Wist u dat het huidige koningshuis van Windsor is ontstaan tijdens de Eerste Wereldoorlog?
Koning George V in 1923
Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog waren de monarchieën van Groot-Brittannië, Duitsland en Rusland in handen van de nazaten van koningin Victoria. George V regeerde Groot-Brittannië als koning van het Huis Saksen-Coburg en Gotha. George werd geboren in 1865 en ging na zijn opleiding in dienst bij de Royal Navy. Tijdens zijn diensttijd bij de marine reisde hij als officier, maar ook als vertegenwoordiger van de Britse monarchie, door het gehele Britse Rijk. De dood van zijn oudere broer Albert Victor aan longontsteking in 1892 verhief George echter tot tweede in lijn voor de troon en maakte een effectief einde aan zijn marinecarrière toen hij naar Groot-Brittannië terugkeerde om zijn officiële taken op zich te nemen.
De dood van Koning Edward VII in 1910 luidde de regeerperiode van Koning George V in, na zijn kroning in 1911.
De Eerste Wereldoorlog
Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd de koninklijke familie aangevoerd door George zelf en zijn vrouw koningin Mary (zij had oorspronkelijk de naam Victoria Mary gekregen, maar had de voornaam laten vallen uit respect voor George’s grootmoeder). Het paar had ook zes kinderen: Edward (die later Edward VIII zou worden voor zijn troonsafstand), Albert (die later George VI zou worden), Mary, Henry, George en de jongste John.
Koning George V in gesprek met de Britse consul in Duinkerken, 12 juli 1917. © IWM (Q 7790)
Koning George V en Queen Mary waren beiden actief in het steunen van soldaten tijdens de oorlogsjaren en bezochten talloze malen het Westelijk Front en brachten ook herhaaldelijk bezoeken aan ziekenhuizen van gewonde soldaten. Tijdens een bezoek aan Frankrijk liep George een gebroken bekken op toen zijn paard bovenop hem rolde.
Edward, de troonopvolger, was erop gebrand meteen in het leger te dienen toen de oorlog werd verklaard. Zijn hoop om aan het Westelijk Front te vechten werd echter de bodem ingeslagen toen Lord Kitchener, de Minister van Oorlog, weigerde de Britse troonopvolger toe te staan zich in zulk gevaar te brengen. Desondanks zou Edward vele bezoeken brengen aan de loopgraven aan het front en de gevechten van dichtbij meemaken. Albert diende tijdens de oorlog bij de marine en werd in de berichten genoemd voor zijn werk als koepelofficier tijdens de Slag om Jutland. Een slechte gezondheid zou hem echter spoedig uit militaire dienst uitsluiten.
Prinses Mary raakte sterk betrokken bij de ondersteuning van soldaten in actie door de creatie van de Princess Mary Christmas Tins en van degenen die gewond raakten en vervolgens werden behandeld in militaire ziekenhuizen in Groot-Brittannië.
Verandering van naam
“A good riddance”
Een Punch cartoon uit 1917 toont Koning George die zijn Duitse titels wegveegt
Tijdens de oorlog werd het steeds duidelijker dat de Germaanse banden van de koninklijke naam Saksen-Coburg en Gotha niet populair bleken te zijn. Elders in Europa leidde de revolutie om Nicolaas, de neef van George, in Rusland ten val te brengen tot grotere bezorgdheid over de toekomst van de Europese monarchieën. Om deze reden had George zelf alle pogingen geblokkeerd om Nicolaas en zijn familie een ontsnappingsmogelijkheid in Groot-Brittannië te bieden. George nam ook de stap om de Britse adelstand en titels van zijn familieleden die aan de Duitse kant vochten, op te schorten of in te trekken.
Om ervoor te zorgen dat de Koninklijke Familie als Brits gezien bleef worden, werd op 17 juli 1917 een Koninklijke Proclamatie uitgevaardigd waarin een nieuwe Koninklijke naam werd aangekondigd:
Nu, daarom, verklaren en kondigen Wij, uit Onze Koninklijke Wil en Autoriteit, hierbij aan dat vanaf de datum van deze Koninklijke Proclamatie ons Huis en Gezin zal worden aangeduid en gekend als het Huis en Gezin van Windsor, en dat alle nakomelingen in de mannelijke lijn van onze voornoemde Grootmoeder Koningin Victoria die onderdanen zijn van deze Rijken, met uitzondering van vrouwelijke nakomelingen die kunnen trouwen of getrouwd kunnen zijn, de voornoemde naam Windsor zullen dragen….
Door het angliciseren van het Koninklijk Huis en andere belangrijke landgoederen en titels, veranderde George V voorgoed het aanzien van de monarchie in een beweging die tot op de dag van vandaag voortduurt.