Om jongeren te beschermen tegen seksuele roofdieren en om seksuele uitbuiting van kinderen te bestrijden, die in het internettijdperk steeds belangrijker is geworden, heeft de regering van Canada nieuwe wetgeving aangenomen om de toestemmingsleeftijd voor seksuele activiteit te verhogen. De nieuwe wetgeving is op 1 mei 2008 in werking getreden en brengt de Canadese toestemmingsleeftijd op één lijn met die van veel andere landen.
Van 1890 tot voor kort was de leeftijd waarop een jongere kon instemmen met seksuele activiteit zonder uitbuiting 14 jaar (1). Met de recente wijziging van het Canadese wetboek van strafrecht is de toestemmingsleeftijd voor niet-exploiterende seksuele activiteit nu 16 jaar.
Niet-exploiterende activiteit wordt gedefinieerd als seksuele activiteit die geen prostitutie of pornografie inhoudt, en waarbij er geen vertrouwensrelatie, gezagsrelatie of afhankelijkheidsrelatie bestaat tussen de betrokken personen (1). Een coach, geestelijk leider, leraar, schooldirecteur, begeleidingsadviseur of familielid zijn allemaal voorbeelden van personen in een vertrouwens- of gezagspositie ten opzichte van jongeren.
Voor uitbuitende seksuele activiteit (prostitutie of pornografie, of wanneer er sprake is van een vertrouwens-, gezags- of afhankelijkheidsrelatie) is de toestemmingsleeftijd 18 jaar.
De geest van de nieuwe wetgeving is niet om seksuele activiteit door tieners met wederzijds goedvinden te reguleren. Daartoe zijn er een paar opmerkelijke uitzonderingen op de wet:
-
Jongeren van 12 of 13 jaar kunnen instemmen met niet-exploitatieve seksuele activiteit met leeftijdgenoten wanneer het leeftijdsverschil niet meer dan twee jaar bedraagt. Een kind van 12 jaar wordt bijvoorbeeld geacht in te stemmen met seksuele activiteit met een 14-jarige, maar niet met een 15-jarige.
-
Jeugd van 14 of 15 jaar kan instemmen met seksuele activiteit zonder uitbuiting wanneer het leeftijdsverschil niet meer dan vijf jaar bedraagt. Zo kan een 15-jarige instemmen met geslachtsgemeenschap met een 20-jarige, maar niet met een 21-jarige.
Kinderen jonger dan 12 jaar kunnen nooit instemmen met seksuele activiteit met wie dan ook, van welke leeftijd dan ook, ongeacht of zij zeggen dat zij dat wel doen.
Zoals voorheen is alle niet-vrijwillige seksuele activiteit, ongeacht de leeftijd, een aanranding.
Uitbuitende seksuele activiteit, aanranding of seksuele activiteit met iemand die jonger is dan 12 jaar of tussen 12 en 16 jaar, behalve zoals hierboven vermeld, moet zorgen baren voor de kinderbescherming. Alle Canadese provincies en territoria hebben wetgeving inzake kinderbescherming met verplichte meldingswetten voor vermoedelijke gevallen van kindermishandeling. Omdat kinderbescherming een provinciale aangelegenheid is, heeft elke provincie enigszins verschillende wetgevingen, met opmerkelijke uitzonderingen wat betreft de leeftijd waarop jongeren niet langer als “kinderen” worden beschouwd. Een “kind” wordt gewoonlijk gedefinieerd als iedereen jonger dan 16 jaar tot 19 jaar, afhankelijk van de provincie (2).
Het is belangrijk voor artsen die seksueel actieve jongeren counselen om te informeren naar toestemming en de leeftijd van hun partner. Zoals altijd, als een middel om de vertrouwensrelatie die bestaat tussen arts en patiënt te beschermen, is het raadzaam voor artsen om de grenzen van de vertrouwelijkheid met al hun jonge patiënten te bespreken voordat ze dergelijke gesprekken aangaan.
Als de nieuwe wetgeving wordt geïmplementeerd, kunnen de reacties van kinderwelzijnsinstanties op dergelijke zorgen van provincie tot provincie verschillen. Elke arts die twijfelt over de vraag of een situatie mishandeling is of gemeld moet worden bij de kinderbescherming, moet het zekere voor het onzekere nemen en contact opnemen met de lokale kinderbescherming om de zaak verder te bespreken.