Hoe schrijf je een non-fictieboek: A Step-by-Step Guide for Authors

De meeste schrijvers zullen je vertellen dat het schrijven van non-fictie makkelijker is dan het schrijven van fictie. Dat is het goede nieuws. Het minder goede nieuws: dat betekent niet dat het minder werk is om een non-fictieboek te schrijven. Terwijl schrijvers van fictie vaak een basisopzet gebruiken en zich dan laten leiden door het verhaal en de personages, vergt non-fictie een zorgvuldige planning voordat je zelfs maar begint te schrijven. Om u op weg te helpen, leggen deze stappen het basisproces uit van het schrijven van een non-fictieboek.

Ontdek wat u wilt bereiken met uw non-fictie boek

Voordat u aan uw schrijfreis begint, moet u weten waarom u deze reis in de eerste plaats gaat maken. Wat wilt u dat uw lezer weet? Wat hoopt u hen te laten denken, voelen of doen als ze uw boek hebben gelezen? Wil je een onderwerp uitleggen waar je gepassioneerd over bent? Of wilt u een verhaal delen dat uw lezer zal inspireren of begeleiden?

Wanneer u weet wat u wilt bereiken met uw non-fictie boek, zult u verbaasd zijn hoeveel andere stukjes van de puzzel op hun plaats vallen.

Begrijp het subgenre van non-fictie dat u gaat schrijven

Als u eenmaal weet wat u wilt bereiken met uw boek, moet u uitzoeken wat voor soort non-fictie boek u gaat schrijven. Er zijn verschillende subgenres van non-fictie. Het genre dat je kiest, bepaalt niet alleen wat je gaat vertellen, maar ook de manier waarop.

Narratieve non-fictie is non-fictie die een verhaal vertelt. In tegenstelling tot fictie is het verhaal dat je vertelt echter waargebeurd. Sommige andere subgenres van non-fictie zijn ook verhalend: memoires, autobiografieën en biografieën, bijvoorbeeld, vertellen ook een verhaal. Bij dit soort schrijven gaat het om het vertellen.

Verhalende non-fictie gaat niet zozeer om het vertellen als wel om het laten zien. Hier ligt de nadruk minder op het vertellen en meer op het uitleggen van een onderwerp. Leerboeken, zelfhulpboeken en how-to-boeken zijn allemaal expository.

Kies de structuur voor je boek

Als je hoofddoel is om een verhaal te vertellen, moet je beslissen hoe je dat verhaal wilt vertellen. U moet dus een plotstructuur bedenken. Voorbeelden van plotstructuren zijn:

De traditionele drie-aktenstructuur

Hierbij vertel je het verhaal in chronologische volgorde. Je begint met het begin, of het begin. Je zet in wezen de scène: je introduceert de hoofdpersoon en beschrijft de gebeurtenis die het verhaal van de hoofdpersoon in gang zet. Het middendeel, of de confrontatie-act, beschrijft de reis van de hoofdpersoon en de obstakels en personages die hij onderweg tegenkomt. In dit deel kun je ook een antagonist introduceren.

De antagonist hoeft niet een echt persoon te zijn, maar kan ook een grote uitdaging zijn: iets als maatschappelijke overtuigingen, bijvoorbeeld, of een proces/iets dat moet worden uitgezocht. Tijdens de confrontatie bouw je de spanning op. Dan, uiteindelijk, kom je bij het eindgedeelte, of de resolutiewet. Hier komen de protagonist en de antagonist tegenover elkaar te staan: de climax waar je naartoe hebt gewerkt. Na de climax knoop je de losse eindjes aan elkaar en benadruk je wat je de lezer wilt meegeven.

Hanteer de tijd

Met deze structuur begin je je verhaal ergens in het midden en gebruik je flashbacks om je lezer te vertellen hoe het allemaal begon. Je kunt ook vooruitspringen naar toekomstige gebeurtenissen en dan teruggaan naar een eerder tijdstip. Deze structuur is vooral effectief als het risico bestaat dat je lezer zijn interesse in de opzet verliest en alleen maar wil weten wat er nu gaat gebeuren.

De Cirkelstructuur

Hier begin je je verhaal met de climactische gebeurtenis die normaal aan het eind zou komen. Vervolgens ga je terug naar het begin en het midden, waarin je beschrijft wat tot deze climactische gebeurtenis heeft geleid. Aan het eind van het boek herhaal je de climactische gebeurtenis en knoop je de losse eindjes aan elkaar.

De parallelle structuur

Met deze structuur vertel je twee of meer verhalen tegelijk. Elk afzonderlijk verhaal heeft zijn eigen begin, midden en einde. Je kunt de verhalen in elkaar weven of ze apart vertellen, maar aan het eind moet je ze aan elkaar knopen.

Voor beschrijvende non-fictie kan het zinvoller zijn om je boek in secties of hoofdstukken te verdelen op basis van het onderwerp. Stel, bijvoorbeeld, dat je een how-to-businessboek schrijft waarin je zeven stappen of principes beschrijft. De beste manier om dit te doen is door elke stap of elk principe apart te behandelen. U kunt echter nog steeds een overkoepelend verhaal opbouwen door de ene stap of principe naar de volgende te laten leiden.

Opstellen van een schets

Nu is het tijd om uw schets op te stellen. Dit is belangrijk omdat u er dan zeker van kunt zijn dat u alles behandelt wat u wilt zeggen. Een eenvoudige manier om een schets te maken, is het volgen van deze stappen:

• Beschrijf de belangrijkste delen van de structuur van uw boek. Als je voor een verhalende stijl kiest, zijn dat het begin, het midden en het einde, in welke volgorde je ze ook wilt vertellen. Bij verhalende non-fictie schrijf je de verschillende hoofdonderwerpen op die je gaat behandelen.
• Bedenk nu elk deel afzonderlijk. Schrijf alle punten op die je in dat deel wilt behandelen.
• Bekijk al deze deelpunten en kijk wat je kunt combineren, wat je moet scheiden in verschillende punten, welke punten deelpunten van andere kunnen zijn, enzovoort.
• Beslis in welke volgorde je elk deelpunt wilt bespreken. Er kan overlapping zijn, dus u zult moeten beslissen waar u het subpunt diepgaander wilt bespreken en waar u het slechts wilt aanstippen.
• Bepaal hoeveel ruimte u elk subpunt wilt geven. Zo voorkom je dat je maar door blijft ratelen over iets dat niet zo belangrijk is.

Bedenk dat je opzet niet in steen gebeiteld is. Tijdens je onderzoek kun je bijvoorbeeld op iets stuiten waar je nog niet eerder aan hebt gedacht en dat je ook graag wilt behandelen. Tijdens het schrijfproces kun je nog steeds dingen hakken en veranderen als dat nodig is.

Kies je stijlgids

Een stijlgids is een set richtlijnen die je helpen consistent te zijn in je schrijven. Het kan gaan over alles, van het gebruik van de eerste persoon of de tweede persoon tot kleine details zoals het al dan niet uitschrijven van getallen. Het is niet strikt noodzakelijk om een stijlgids te kiezen voordat je begint te schrijven, maar het zal het proces wel veel gemakkelijker maken. Door vanaf het begin in een consistente stijl te schrijven, bespaart u later tijd.

Schrijven, schrijven, schrijven

Als u eenmaal een schets hebt, hebt u eigenlijk het meeste moeilijke werk al gedaan. Met een schrijfwijzer om u te helpen met de kleine details, is het nu alleen nog een kwestie van uw ideeën op papier – of in uw computer – te krijgen. Dus, schenk jezelf iets te drinken in, zorg dat je niet wordt afgeleid, ga zitten, en begin te schrijven.

Nonfiction Writing Techniques: How to Write Informative (and Exciting!) Nonfiction

Sommige lezers sturen weg van non-fictie omdat ze denken dat het gewoon een verzameling saaie oude feiten is, zonder dat er iets spannends gebeurt. Dit is eigenlijk alleen maar omdat ze nog geen goed non-fictie boek hebben gelezen. Non-fictie kan net zo opwindend zijn om te lezen als fictie: misschien nog wel opwindender, omdat je weet dat wat je leest echt gebeurd is.

Dus, hoe breng je als non-fictieschrijver je ideeën zo over dat je boek een plaats krijgt op ieders lijst van favoriete boeken?

Denk aan het verhaal

Vele van de populairste Hollywood-kaskrakers zijn eigenlijk gebaseerd op non-fictieboeken. Zelfs de tienerfilm Mean Girls was gebaseerd op een zelfhulpboek, Rosalind Wiseman’s Queen Bees and Wannabes. Dat het geen hersenspinsel is, wil nog niet zeggen dat het droog moet zijn. Goede non-fictie vertelt nog steeds een verhaal, ook al gaat het over een onderwerp als het bedrijfsleven of de wetenschap.

Voor jou als non-fictie auteur is de uitdaging niet alleen om een verhaal te kiezen om te vertellen, maar ook om een verhaal te kiezen dat je lezers meeslepend zullen vinden. Wat u interessant vindt, is niet noodzakelijk iets dat de lezers zal aanspreken. Je moet dus objectief over het verhaal nadenken. Is het interessant voor jou om wie je bent, of is het interessant omwille van het verhaal?

Set the scene

Elk verhaal – zelfs als het waar is en zelfs als het op zichzelf niet zo meeslepend is – wordt direct meeslepender als je de scene zet. Je wilt je lezers naar binnen lokken en ze het gevoel geven dat ze bij je zijn. Ze zullen niet veel voelen als je gewoon zegt dat je naar de bankdirecteur bent geweest. Ze zullen echter wel het gevoel krijgen dat ze deel uitmaken van de actie wanneer je het kantoor van de bankdirecteur beschrijft: de vale kleuren van de muren en het meubilair, de schittering van de computer, de gladheid van het mahoniehouten bureau, de geur van de producten die de schoonmakers hebben gebruikt, de geluiden van het verkeer buiten, de droge smaak in je mond. Wanneer u de scène beschrijft, denk er dan aan dat u zich niet alleen concentreert op hoe de dingen eruit zien. Boor alle vijf zintuigen aan.

Breng je personages tot leven

Een van de elementen die elk goed verhaal gemeen heeft, zijn de levensechte personages die het bevolken. Iedereen in je boek is een personage. Je lezers willen meer weten over elk van deze personages. Hoe zien ze eruit? Wat dragen ze? Hoe klinken ze? Wat zijn hun eigenaardigheden? Die bankdirecteur waar je het in je boek over hebt, zal meer als een echt persoon klinken als je zijn verstandige kapsel beschrijft, zijn gesteven witte overhemd en sobere stropdas, zijn formele manier van spreken, de manier waarop hij steeds zijn middelvinger gebruikt om zijn bril weer op zijn plaats te duwen.

Waarschuw TMI

TMI: te veel informatie. Als Tolstoj maar door blijft razen over de hond die door de wei rent, voel je je opgelucht als Anna Karenina zich eindelijk in het pad van die tegemoetkomende trein werpt. Hoewel het belangrijk is om de scène te zetten en je personages te beschrijven, kan het ook afbreuk doen aan het verhaal als je te veel irrelevante informatie geeft. Dat is een van de snelste manieren om je lezers te verliezen. Denk dus kritisch na over wat je in je beschrijving opneemt. Het moet bijdragen aan de sfeer, maar als je er meer dan een alinea of twee voor nodig hebt, is het overkill.

Houd de dialoog in gedachten

Denk aan de persoon die je kent die de beste anekdotes vertelt. Vertellen ze het hele verhaal in indirecte spraak of gebruiken ze directe citaten, compleet met de stemmen? Dialoog is een geweldige manier om een scène tot leven te laten komen.

Bij het schrijven van non-fictie bent u misschien huiverig voor het gebruik van dialoog. Je moet tenslotte bij de waarheid blijven. Er zijn echter manieren om dialoog op te nemen zonder aan geloofwaardigheid in te boeten. Je kunt citaten vinden uit interviews, transcripties, rechtbankdocumenten en dergelijke. Je kunt ook gebruik maken van een representatieve dialoog, waarbij je niet citeert wat de persoon werkelijk gezegd heeft, maar een dialoog creëert op basis van wat hij of zij gezegd zou kunnen hebben. Als je voor een representatieve dialoog kiest, moet je er wel voor zorgen dat het authentiek klinkt. Houd rekening met de spreekgewoonten van de persoon, zijn accent, de zinnen die hij gebruikt en de context waarin hij spreekt. Die bankdirecteur zal zijn klanten waarschijnlijk geen “kerel” noemen. Wanneer hij echter met zijn surfvrienden praat, zal hij een heel ander soort taal gebruiken.

Gebruik gewone taal

Hoewel u in de verleiding kunt komen om te pronken met uw grote woordenschat, moet u onthouden dat u in de eerste plaats probeert effectief te communiceren. Als niemand de woorden begrijpt die u gebruikt, hoe kunnen ze dan uw boodschap begrijpen? Door uw taalgebruik te vereenvoudigen, brengt u uw boodschap beter over. Het maakt de tekst ook meer conversatiegericht, alsof u rechtstreeks tegen uw lezer praat – en het voorkomt dat uw boek saai wordt.

Het gebruik van gewone taal betekent niet dat u uw boodschap afzwakt. U kunt nog steeds ingewikkelde concepten uitleggen. Maar nu doet u het op een manier die uw lezers waarschijnlijk beter zullen begrijpen. Enkele basisprincipes van het gebruik van klare taal in uw teksten zijn:

Gebruik de actieve stem.

Het is meer conversationeel dan de passieve stem en het is gemakkelijker te begrijpen. De passieve stem daarentegen laat je boek klinken alsof het is geschreven door een grijs mannetje in een grijs pak, in een grijs regeringskantoor. Natuurlijk zijn er momenten dat de passieve stem zinvoller is. Maar als je het te vaak gebruikt, zul je je lezers zeker in slaap sussen.

Gebruik eenvoudiger woorden.

Weet u nog dat uw leraar Engels u vertelde dat u moest schrijven zoals u spreekt? Nou, hoe vaak gebruik je woorden en zinnen als “bijgevolg” in plaats van “dus”, “zoals” in plaats van “zoals”, of “discombobulate” in plaats van “verbijsteren” in het dagelijks gesprek? (Full disclosure: ik gebruik graag het woord ‘discombobulate’ 😄)

Vermijd jargon.

Omdat u de betekenis van een term begrijpt, wil nog niet zeggen dat uw lezers dat ook zullen doen. Als er een eenvoudiger of gangbaarder synoniem voor de term bestaat, gebruik dat dan. Als u jargon niet kunt vermijden, leg dan uit wat de term betekent. Vergeet ook niet dat jargon een vorm van jargon is. Als u bijvoorbeeld zegt dat iets “ziek” is, kunnen uw lezers dit interpreteren als een negatief in plaats van het “verbazingwekkende” dat u bedoelde.

Gebruik kortere zinnen.

Blijft u bij de hoofdgedachte in elke zin. Om eentonigheid te voorkomen, kunt u de lengte van uw zinnen variëren. Probeer ze echter niet langer te maken dan twintig woorden.

Vermijd nominalisaties.

Nominalisaties zijn die zelfstandige naamwoorden die we vormen uit een werkwoord: “gebruik” uit “gebruik”, “vorming” uit “vorm”, en dergelijke. Door nominalisaties klinkt je tekst te formeel. Ze kunnen ook moeilijk te begrijpen zijn.

Houd je onderzoek in gedachten

Hoewel non-fictie een verhaal vertelt, gaat het uiteindelijk om feiten. Om als non-fictieschrijver geloofwaardig over te komen, moet je die feiten kunnen onderbouwen. Zelfs als je een memoires schrijft, moet je de feiten juist hebben. Heb je de data juist? Ben je zeker van de tijdlijn van de gebeurtenissen? Was dat gebouw er, in die straat, in de tijd dat je erover schrijft? In het tijdperk van Google is er geen excuus om geen onderzoek te doen.

Graaf naar diepere waarheden

Niets in deze wereld is gewoon. Er is altijd een reden waarom dingen zijn zoals ze zijn. Als je graaft naar het verhaal achter het verhaal, kan dat je meer inzicht geven in je boodschap. En als je de boodschap beter begrijpt, kun je hem beter uitleggen aan je lezers.

De laatste hand leggen