Als je die YouTube-video hebt gezien, weet je dat er veel liedjes zijn die de akkoordenschema’s C-G-Am-F gebruiken. En hoewel het prima is om een platgetreden pad te volgen met je akkoordenschema’s, is het soms ook leuk om wat avontuurlijker te zijn. Laten we eens kijken hoe we dat kunnen doen.
Jet voor we beginnen: als je ook maar een beetje verstand hebt van harmonie, weet je dat het niet om de akkoorden zelf gaat, maar om de relatie die die akkoorden hebben tot de toonsoort waarin ze staan. Dus een C-majeur akkoord op zichzelf betekent niets: het is of dat C-majeur akkoord de tonica is (akkoord I) of dominant (akkoord V) of iets heel anders dat dat C-majeur akkoord betekenis geeft in een grotere progressie.
Als dit idee helemaal nieuw voor je is, raad ik je sterk aan om hier en hier op te frissen hoe dit allemaal werkt voordat je verder gaat.
Dan niet, weet gewoon dat de voorbeelden die ik je in dit artikel ga geven in C majeur of A mineur zullen zijn, maar ik zal ook alle akkoorden labelen met gebruikmaking van de standaard romeinse cijfernotatie, zodat je de progressies ook in andere toonsoorten kunt gebruiken. Met andere woorden: de Romeinse cijfers (I tot VII) geven aan op welke graad van de toonladder het akkoord is gebouwd, hoofdletters (b.v. I) geven aan dat het akkoord majeur is, en kleine letters (b.v. vi) dat het akkoord mineur is.
Nogmaals, als dat je op je hoofd laat krabben, is het zeker de moeite waard om op die links hierboven te klikken om wat basistheorie onder de knie te krijgen voordat je verder leest.
Inversies
Een van de eenvoudigste en effectiefste manieren om je akkoordenschema’s te verrijken is door het gebruik van inversies. Meestal staan akkoorden in de zogenaamde grondligging, met de grondtoon – de letternaam van het akkoord – als basnoot. Bijvoorbeeld, C majeur – C, E en G – met een C als de bas, de laagste noot:
http://makingmusicmag.com/wp-content/uploads/2018/08/Inversions-1.mp3
Maar je kunt ook een van de andere noten in een akkoord als bas nemen, waardoor het een omgekeerd akkoord wordt. Afhankelijk van welke noot je in de bas zet, krijg je akkoorden in eerste of tweede inversie:
http://makingmusicmag.com/wp-content/uploads/2018/08/Inversions-2.mp3
(Je zult zien dat ik de akkoordnamen heb genoteerd met ‘schuine streep’ notatie, waarbij de eerste letter de akkoordnaam is, en de letter na de schuine streep de basnoot aangeeft, die iets anders is dan de grondtoon. Je ziet ook ‘b’ en ‘c’ toegevoegd aan hun romeinse cijfer akkoordnamen om eerste en tweede inversie aan te geven.)
In de praktijk vind je niet veel tweede inversie akkoorden in songwriting, maar eerste inversie akkoorden komen niet alleen veel voor, ze zijn ook heel effectief om er af en toe in te gooien.
Er zijn twee echt veel voorkomende redenen waarom je er een of twee inversie akkoorden in zou kunnen gooien. De ene is om een akkoordenschema een zweverig, onopgelost karakter te geven:
http://makingmusicmag.com/wp-content/uploads/2018/08/Inversions-3.mp3
Als je bovenstaand voorbeeld speelt, hoor je hoe het geïnverteerde akkoord de progressie onrustig en onopgelost laat aanvoelen. Vergelijk dat met deze versie met een gewoon C-akkoord aan het eind en je hoort wat ik bedoel:
http://makingmusicmag.com/wp-content/uploads/2018/08/Inversions-4.mp3
Een andere veel voorkomende reden om inverte akkoorden te gebruiken is om een baslijn glad te strijken, of om de vorm ervan gewoon interessanter te maken. Zoals ik in mijn boek The Art of Songwriting zeg, is het goed om je baslijn als een tweede melodie te zien, en na te denken over de contouren die hij maakt, alleen en met je zangmelodie erbovenop.
Hier is een voorbeeld:
http://makingmusicmag.com/wp-content/uploads/2018/08/Inversions-5.mp3
Speel het en je hoort wat ik bedoel – het gebruik van een inversie op het tweede akkoord verbindt netjes de C en A mineur akkoorden aan weerszijden met een brutale B basnoot. Natuurlijk kun je de akkoordenschema’s ook met een gewoon G-akkoord spelen en dan werkt het nog steeds prima. Het geeft alleen een ander effect.
Dit brengt me op een belangrijk idee – dat a) het gereedschap dat ik je in dit artikel geef alleen maar dat is, gereedschap, en b) zoals alle gereedschap, je het niet altijd zult willen gebruiken. Het is niet omdat je een voorhamer hebt, dat je die zou gebruiken om een schilderij vast te spijkeren. Het is niet omdat je weet wat het woord ‘esoterica’ betekent dat je het in elke zin zou gebruiken, et cetera, et cetera.
Hoe dan ook, het ding over het beheersen van al deze technieken is dat ze er zijn wanneer je het soort effecten wilt creëren die ze creëren. Als je wilt dat je lied vet, springerig en/of down to earth klinkt, blijf dan bij de grondligging akkoorden. Wil je iets subtielers, onrustigs en/of onopgelosts, probeer er dan een of twee inverted akkoorden in te gooien.