hoe lang de manie- en depressie-episoden duren, hoe ernstig ze zijn, hoe snel iemands stemming verandert en hoe lang iemand tussendoor een normale stemming heeft.

Stemmingsstoornissen en psychose

Sommige mensen ervaren een psychose tijdens een episode van ernstige depressie of manie. Een psychose bestaat uit twee delen: wanen en hallucinaties. Wanen zijn sterke overtuigingen die niet waar zijn, zoals het geloof dat je speciale krachten hebt. Hallucinaties zijn dingen die je voelt die niet echt zijn.

Top

Wie heeft er last van?

Stemmingsstoornissen behoren tot de meest voorkomende psychische aandoeningen. Ongeveer een op de zeven Canadezen krijgt ooit in zijn leven te maken met een stemmingsstoornis. De volgende groepen mensen hebben er meer kans op:

• Vrouwen: Vrouwen worden vaker gediagnosticeerd met depressie, dysthymische stoornis en SAD. Maar bipolaire stoornis lijkt mannen en vrouwen evenveel te treffen
• Jongeren: Hoewel stemmingsstoornissen je op elk moment in je leven kunnen treffen, beginnen veel mensen symptomen te ervaren in hun tiener- en twintigerjaren. Ongeveer 3,5% van de kinderen en 3% tot 7% van de tieners wordt gediagnosticeerd met depressie. Veel mensen krijgen de diagnose bipolaire stoornis tussen de leeftijd van 15 en 19 jaar.
• Familieleden: Het hebben van een naaste verwant die een stemmingsstoornis heeft, verhoogt uw risico op het hebben van een
• Mensen die problemen met middelengebruik ervaren: Sommige stoffen kunnen een stemmingsstoornis veroorzaken, een episode van manie of depressie triggeren of een stemmingsstoornis verergeren,
• Mensen die leven met andere gezondheids- en psychische problemen: Mensen met langdurige gezondheidsproblemen zoals kanker, aids, hartaandoeningen of de ziekte van Alzheimer hebben een grotere kans op depressie. Mensen die leven met een angststoornis of eetstoornis hebben ook meer kans op een depressie

Top

Wat kan ik eraan doen?

Stemmingsstoornissen zijn zeer goed te behandelen. Met de juiste behandeling heeft ongeveer 80% van de mensen helemaal geen last meer van de symptomen. Enkele veelgebruikte behandelingen, alleen of in combinatie, zijn:

Counseling: De meest voorkomende vormen van counseling voor mensen die leven met een stemmingsstoornis zijn cognitieve gedragstherapie en interpersoonlijke therapie:

• Cognitieve gedragstherapie of CGT is de meest voorkomende therapiebehandeling voor stemmingsstoornissen. CGT helpt u de relatie tussen uw stemming, gedachten en gedragingen te begrijpen. Het leert u ook vaardigheden zoals het oplossen van problemen, die kunnen helpen voorkomen dat de symptomen in de toekomst terugkomen.
• Wanneer u depressief bent, lijden uw relaties met anderen er vaak onder. Interpersoonlijke therapie kan u vaardigheden aanleren om beter met andere mensen om te gaan.

Medicatie: Depressie wordt meestal behandeld met een groep medicijnen die antidepressiva worden genoemd en bipolaire stoornis wordt meestal behandeld met een groep medicijnen die stemmingsstabilisatoren worden genoemd. U kunt ook andere medicijnen voorgeschreven krijgen voor psychose of angst.

Elektroconvulsietherapie: Elektroconvulsietherapie of ECT kan mensen helpen die een ernstige depressie of bipolaire stoornis ervaren, vooral wanneer behandelingen zoals counseling en medicatie niet hebben geholpen. De behandeling vindt plaats in het ziekenhuis en bestaat uit het toedienen van elektrische stroom door de hersenen gedurende een paar seconden terwijl u onder algehele narcose bent. Moderne ECT is zeer veilig, snelwerkend en effectief.

Lichttherapie: Mensen die SAD ervaren, kunnen lichttherapie nuttig vinden. Lichttherapie maakt gebruik van een speciaal soort licht dat veel helderder is dan binnenverlichting. Maar dit is misschien niet voor iedereen een goede optie, dus het is belangrijk om met uw arts te praten voordat u met lichttherapie begint.

Zelfmanagement: Er zijn een aantal dingen die u zelf kunt doen om u te helpen u beter te blijven voelen. Regelmatig bewegen, goed eten, voldoende slapen en een consequent slaapschema aanhouden, stress beheersen, tijd doorbrengen met vrienden en familie, spiritualiteit en uw gebruik van alcohol en andere middelen in de gaten houden, kunnen helpen stemmingsproblemen onder controle te houden.

Top

Hoe moet ik nu verder?

Naast een gesprek met uw huisarts kunt u ook de onderstaande bronnen raadplegen voor meer informatie over stemmingsstoornissen:

Mood Disorders Association of BC
Bezoek www.mdabc.net of bel 604-873-0103 (in Lower Mainland) of 1-855-282-7979 (in de rest van BC) voor bronnen en informatie over stemmingsstoornissen. U vindt er ook meer informatie over steungroepen in de hele provincie.

BC Partners for Mental Health and Addictions Information
Bezoek www.heretohelp.bc.ca voor infobladen en persoonlijke verhalen over (ziekte). U vindt er ook meer informatie, tips en zelftests om u te helpen veel verschillende geestelijke gezondheidsproblemen te begrijpen.

Canadian Mental Health Association’s BC Division
Bezoek www.cmha.bc.ca of bel 1-800-555-8222 (gratis in BC) of 604-688-3234 (in Greater Vancouver) voor informatie en gemeenschapsbronnen over geestelijke gezondheid of een psychische aandoening.

1-800-SUICIDE
Als u in nood verkeert of zich zorgen maakt over iemand die in nood verkeert en zichzelf misschien iets aandoet, bel dan 24 uur per dag 1-800-SUICIDE om verbinding te maken met een BC-crisislijn, zonder wachttijd of bezettoon. Dat is 1-800-784-2433.

Bronnen beschikbaar in vele talen:
*Voor de onderstaande dienst, als Engels niet uw eerste taal is, zeg de naam van uw voorkeurstaal in het Engels om te worden doorverbonden met een tolk. Er zijn meer dan 100 talen beschikbaar.

HealthLink BC
Bel 811 of ga naar www.healthlinkbc.ca voor toegang tot gratis, niet-spoedeisende gezondheidsinformatie voor iedereen in uw gezin, inclusief informatie over geestelijke gezondheid. Via 811 kunt u ook met een gediplomeerd verpleegster spreken over symptomen waarover u zich zorgen maakt, of met een apotheker praten over vragen over medicatie.