Zwanger worden terwijl je anticonceptie gebruikt, is voor veel vrouwen een nachtmerrie en kan leiden tot relatiebreuken omdat stellen voor de beslissing staan een ongeplande baby te houden of te aborteren.
Nu is gebleken dat honderden mensen die keuze hebben moeten maken. In totaal hebben 584 vrouwen een klacht ingediend bij de MHRA (Medicines and Healthcare Regulatory Agency) omdat zij zwanger zijn geraakt nadat Implanon, een met hormonen gevuld staafje van plastic dat niet met röntgenstralen kan worden ontdekt, onder de huid van hun arm was ingebracht.
Zij voegen zich bij een groeiende lijst van meer dan 1.500 vrouwen die hebben geklaagd dat zij verwondingen of littekens hebben overgehouden aan het aanbrengen van het implantaat, dat langzaam synthetisch progesteron afgeeft om te voorkomen dat de eierstokken eicellen afgeven.
Implanon werd eind 2010 vervangen door Nexplanon, dat zichtbaar is via röntgenfoto’s en wordt geleverd in een vooraf geladen applicator. Maar de voorraden Implanon zijn nooit teruggeroepen en tot op heden heeft de NHS al meer dan £ 200.000 aan vergoedingen uitgekeerd.
Jessica, 30, uit Kent, dacht dat ze verantwoordelijk had gehandeld toen ze zich aansloot bij de een op de vier Britse vrouwen die kiezen voor langdurige anticonceptie-implantaten. In plaats daarvan moest ze echter een verwoestende levenskeuze maken.
Mijn hele leven is veranderd doordat ik mijn toekomst in eigen hand wilde nemen. Ik heb een abortus ondergaan – iets waarvan ik dacht dat ik het nooit zou hoeven meemaken – en mijn huwelijk is stukgelopen. En ik houd Implanon verantwoordelijk.
Mijn man, Pete, en ik waren dolblij toen onze twee kinderen, die nu acht en vijf zijn, werden geboren. Maar na de geboorte van onze jongste Grace in 2006 besloten we dat ons gezin compleet was.
Pete werkte in die tijd in een warenhuis, ik in een tuincentrum en we konden ons niet nog meer kinderen veroorloven. Bovendien wilde ik me laten omscholen tot kleuterleidster, iets wat ik altijd al had willen doen en wat ons een veel betere levensstandaard zou geven.
We hadden condooms gebruikt, maar in juli 2006 besloot ik naar een kliniek voor gezinsplanning te gaan om te zien of er een betrouwbaardere optie was. Toen hoorde ik over Implanon en besloot ik ervoor te gaan. In februari 2007 begon ik me erg onwel te voelen – moe en ziek. Ik ging naar mijn huisarts en zij vroeg of ik zwanger kon zijn. Ik vertelde haar dat ik een anticonceptie-implantaat had, maar ze dacht dat het het veiligst was om toch een test te doen. Toen ze me vertelde dat ik ongeveer drie maanden zwanger was, was het alsof ik een klap in mijn gezicht kreeg. Ik bleef maar zeggen: ‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’, maar ze kon geen verklaring geven. Ik was radeloos. Pete was ook kapot van het nieuws. Al onze hoop en dromen leken in duigen te vallen. Grace was nog geen jaar oud en niet alleen voelde ik dat ik fysiek of financieel een ander kind niet aankon, alles wat ik voor mijn leven gehoopt had, lag in duigen. Pete en ik spraken er eindeloos over en kwamen tot de moeilijke beslissing dat ik een abortus moest laten doen. Mijn huisarts regelde het voor ons. Ik zal die dag nooit vergeten. Ik heb nooit gedroomd dat ik een abortus zou laten doen, altijd verstandig geweest over bescherming. En niemand kan je voorbereiden op hoe emotioneel je je daarna voelt. Maandenlang heb ik dagelijks gehuild.
Ik was al moeder en kende de vreugde van zwangerschap en geboorte. Ik kon niet geloven dat ik een leven moest beëindigen voor het leven van de kinderen die ik al had. Mijn relatie en die van Pete braken onder de druk. Ik wilde niet meer vrijen omdat ik bang was zwanger te worden. In 2009 zijn we uit elkaar gegaan.
Een bloedtest die progesteron zou aantonen, heeft inmiddels uitgewezen dat het implantaat niet eens in mijn systeem zit.
Ik ben me aan het omscholen zoals ik van plan was, maar alle vreugde is uit mijn leven verdwenen.
Ik was vroeger een gelukkige, sterke vrouw in een liefdevolle relatie, maar dit heeft haar en mij kapot gemaakt.Is dit nog maar het topje van de ijsberg? Stephanie Prior, een voormalig verpleegster en partner bij Anthony Gold Solicitors in Londen, heeft in de afgelopen 18 maanden drie Implanon-zaken behandeld en heeft onlangs nog eens 12 verzoeken ontvangen die volgens haar nog maar het begin zijn.
“De hemel mag weten waar dit eindigt,” zegt ze. “Hoeveel vrouwen zijn er zwanger geworden en hebben niet geklaagd? Hoeveel vrouwen hebben de situatie geaccepteerd en zijn doorgegaan met een zwangerschap die ze niet wilden of hebben geleden onder de emotionele onrust van een miskraam of een abortus?”
Mevrouw Prior gelooft dat het probleem niet ligt bij het anticonceptiemiddel Implanon zelf, maar dat het een combinatie is van de apparatuur die wordt gebruikt om het in te brengen en de arts die de procedure uitvoert.
“Er zijn misschien een paar gevallen waarin het medicijn niet heeft gewerkt – niets is 100% effectief – maar we komen erachter dat het implantaat eigenlijk niet is ingebracht omdat het omhulsel het niet onder de huid vrijgeeft en de arts of verpleegkundige niet controleert of het er wel zit. In gevallen waarmee ik te maken heb gehad, heeft een arts de patiënt gevraagd onmiddellijk na het inbrengen naar het implantaat te voelen, wanneer de huid al bobbelig is na een plaatselijke verdoving. Patiënten weten niet waar ze aan moeten voelen.
“Ik denk dat een vervolgafspraak enkele dagen later noodzakelijk is en een bloedonderzoek om de hormoonspiegels te controleren, vooral omdat het vroege model van dit voorbehoedsmiddel onzichtbaar was voor röntgenstraling.”
Een woordvoerder van MSD, de fabrikant, zei: “MSD heeft vertrouwen in de werkzaamheid en veiligheid van Implanon. Sinds de eerste goedkeuring in september 1999 zijn er in het Verenigd Koninkrijk meer dan 1,3 miljoen eenheden voorgeschreven. Hoewel geen enkel voorbehoedsmiddel 100% effectief is, is Implanon voor meer dan 99% effectief. Een evaluatie van negen jaar gegevens heeft vijf zwangerschappen per 10.000 verkochte implantaten aangetoond).
“De basis voor een succesvol gebruik van Implanon is een correcte en zorgvuldig uitgevoerde subdermale inbrenging van het implantaat in overeenstemming met de productinstructies.
“MSD moedigt vrouwen aan om met hun zorgverleners te spreken als zij vragen hebben over anticonceptiemogelijkheden en om eventuele bijwerkingen in verband met MSD-medicijnen te melden.”