Frequent gedrag, wreedheid tegen mensen of dieren, opstandigheid en agressief gedrag zijn slechts enkele van de waarschuwingssignalen van gedragsstoornis bij kinderen en tieners. Hoewel sommige van deze gedragingen alarmerend kunnen zijn voor ouders, kunnen ze ook ernstige gevolgen hebben voor je tiener – inclusief het geschorst of van school gestuurd worden of in een jeugdgevangenis belanden.
Gelukkig kan een goede behandeling in een vroeg stadium een zeer positieve invloed hebben op tieners met een gedragsstoornis. Maar eerst moet je weten waar je op moet letten en welke stappen je moet nemen om ervoor te zorgen dat je tiener de hulp krijgt die hij of zij nodig heeft.
Deze korte gids is ontworpen om je te helpen de tekenen te herkennen en te weten welke stappen je moet nemen als je denkt dat je tiener een gedragsstoornis heeft.
- Gedragsstoornis bij adolescenten – statistieken en feiten
- Co-occurring Disorders
- Risicofactoren voor gedragsstoornis omvatten:
- Op zoek naar en herken de tekenen van een gedragsstoornis
- Kennis van de eerste te nemen stappen
- Het ondersteunen en aanmoedigen van uw tiener
- Wat te doen als de dingen escaleren
- Wanneer individuele therapie niet genoeg is
- Taking Care of Yourself
Gedragsstoornis bij adolescenten – statistieken en feiten
- Gedragsstoornis komt bijna twee keer zo vaak voor bij mannen als bij vrouwen – in de algemene bevolking heeft naar schatting 6 tot 16% van de jongens een gedragsstoornis, terwijl ergens tussen 2% en 9% het heeft
- Gedragsstoornis heeft meer kans om zich te ontwikkelen bij jongeren die opgroeien in stedelijke gebieden dan op het platteland
- Een geschatte 1% tot 4% van de jeugd tussen 9 en 17 jaar heeft te maken met gedragsstoornis
- In de geestelijke gezondheidszorg, is gedragsstoornis een van de meest voorkomende gediagnosticeerde psychiatrische stoornissen bij kinderen en adolescenten
- Gedragsstoornis begint in de kindertijd of adolescentie – “kind-ontstaan” ontwikkelt zich voor de leeftijd van 10 jaar en heeft een slechtere prognose dan “adolescent-ontstaan” gedragsstoornis
- Tieners met een adolescent-ontstaan gedragsstoornis hebben minder kans om na de leeftijd van 18 jaar gediagnosticeerd te worden met antisociale persoonlijkheid dan degenen met een kind-ontstaan gedragsstoornis
- Tieners met een adolescent-ontstaanconduct disorder
- Behandeling voor conduct disorder heeft meer kans om effectief te zijn als vroeg begonnen
- Disruptive behavior disorder is een andere naam voor conduct disorder
Co-occurring Disorders
Andere psychische stoornissen die vaak bestaan voor of co-occureren met conduct disorder zijn onder andere:
- Attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD)
- Posttraumatic stress disorder (PTSD)
- Oppositional defiant disorder (ODD)
- Depressie
- Anxiety
- Substance use disorders
Risicofactoren voor gedragsstoornis omvatten:
- Een geschiedenis van mishandeling of verwaarlozing
- Een geschiedenis van trauma
- Genetische aanleg
- Falen op school
- Een traumatisch hersenletsel
Op zoek naar en herken de tekenen van een gedragsstoornis
Om uw kind zo vroeg mogelijk de hulp te bieden die het nodig heeft, wat cruciaal is bij een gedragsstoornis, moet u weten waar u op moet letten. Tekenen en symptomen van gedragsstoornis zijn onder meer:
- Aanvallen op mensen of dieren
- Dreigen anderen kwaad te doen
- Vaak ruzies met anderen beginnen
- Wreedheid jegens dieren
- Vernieling van eigendommen, zoals brand stichten
- Vaak liegen
- Stelen
- Vaak in aanvaring komenmet de wet
- Iemand dwingen tot seksueel gedrag zonder diens toestemming
- Vaak de rechten van anderen schenden
- Vaak conflicten creëren door problemen te laten escaleren
- Geen berouw hebben over slecht gedrag of anderen kwetsen
- Moeite met het voelen of tonen van empathie
- Inbreken in huizen of auto’s van mensen
- Verzetten van mensen
- Frequente pogingen om anderen te intimideren
- Pesterig gedrag
- Vaak overtreden van regels
- Schoolproblemen
- Schoolverzuim
- Van huis weglopen
- Fysieke ruzies
- Anderen als vijandig of agressief zien (ook als ze dat niet zijn)
- Samenlevingsproblemen
- Het accuraat interpreteren van sociale signalen
- Frequente verwondingen door vechten of ongelukken
Kennis van de eerste te nemen stappen
Als uw observaties en instincten u doen vermoeden dat uw adolescent een gedragsstoornis heeft, zijn de eerste drie stappen die u moet nemen om met de situatie om te gaan:
1 – Praat met uw tiener. Ga met je tiener zitten en spreek je zorgen uit over het verontrustende gedrag dat je hebt opgemerkt. De kans is groot dat je er al eerder over hebt gesproken, misschien toen je gefrustreerd of boos was. Laat je kind weten dat je op alle mogelijke manieren wilt helpen en dat je bereid bent om te luisteren.
Overdraagzaamheid is meestal een belangrijk aspect van een gedragsstoornis, dus het kan zijn dat je tiener niet bereid is om zich open te stellen voor jou. Zet je niet onder druk, maar laat je ook niet manipuleren. Je moet consequent duidelijke grenzen en verwachtingen stellen zonder te schreeuwen, de les te lezen of in een machtsstrijd verwikkeld te raken.
2 – Maak een afspraak voor een evaluatie. De kinderarts van uw kind of uw huisarts kan een plek zijn om te beginnen. Het is echter belangrijk om te onthouden dat hij of zij geen professional is in de geestelijke gezondheidszorg met gespecialiseerde training en ervaring in het omgaan met bijzonder uitdagende stoornissen zoals gedragsstoornis. Uw arts kan een lichamelijk onderzoek doen om te bepalen of er een onderliggende medische oorzaak of drugsmisbruikprobleem is dat het gedrag van uw kind kan veroorzaken of er een rol in kan spelen.
Bij een gedragsstoornis is het over het algemeen het beste om uw tiener te laten evalueren door een psycholoog of psychiater, idealiter een die is gespecialiseerd in het werken met kinderen en adolescenten. Hun achtergrond en ervaring stellen deze professionals in staat om de meer subtiele aspecten van gedragsstoornis en de daarmee samenhangende behandelingsuitdagingen te herkennen en te begrijpen. Vraag je huisarts om een verwijzing of aanbeveling.
3 – Zorg dat je tiener in behandeling komt. De derde stap is om je kind in behandeling te nemen. De primaire vorm van behandeling voor gedragsstoornis bij tieners is therapie, hoewel medicatie kan worden gebruikt om co-occurring problemen te behandelen.
Gesprekstherapie – Drie van de meest effectieve en veel voorkomende vormen van gesprekstherapie die worden gebruikt bij de behandeling van gedragsstoornis zijn cognitieve gedragstherapie (CGT), multisystemische therapie, gedragstherapie en gezinstherapie.
- Cognitieve gedragstherapie is een vorm van gesprekstherapie die zich richt op het helpen van uw tiener bij het identificeren en veranderen van negatieve gedachtepatronen, zelfpraat en overtuigingen door ze te vervangen door gezonde, meer positieve gedachten, zelfpraat en overtuigingen
- Multisysteemtherapie is een intensieve therapie waarbij zowel het gezin als de gemeenschap betrokken zijn. Het helpt jeugdige delinquenten door omgevingsfactoren aan te pakken (bijv. gezinsleven, leraren, vrienden, buurt) die een negatieve invloed op uw tiener kunnen hebben
- Gedragstherapie richt zich voornamelijk op het veranderen van ongewenst gedrag met behulp van zaken als positieve bekrachtiging
- Gezinstherapie, met name functionele gezinstherapie, richt zich op het identificeren en veranderen van ongezonde gezinsdynamiek die kan bijdragen aan de gedragsstoornis van uw tiener of die deze kan verergeren
- . Functionele gezinstherapie is speciaal gericht op kinderen en adolescenten die zich vaak misdragen. Het richt zich op het verminderen van negativiteit in het gezin, terwijl de steun wordt vergroot en de communicatie tussen gezinsleden wordt verbeterd.
Medicatie – Medicatie wordt meestal niet gebruikt om gedragsstoornis zelf te behandelen. Ze kunnen echter wel worden voorgeschreven om de symptomen te verlichten van eventuele samen voorkomende stoornissen, zoals ADHD, angst of depressie. Voorzichtigheid is altijd geboden als het gaat om medicatie voor adolescenten, omdat hun jonge hersenen nog in ontwikkeling zijn. Als de symptomen van uw kind echter matig tot ernstig zijn, wegen de voordelen meestal op tegen de risico’s.
Een geschikte behandeling voor uw kind zal worden aanbevolen zodra hij of zij is geëvalueerd.
Het ondersteunen en aanmoedigen van uw tiener
Het kan bijzonder moeilijk zijn om te weten hoe u een tiener met een gedragsstoornis moet ondersteunen en aanmoedigen, vooral wanneer hij of zij opstandig of vijandig is. Hier volgen enkele nuttige tips:
- Onderwijs uzelf over gedragsstoornis, zodat u beter begrijpt wat uw tiener ervaart en waarom hij of zij zich bezighoudt met bepaalde vormen van negatief gedrag
- Bespreek met de therapeut of psychiater van uw kind over de beste manier om te reageren op agressieve, agressief, destructief, uitdagend of wreed gedrag
- Stel strikte grenzen en regels in huis, maar vermijd machtsstrijd met uw tiener
- Maak uzelf beschikbaar (en bereid) om te luisteren en laat uw tiener weten dat u er voor hem of haar bent
- Ben eerlijk, redelijk en consequent met de regels die je stelt en de manieren waarop je ze handhaaft
- Communiceer regels en consequenties duidelijk
- Breng geduld,
- Begrijp dat het tijd kost voor uw tiener om oude gedragspatronen te doorbreken en een positievere houding te ontwikkelen
- Neem het negatieve gedrag van uw tiener niet persoonlijk op
- Moedig uw tiener aan om de vaardigheden die hij of zij in therapie leert ook thuis te gebruiken
- Begrijp dat een gedragsstoornis niet iets is wat uw tiener simpelweg kan overwinnen met pure wilskracht, noch is het slechts een fase van de adolescentie
- Deel actief mee aan de behandeling van uw tiener en overleg met zijn of haar behandelaar over zorgen en vragen
- Probeer een stressarme, veilige en gestructureerde thuisomgeving te creëren en te handhaven om de behandeling en de algehele emotionele gezondheid van uw tiener te helpen ondersteunen
- Respondeer op ongewenst gedrag op een vastberaden, consequente manier, zonder drama of boosheid
- Doe een poging om een veilige en gestructureerde thuisomgeving te creëren en te handhaven, consequente manier zonder drama of boosheid
- Probeer kalm te blijven, zelfs als u bang of bezorgd bent
- Bent u zowel in uw woorden als in uw daden oprecht solidair
- Vraag uw kind regelmatig hoe het met hem of haar gaat, of de behandeling helpt, en om te zien of er iets is wat u kunt doen dat nuttig zou zijn
Wat te doen als de dingen escaleren
Een van de grootste uitdagingen van het opvoeden van kinderen en adolescenten met een gedragsstoornis is dat ze zeer impulsief en onvoorspelbaar kunnen zijn. Als gevolg daarvan kunnen dingen snel escaleren en tot een crisis leiden. Als uw kind u of iemand anders – andere gezinsleden, huisdieren of andere dieren, klasgenoten, enzovoort – iets dreigt aan te doen of actief schade toebrengt. – dan is de veiligheid van iedereen uw hoogste prioriteit. Een oogje dichtknijpen of ervan uitgaan dat het vanzelf wel weer rustig wordt, kan rampzalige gevolgen hebben.
Als de situatie escaleert, aarzel dan niet om hulp te zoeken.
- Neem zo snel mogelijk contact op met de zorgverlener van uw kind
Of, als het na werktijd is:
- Roepen de hulp in van een naaste familielid of vriend om u te helpen
- Breng uw kind naar de dichtstbijzijnde spoedeisende hulp in het ziekenhuis (als dat veilig kan)
- Bellen met 112
Wanneer individuele therapie niet genoeg is
Soms is individuele therapie gewoon niet genoeg om de gedragsstoornis van uw tiener adequaat te behandelen en onder controle te krijgen. Als uw tiener:
- Dreigt, actief van plan is, of momenteel iemand anders schade berokkent
- Dreigt of actief van plan is zelfmoord te plegen
- Gebaren of pogingen tot zelfmoord doet
- Niet in staat is thuis, op school of op andere plekken naar behoren te functioneren
dan is het tijd om een intensievere behandeling te overwegen. Dit kan zijn:
- Intensieve ambulante behandeling (IOP) / Psychiatrische dagbehandeling
- Residentiële behandeling
- Dubbele diagnose behandeling
- Poliklinische psychiatrische behandeling
Intensieve ambulante behandeling of psychiatrische dagbehandeling kan variëren in termen van de tijd die uw kind in behandeling is en hoe vaak (bijv. twee keer per week, 5 dagen per week) uw kind verplicht is om te gaan. Deze programma’s zijn de volgende stap na de reguliere ambulante behandeling (d.w.z. een uur therapie een of twee keer per week).
Residentiële behandeling houdt in dat uw kind in een extramurale behandelingsfaciliteit verblijft die gespecialiseerd is in de behandeling van adolescenten met psychische stoornissen. Residentiële behandeling duurt meestal tussen de 30 en 180 dagen, afhankelijk van de stoornis en de ernst ervan. Als middelenmisbruik ook een probleem is, zoek dan naar een residentieel behandelingscentrum dat behandeling met dubbele diagnose biedt.
Dubbele diagnose behandeling wordt aanbevolen voor adolescenten die zowel een gedragsstoornis als een stoornis in het gebruik van middelen hebben. Dit type behandeling vindt vaak plaats in een residentiële behandelingsomgeving of als onderdeel van een intensief poliklinisch behandelingsprogramma.
Intern psychiatrische behandeling is het hoogste en meest intensieve niveau van behandeling voor adolescenten die een dreigend gevaar vormen voor zichzelf of anderen. Het vereist opname van uw tiener in een psychiatrisch ziekenhuis voor adolescenten, waar medisch personeel hem of haar 24/7 in de gaten houdt. Dit niveau van behandeling kan meerdere dagen duren.
Elk van deze intensieve behandelingsniveaus biedt meestal dagelijkse therapie in verschillende vormen, zoals individuele en/of groepstherapie, maar ook andere soorten therapieën zoals muziektherapie of kunstzinnige therapie. Frequente of dagelijkse bezoeken met een stafpsychiater kunnen ook voorkomen, vooral als uw tiener wordt behandeld met medicatie.
Taking Care of Yourself
Het omgaan met een tiener die een gedragsstoornis heeft, kan een scala aan negatieve emoties oproepen. Dit kunnen gevoelens zijn van hopeloosheid, hulpeloosheid, woede, frustratie en wanhoop. Je kunt ook worstelen met een gevoel van falen als ouder; jezelf de schuld geven voor het gedrag van je kind en je afvragen waar je de fout in bent gegaan. Maar jezelf de schuld geven zal je niet helpen en het zal je tiener zeker niet ten goede komen.
Gezien de emotionele tol die gedragsstoornis eist, is het essentieel dat je een dagelijkse, bewuste poging doet om goed voor jezelf te zorgen. De juiste zelfzorg zal helpen voorkomen dat die negatieve emoties je overweldigen en verslaan, en zal je emotionele welzijn helpen versterken.
Enkele dingen die je kunt doen om voor jezelf te zorgen zijn:
- Jezelf omringen met ondersteunende personen. Dit kan een therapeut zijn, een pastor of andere leden van uw kerk, lokale of online steungroepen, familieleden en goede vrienden. Hoe meer steun je je voelt, hoe gemakkelijker het zal zijn om je tiener te steunen en aan te moedigen.
- Zorg voor voldoende slaap en eet gezond
- Maak tijd voor jezelf
- Leer gezonde manieren om met je stress om te gaan
Gedragsstoornis is een uitdaging, maar het hebben van een gezonde, ondersteunende ouder is een van de grootste geschenken die je je tiener kunt geven.