Rechteratriumvergroting op het elektrocardiogram

De elektrische prikkel van elke hartslag wordt opgewekt door de sinusknoop, en van daaruit wordt hij verdeeld naar beide atria om later aan te komen bij de AV-knoop. Deze atriale elektrische activiteit wordt op het elektrocardiogram weergegeven als de P-golf.

De P-golf is de initiële golf van de hartcyclus en wordt als normaal beschouwd wanneer hij minder dan 2,5 mm (0,25 mV) in hoogte meet en minder dan 0,12 s in lengte (3 kleine vierkantjes).

Deze golf wordt gevormd door de superpositie van de depolarisatie van de rechterboezem (initiële deel) en van de linkerboezem (laatste deel).

In afleiding V1, waar de P-golf een bifasische morfologie heeft, is het gebruikelijk beide componenten waar te nemen, waarbij het eerste positieve deel overeenkomt met de rechterboezem en het tweede negatieve deel met de linkerboezem 1.

Rechteratriumvergroting op het EKG

Rechteratriumvergroting veroorzaakt gewoonlijk veranderingen in de morfologie van de P-golf, vooral in het eerste deel ervan.

Rechteratriumvergroting veroorzaakt een toename in de spanning van de P-golf, of wat hetzelfde is, een P-golf hoger dan 2,5 mm. Als er geen begeleidende linker atriumvergroting is, is er geen toename in de duur van de P-golf.

Deze hoge P-golf met een normale duur wordt klassiek P pulmonale genoemd. Het wordt duidelijker gezien in de inferieure afleidingen.

In afleiding V1 is een hoge initiële component (groter dan 1.5 mV) met normale duur ook waargenomen.

De elektrische as van de P-golf (deze is niet hetzelfde als de QRS-as) kan ook naar rechts zijn afgeweken of wat hetzelfde is tussen 75º en 90º 2.

Samenvattend: Het meest opvallende teken van rechter atriale groei is een hoge, hogere P-golf van 2,5 mm (2,5 mV) in de inferieure afleidingen en een hoge initiële component in afleiding V1, groter dan 1,5 mm.

De aanwezigheid van P pulmonale in het EKG is een teken met beperkte gevoeligheid en specificiteit, omdat het niet altijd aanwezig is wanneer de rechter atriumvergroting wordt bevestigd door echocardiogram, en het kan worden waargenomen bij patiënten met een normale rechter atrium 1.

Oorzaken van rechteratriumvergroting

De rechteratriumvergroting gaat meestal gepaard met hypertrofie of dilatatie van de rechterhartkamer.

Elke pathologie die drukoverbelasting in de rechterholten veroorzaakt, kan dilatatie van de rechteratrium veroorzaken.

Longziekten

Het is gebruikelijk om P-golven te vinden op het EKG van patiënten met chronische obstructieve longziekte (COPD), hoewel het niet altijd aanwezig is 3.

Bij patiënten met pulmonale hypertensie kunnen ook P pulmonale golven op het elektrocardiogram worden waargenomen.

P voorbijgaande P pulmonale kan worden waargenomen bij acute pulmonale embolie, vooral bij longembolie met een hoog risico. Het kan ook aanwezig zijn bij pneumothorax of bij massale pulmonale effusie 3.

Rechterzijdige klepaandoeningen

Tricuspidalisstenose is s een uitzonderlijk zeldzame klinische aandoening, bijna altijd secundair aan reumatische aandoeningen 4. Op het EKG wordt het waargenomen als een geïsoleerde P pulmonale, of met tekenen van biatriale vergroting als er ook mitralisklepziekte bestaat 3.

Tricuspid regurgitatie presenteert zich gewoonlijk niet met een typisch patroon op het EKG, en het is zeldzaam om hoge P-golven waar te nemen. De meest voorkomende EKG-bevinding van tricuspidalisregurgitatie is atriumfibrillatie 3.

Pulmonale stenose veroorzaakt een drukverhoging in de rechterhartkamer als in de rechterboezem, zodat hoge P-golven kunnen worden waargenomen in combinatie met elektrocardiografische tekenen van rechterventrikelhypertrofie 3.

Aangeboren hartziekten

Tetralogie van Fallot, syndroom van Eisenmenger, congenitale pulmonale stenose of tricuspidalisatresie kunnen P pulmonale op het EKG veroorzaken.