Republiek

Republiek

Die regeringsvorm waarin het bestuur van de zaken openstaat voor alle burgers. Een politieke eenheid of “staat”, onafhankelijk van zijn regeringsvorm.

Het woord republiek, afgeleid van het Latijnse res publica, of “publieke zaak”, verwijst naar een regeringsvorm waarbij de burgers hun zaken regelen in hun eigen voordeel en niet in het voordeel van een heerser. Historisch gezien zijn republieken echter niet altijd democratisch van aard geweest. De oude Republiek Venetië werd bijvoorbeeld geregeerd door een aristocratische elite.

In de historische traditie van de V.S. heeft het geloof in het republicanisme de Amerikaanse revolutie en grondwet gevormd. Vóór de revolutie ontwikkelden leiders vele politieke theorieën om de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië te rechtvaardigen. Thomas Paine riep in zijn boek Common Sense (1776) op tot een representatieve regering voor de koloniën en tot een geschreven grondwet. Paine verwierp de legitimiteit van de monarchie om een rol te spelen in het bestuur. Deze aanval op de koning vond het jaar daarop weerklank in de Onafhankelijkheidsverklaring, waarin Thomas Jefferson voorstelde dat de kolonisten de monarchie zouden verwerpen en republikeinse burgers zouden worden. De grondleggers van de Amerikaanse grondwet hadden de bedoeling een republikeinse regering te creëren. Artikel IV, Sectie 4, stelt: “De Verenigde Staten zullen aan elke staat in deze Unie een republikeinse staatsvorm garanderen ….”. Hoewel de taal vaag was, wilden de opstellers van de grondwet duidelijk voorkomen dat een monarchie of een erfelijke aristocratie aan de macht zou komen. Artikel I, Sectie 9, stelt: “No Title of Nobility shall be granted by the United States,” en de meeste grondwetten van staten hebben soortgelijke bepalingen.

De garantie van een republikeinse regering was bedoeld om een nationale remedie te bieden voor binnenlandse opstanden die de staatsregeringen bedreigden en om de opkomst van een monarchie te voorkomen, waarover in die tijd werd gesproken.James Madison, de auteur van veel van de essays die zijn opgenomen in The Federalist Papers (1787-88), bracht een verfijnd concept naar voren van een republikeinse regering. In nummer 10 legt hij uit dat een republiek moet worden afgezet tegen een democratie. In de achttiende eeuw betekende de term “democratie” wat nu een zuivere of directe democratie wordt genoemd, waarin wetgeving wordt gemaakt door een primaire vergadering van burgers, zoals die bestond in verschillende Zwitserse plattelandskantons en in steden in New England. In een zuivere democratie, zo betoogde Madison, is er geen controle op de meerderheid om de zwakkere partij of individuen te beschermen en daarom zijn dergelijke democratieën “altijd schouwspelen van turbulentie en twist geweest,” waar de rechten van persoonlijke veiligheid en eigendom altijd in gevaar zijn.

Met een republiek bedoelde Madison een systeem waarin vertegenwoordigers door de burgers worden gekozen om de bevoegdheden van de regering uit te oefenen. In nummer 39 van The Federalist Papers kwam hij op dit thema terug door te zeggen dat een republiek “een regering is die al haar bevoegdheden direct of indirect ontleent aan het grote lichaam van het volk; en wordt bestuurd door personen die hun ambt bekleden voor een plezierige periode, voor een beperkte periode, of tijdens goed gedrag.” In het algemeen geloofden leiders als Madison en John Adams dat het republicanisme berust op een evenwichtige grondwet, met een scheiding der machten en checks and balances.

De republikeinse regeringsvorm is een constante gebleven in de politiek van de V.S. De grondwetten van de staten volgen de federale grondwet bij het verdelen van de bevoegdheden over de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. Evenzo hebben de staten de verschillende checks and balances tussen de drie takken overgenomen, waaronder de vetorecht van de uitvoerende macht en rechterlijke toetsing.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft zich niet gemengd in controverses over de vraag of de regering van een staat een republikeins karakter heeft. Bijvoorbeeld in Pacific States Telephone and Telegraph Co. v. Oregon, 223 U.S. 118, 32 S. Ct. 224, 56 L. Ed. 377 (1912), weigerde het Hof zich uit te spreken over de vraag of staatswetgeving op initiatief en referendum (wetgeving die rechtstreeks door het volk via de stembus wordt goedgekeurd) onverenigbaar was met het republicanisme. Het Hof weigerde uitspraak te doen omdat het deze kwestie als een politieke kwestie beschouwde die buiten zijn bevoegdheid viel. Het staat nu vast dat het de taak is van het Congres en de president, en niet van de rechtbanken, om te beslissen of de regering van een staat republikeins van aard is.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.