One for the Ages: Wayne Gretzky’s 1995-96 NHL Season

De 1995-96 St. Louis Blues waren een verzameling van hockey’s oude supersterren. Een team met een all-in mentaliteit. Een ploeg die probeerde het elixer uit de spreekwoordelijke fontein der jeugd te persen. Maar om de een of andere reden werkte het niet. Wayne Gretzky’s tijd bij de Blues is waarschijnlijk de minst besproken tijd uit zijn carrière. Dat komt vooral door het feit dat zijn verblijf in St. Louis niet erg lang duurde. Slechts 18 reguliere seizoenswedstrijden met “The Great One” in het blauw, plus nog eens 13 in de play-offs. Wat fans en historici van het spel zich moeten realiseren is dat dit specifieke moment in Gretzky’s carrière veel verborgen juweeltjes en interessante weetjes bevat. Men zou kunnen beweren dat elk seizoen van Gretzky’s carrière belangrijk en uniek was, maar er is iets speciaals aan zijn tijd bij de 1995-96 Blues dat opmerkelijke momenten bijdroeg aan “The Great One’s” carrière. En dat maakt Gretzky’s seizoen 1995-96 tot een seizoen voor de eeuwigheid.

See you in St. Louis, Wayne!

De Blues kregen Gretzky voor bijna niets. Zeker niet wat hij waard was. Op 27 februari 1996, stuurde St. Louis de aanvallers Craig Johnson, Roman Vopat, en Patrice Tardif naar de Los Angeles Kings om Gretzky te krijgen. Ze namen ook hun 5e ronde keuze in de 1996 draft (Peter Hogan) en hun 1e ronde keuze in de 1997 draft (Matt Zultek) op als deel van de deal. Hogan noch Zultek speelden ooit een wedstrijd in de NHL.

De deal werd gemaakt om de Blues dat laatste zetje te geven dat nodig was om de Stanley Cup te winnen. Gretzky was de speler die hen over de drempel zou helpen. Althans, dat geloofde general manager en hoofdcoach “Iron Mike” Keenan destijds.

De andere voor de hand liggende reden voor de handel was de kans om de beste spelmaker van het spel op een lijn te krijgen met een van de grootste pure doelpuntenmakers in Brett Hull. Dit werkte, tenminste, gedeeltelijk. In die 18 reguliere seizoenswedstrijden, maakten hij en Hull samen zes verschillende doelpunten. Gretzky hielp bij drie van Hull’s doelpunten, terwijl Hull twee van “The Great One’s” voor zijn rekening nam. Gretzky en Hull assisteerden beiden bij een doelpunt van linksbuiten Stephane Matteau.

Er ontbrak iets aan de Bakboordzijde

En dat kan een van de redenen zijn waarom de Blues van 1995-96 niet alles wonnen. Toen Gretzky vier Stanley Cups won met de Edmonton Oilers, was er altijd een vleugelnoot aan de linkerkant die zijn en Jari Kurri’s dapperheid als de gevaarlijkste scorende dreiging van het hockey accentueerde. Lennon en McCartney hadden altijd een George Harrison nodig, bij wijze van spreken. Jaroslav Pouzar, Esa Tikkanen, zelfs Dave Semenko vervulden die rol als linkervleugelspeler voor Gretzky en Kurri, en het werkte. Tikkanen klikte aantoonbaar het beste met het duo.

St. Louis had in 1995-96 een groot aantal linksbuiten. In de korte periode dat hij bij het team speelde, werden Gretzky en Hull met allemaal door elkaar gekoppeld. Matteau, Geoff Courtnall, Shayne Corson, Yuri Khymlev, en zelfs Tony Twist. De ironie wil dat St. Louis in het begin van het seizoen Tikkanen op het rooster had staan, maar hem in november naar New Jersey had verscheept, ruim voordat Gretzky in het team zat.

Keenan kon geen vaste lijngenoot vinden voor Gretzky en Hull. Khmylev werd opgepikt op de handelsdeadline van de Buffalo Sabres. Uiteindelijk kreeg hij de baan aan bakboordzijde in de laatste playoff-wedstrijden van Gretzky’s ambtstermijn als St. Louis Blue. Keenan deed wat hij kon om de Blues voorbij de Detroit Red Wings te krijgen in de tweede ronde van het naseizoen, maar het mocht niet zo zijn.

De samenstelling van het Blues Roster

Van de 27 spelers die in ten minste één naseizoenwedstrijd voor de 1995-96 Blues optraden, waren er 16 in de dertig, twee anderen waren 29. Keenan stelde een mix samen van voormalige Edmonton Oiler grootheden en een aantal van zijn 1994 Cup-winnende New York Rangers in een conglomeraat van talent op St. Louis.

Gretzky, Glenn Anderson, Grant Fuhr, Geoff Courtnall, Charlie Huddy en Craig MacTavish hadden allemaal ten minste één Stanley Cup gewonnen met de Oilers tijdens hun vijf kampioenschapseizoenen. Afzonderlijk hadden Anderson, MacTavish, Jay Wells, Brian Noonan, Mike Hudson, en Stephane Matteau allemaal de Cup gewonnen naast Keenan in New York. Het talent en de ervaring waren er, maar niet genoeg om te winnen. Misschien waren ze te oud. Misschien klopte de mix van Oilers en Rangers niet zoals het had gedaan voor “Iron Mike” in 1994.

Keenan gaf zeker zijn alles. Niet alleen verwierf hij Gretzky, maar Anderson, Matteau, Hudson, MacTavish, en Huddy werden allemaal verworven tijdens het seizoen door middel van verschillende trades. Geef Keenan alle lof, hij geloofde echt dat het zou werken.

Gretzky’s prestaties met de Blues

Hoewel dit specifieke Blues team de Stanley Cup niet zou winnen, had Gretzky toch een aantal magische momenten tijdens zijn eenmalige hoera met het team. In 18 reguliere seizoenswedstrijden, scoorde hij acht doelpunten en 13 assists voor 21 punten. Gecombineerd met de 81 punten die hij scoorde bij de Kings voorafgaand aan zijn transfer, zou 1995-96 het laatste seizoen in Gretzky’s carrière zijn waarin hij de 100-punten grens passeerde. In 13 playoff-wedstrijden zou hij een punt-per-wedstrijd speler blijven met twee goals en 14 assists. Gretzky zou ook 15e worden in de competitie voor de Lady Byng Trophy.

LA Kings ruilen Wayne Gretzky voor de St. Louis Blues #ThisDayInHockey #NHLTradeDeadline @SiriusXMNHL pic.twitter.com/lf5zRl16sR

– SiriusXM Canada (@siriusxmcanada) 27 februari 2017

We nemen een kijkje naar enkele van “The Great One’s” meer betekenisvolle wedstrijden tijdens deze korte periode bij de Blues:

Feb. 29, 1996: Gretzky’s allereerste wedstrijd met de Blues op schrikkeljaar, niet minder. In een 2-2 gelijkspel met de Vancouver Canucks, scoorde hij zijn eerste doelpunt in een Blues uniform. Matteau en Hull kregen de assists.

Mar. 9, 1996: In St. Louis verpletterden de Blues het bezoekende Hartford Whalers met 6-3. Gretzky zou zijn enige wedstrijd met meerdere doelpunten in St. Louis spelen. Met Jason Muzzatti in het doel van de Whalers, scoorde Gretzky het vijfde en zesde doelpunt van de Blues. Het zesde doelpunt was een lege goal van Gretzky. Hij had ook de enige assist op de winnende treffer van Adam Creighton.

Mar. 15, 1996: Gretzky had een avond met drie punten in een 4-2 overwinning op de San Jose Sharks. Beide assists kwamen van power play goals van Hull in de tweede periode. Gretzky maakte de winnende treffer in de derde periode met assists van Hull en Corson.

Mar. 28, 1996: De Blues en de New Jersey Devils speelden tot een 4-4 gelijkspel. Gretzky had weer een drie-punten nacht in het proces. Hij opende de score met het eerste doelpunt van de wedstrijd op een shorthanded goal zonder assist. Hij voegde twee assists toe op doelpunten van Courtnall, toen de Blues van een 4-2 achterstand terugkwamen tot 4-4.

Apr. 3, 1996: In een 6-3 overwinning op de Colorado Avalanche, scoorde Gretzky zijn laatste doelpunt en punten voor de Blues. Hij scoorde een tweede periode power play tally om zijn 23e doelpunt van het jaar te maken. Hij en Noonan assisteerden bij Anderson’s power play goal in de derde periode met nog 20 seconden te spelen.

Apr. 16, 1996: Game 1 van de openingsronde series tussen de Blues en de Toronto Maple Leafs. Gretzky leidde de Blues naar een 3-1 overwinning en was de maker van alle drie St. Louis goals. Hij kreeg assists bij doelpunten van Corson, Hull en Stephen Leach.

Apr. 23, 1996: Gretzky gaf misschien wel zijn beste playoff-prestatie uit zijn Blues-carrière. In Game 4 wonnen de Blues thuis van de Leafs met een score van 5-1. Gretzky zorgde voor drie doelpunten, twee van Corson en één van Noonan. Bovendien eindigde Gretzky de wedstrijd als een plus-5.

Falling Short but the Memories Are There

Hoewel ze de Maple Leafs in zes games zouden verslaan, zouden de 1995-96 Blues in de tweede ronde ten onder gaan door toedoen van de Red Wings. Toen de Blues de serie met 3-2 leidden, stonden ze Detroit toe terug te komen en de serie in Game 7 te winnen. De beslissende treffer was natuurlijk de nu beroemde double overtime goal van Steve Yzerman, die door Blues goalie Jon Casey werd binnengeschoten.

Ons nieuwe thuis, @8rinks, was gastheer van Wayne Gretzky’s eerste training als een St. Louis Blue, voorafgaand aan zijn debuut tegen de Canucks in februari 1996! 🐐 pic.twitter.com/QBf75oytTu

– Vancouver NE Chiefs U18AAA (@NEChiefsU18AAA) April 17, 2017

Dat was het dan. Het team dat was samengesteld om alles te winnen was al snel niet meer. Anderson, Wells en Huddy waren allemaal weg tegen de tijd dat het seizoen 1996-97 aanbrak. Zodra het seizoen begon, werden Corson, Noonan, Peter Zezel, Christer Olsson, en Murray Baron verhandeld. Keenan zou midden december ontheven worden van zijn taken als GM en coach. Dit kwam met name voort uit een zeer publieke vete met Hull, de topspeler van de Blues.

Gretzky vond ook groenere oorden en nam zijn intrek in Manhattan. In juli, na hun play-off uitschakeling, tekende “The Great One” bij de New York Rangers. Met New York zou hij de laatste drie seizoenen spelen van de grootste carrière die ooit door een hockeyspeler is samengesteld.

Hoe vluchtig het ook mag zijn geweest, Gretzky’s seizoen 1995-96 met de St. Louis Blues is en blijft er voor altijd een voor de leeftijden.

* oorspronkelijk gepubliceerd in dec. 2017