DISCUSSION
“Infectie” is slechts één mogelijke oorzaak van roodheid, zwelling, toegenomen warmte, en plaatselijke pijn. Klassiek aangeduid als rubor, tumor, calor, en dolor, zijn dit indicatoren van ontsteking, die kan optreden bij vele aandoeningen naast “infectie”. Een tragisch voorbeeld is inflammatoire borstkanker, die maar al te vaak wordt miskend als mastitis totdat het gebrek aan reactie op de behandeling uiteindelijk – vaak te laat – dwingt tot het overwegen van andere items in het differentieel.
Een veel minder dramatisch voorbeeld is het beschreven geval, waarin een eenvoudige nijdnagel onvolledig wordt verwijderd, waardoor een scherf van de nagel achterblijft die zich vervolgens ingraaft in de perionychiale huid als hij uitgroeit. Dit brengt een genezingsproces op gang dat niet tot een oplossing kan komen, omdat het weefsel telkens wanneer de vinger het toetsenbord van de computer raakt, opnieuw wordt beschadigd. Hierdoor blijft de wond niet alleen steken in een bepaalde fase van genezing (angioneogenese), maar wordt ook de voltooiing van het proces verhinderd. De reactie van het weefsel is wat we zien bij deze patiënt, steevast (en ten onrechte) “infectie” genoemd.
Dit is in principe hetzelfde proces dat we zien bij ingegroeide teennagels, behalve het ongelukkige feit dat we rechtop staan, de teen samendrukken met een schoen, en erop lopen – dit alles vergroot de pijn, roodheid, en zwelling enorm. Bij tenen zien we, meer dan bij vingers, ook vaak de aanmaak van een knoop van korrelig weefsel op de plaats. Dit is het gevolg van voortdurende, onaangepaste angioneogenese. Dit weefsel, dat soms pyogeen granuloom (of scleroserend hemangioom) wordt genoemd, is vrij bros en bloedt overvloedig bij elk trauma.
Ironisch kan acute bacteriële paronychia van de vingers, meestal veroorzaakt door gewone stafylokokken, op ongeveer dezelfde manier beginnen (zonder, uiteraard, de achtergebleven nagel scherf). Het presenteert zich echter met een meer focale concentratie van roodheid en zwelling, een verzameling van dikke, groene pus, en een uitstekende gevoeligheid, die allemaal wordt verlicht door eenvoudige incisie en drainage.
Bij deze patiënt, en bij degenen met ingegroeide teennagels, is het heel dwingend om orale antibiotica voor te schrijven. Maar deze helpen nooit, en om een goede reden: Het probleem is intolerantie van het “vreemde lichaam”, geen infectie. De oplossing is om het genezingsproces te “herstarten” door het verwijderen van de splinter van de nagel.
Leerpunten voor thuis
– Hoewel “ingegroeide vingernagels” veel minder vaak voorkomen dan ingegroeide teennagels, worden beide veroorzaakt door nagelfragmenten die in levend weefsel snijden.
– De remedie is het verwijderen van het fragment, waardoor de wond kan genezen.
– Voor ingegroeide teennagels is vaak een extra stap nodig: het vernietigen van het segment van de nagelmatrix door curettement en/of toepassing van fenol.
– Anesthesie voor de vingers mag nooit worden bereikt door lokale infiltratie van het getroffen gebied voor dit soort ingrepen. Gebruik in plaats daarvan een digitale blokkeringstechniek, die veel minder pijnlijk is en volledige verdoving geeft als het goed wordt gedaan.
– Weersta de drang om reflexmatig de diagnose “infectie” te stellen als men geconfronteerd wordt met roodheid, zwelling, enz. Overweeg in plaats daarvan eerst andere mogelijke oorzaken van ontsteking.