Gebed voor de doden

Nieuwe TestamentEdit

Een passage in het Nieuwe Testament die door sommigen als een gebed voor de doden wordt gezien, is te vinden in 2 Timotheüs 1:16-18, dat als volgt luidt:

Moge de Here barmhartigheid schenken aan het huis van Onesiphorus, want hij heeft mij dikwijls verkwikt, en schaamde zich niet voor mijn keten; toen hij in Rome was, heeft hij mij naarstig gezocht, en mij gevonden (de Here geve hem op die dag de barmhartigheid des Heren te vinden); en in hoeveel dingen hij te Efeze gediend heeft, weet gij zeer wel.

Zoals de verzen uit 2 Makkabeeën weerspiegelen deze verzen de diepgevoelde wens dat God barmhartig zal omgaan met de overledene “op die dag” (misschien de Dag des Oordeels, zie ook eindtijd). Er wordt niet gezegd dat Onesiforos, voor wie de heilige Paulus of de schrijver van de brief bad, dood was, hoewel sommige geleerden dit afleiden, op grond van de manier waarop dit alleen naar hem verwijst in de verleden tijd, en bidt om huidige zegeningen over zijn huishouden, maar voor hem alleen “op die dag”. En aan het eind van dezelfde brief, in 2 Timoteüs 4:19, vinden we een groet aan “Prisca en Aquila, en het huis van Onesiphorus”, waarmee de situatie van Onesiphorus wordt onderscheiden van die van de nog levende Prisca en Aquila.

TraditieEdit

Bidden voor de doden is goed gedocumenteerd binnen het vroege christendom, zowel onder vooraanstaande kerkvaders als onder de christelijke gemeenschap in het algemeen. In de Oosters-orthodoxie bidden de christenen voor “de zielen die met geloof zijn heengegaan, maar zonder de tijd te hebben gehad vruchten voort te brengen die het berouw waardig zijn”. In de Katholieke Kerk is de bijstand die de doden ontvangen door voor hen te bidden verbonden met het proces van zuivering dat bekend staat als het vagevuur. Terwijl het bidden voor de doden in deze beide tradities en in die van de Oosters-orthodoxie en van de Assyrische Kerk van het Oosten wordt voortgezet, wijzen veel protestantse groeperingen deze praktijk af.

Het graf van de christen Abercius van Hieropolis in Phrygië (laatste deel van de 2e eeuw) draagt de inscriptie: “Laat iedere vriend die dit waarneemt voor mij bidden”, d.w.z. Abercius, die steeds in de eerste persoon spreekt.

De inscripties in de Romeinse catacomben getuigen van een soortgelijke praktijk, door het voorkomen van zinnen als:

• Moge gij onder de heiligen leven (3e eeuw);
• Moge God de ziel verkwikken van . . . ;
• Vrede zij met hen.

Onder de kerkelijke schrijvers is Tertullianus († 230) de eerste die het over bidden voor de doden heeft: “De weduwe die niet bidt voor haar dode man, heeft hem zo goed als gescheiden”. Deze passage komt voor in een van zijn latere geschriften, daterend uit het begin van de 3e eeuw. Latere schrijvers vermelden de praktijk eveneens als gangbaar, niet als onwettig of zelfs omstreden (totdat Arius het tegen het einde van de 4e eeuw betwistte). Het beroemdste voorbeeld is het gebed van de heilige Augustinus voor zijn moeder, Monnica, aan het einde van het 9e boek van zijn Belijdenissen, geschreven rond 398.

Een belangrijk element in de christelijke liturgieën zowel in het Oosten als in het Westen bestond uit de tweeluiken, of lijsten met namen van levenden en doden die bij de Eucharistie werden herdacht. Opname in deze lijsten was een bevestiging van iemands orthodoxie, en uit deze praktijk groeide de officiële heiligverklaring van heiligen; aan de andere kant was verwijdering van een naam een veroordeling.

In het midden van de derde eeuw beval de heilige Cyprianus dat er geen offergave of openbaar gebed mocht worden gedaan voor een overleden leek die de regel van de Kerk had overtreden door een geestelijke aan te wijzen als trustee onder zijn testament: “Hij die zijn best heeft gedaan om de geestelijken van het altaar weg te houden, mag niet genoemd worden in het gebed van de priesters.”

Hoewel het in de regel niet mogelijk is data te noemen voor de exacte woorden die in de oude liturgieën gebruikt worden, toch toont het universele voorkomen van deze tweeluiken en van welomschreven gebeden voor de doden in alle delen van de Christelijke Kerk, Oost en West, in de 4e en 5e eeuw aan hoe primitief zulke gebeden waren. De taal die gebruikt wordt in de gebeden voor de overledenen is vragen om rust en vrijheid van pijn en verdriet. Een passage uit de Liturgie van Sint Jacobus luidt:

Gedenk, o Heer, de God van de geesten en van alle vlees, hen die wij gedenken en hen die wij niet gedenken, mensen van het ware geloof, vanaf de rechtvaardige Abel tot op de dag van vandaag; Geef hen rust in het land der levenden, in uw koninkrijk, in de verrukking van het paradijs, in de schoot van Abraham, Izaäk en Jakob, onze heilige vaderen, vanwaar pijn, verdriet en zuchten zijn weggevlucht, waar het licht van uw aangezicht hen bezoekt en altijd op hen schijnt.

Openbare gebeden werden alleen gebeden voor hen van wie werd aangenomen dat zij als trouwe leden van de Kerk waren gestorven. Maar de heilige Perpetua, die in 202 de marteldood stierf, meende in een visioen te zijn aangespoord om te bidden voor haar broer, die in zijn achtste jaar was gestorven, vrijwel zeker ongedoopt; en een later visioen verzekerde haar dat haar gebed was verhoord en dat hij uit de straf was weggevoerd. Augustinus vond het nodig erop te wijzen dat het verhaal geen canonieke Schrift was, en beweerde dat het kind misschien gedoopt was.

Oosters ChristendomEdit

TheologieEdit

Oosters en Oosters-orthodoxen geloven niet in de mogelijkheid van een situatieverandering voor de zielen van de doden door de gebeden van de levenden, en verwerpen de term “vagevuur”. Het gebed voor de doden wordt aangemoedigd in de overtuiging dat het voor hen nuttig is, hoewel niet wordt opgehelderd hoe de gebeden van de gelovigen de overledenen helpen. Oosters-orthodoxen geloven eenvoudigweg dat de traditie leert dat er voor de doden gebeden moet worden.

Sint Basilius de Grote (379 CE) schrijft in zijn Derde Knielgebed met Pinksteren: “O Christus onze God … (die) op dit alles volmaakte en reddende feest, genadig behaagt de verzoenende gebeden te aanvaarden voor hen die gevangen zitten in de goden, en die ons, die in gevangenschap vastzitten, grote hoop op bevrijding belooft van de kwellingen die ons belemmeren en hen hebben belemmerd, ….zend Uw troost neder …en vestig hun zielen in de woningen der rechtvaardigen; en schenk hun genadig vrede en vergiffenis; want de doden zullen U niet loven, o Heer, noch zullen zij die in de hel zijn, vrijmoedig zijn om U de biecht af te nemen. Maar wij, die leven, zullen U zegenen, en zullen bidden, en U voorbeden en offers brengen voor hun zielen.”

Sint Gregorius Dialogus († 604) leert in zijn beroemde Dialogen (geschreven in 593) dat, “Het Heilig Offer (Eucharistie) van Christus, ons reddend Slachtoffer, grote weldaden brengt aan zielen zelfs na de dood, mits hun zonden (van dien aard zijn) vergeven kunnen worden in het hiernamaals.” Maar, zegt de H. Gregorius verder, de praktijk van de Kerk om te bidden voor de doden mag geen excuus zijn om op aarde geen godvruchtig leven te leiden. “De veiligste weg is natuurlijk om tijdens het leven voor onszelf te doen wat we hopen dat anderen na de dood voor ons zullen doen. Pater Seraphim Rose († 1982) zegt: “Het gebed van de Kerk kan niemand redden die het heil niet wenst, of die er zelf tijdens zijn leven nooit enige strijd (podvig) voor heeft geboden.”

Oosters-Orthodoxe praxisEdit

De verschillende gebeden voor de overledenen hebben tot doel te bidden voor de rust van de overledenen, de levenden te troosten, en de overgeblevenen te herinneren aan hun eigen sterfelijkheid. Daarom hebben de herdenkingsdiensten een boetvaardig karakter.

De gebeden van de Kerk voor de doden beginnen op het ogenblik van de dood, wanneer de priester de Gebeden bij het Vertrek van de Ziel leidt, bestaande uit een speciaal Canon en gebeden voor de vrijlating van de ziel. Daarna wordt het lichaam gewassen, gekleed en in de kist gelegd, waarna de priester begint met de Eerste Panikhida (gebedsdienst voor de overledenen). Na de eerste Panikhida beginnen de familie en vrienden hardop de Psalter te lezen naast de kist. Dit lezen gaat door en wordt afgesloten tot de volgende ochtend, waarop gewoonlijk de begrafenis wordt gehouden, tot het tijdstip van de orthros.

Orthodoxe christenen bidden bijzonder vurig voor de overledenen gedurende de eerste 40 dagen na het overlijden. Traditioneel wordt, naast de dienst op de dag van het overlijden, de herdenkingsdienst op verzoek van de nabestaanden van een individuele overledene bij de volgende gelegenheden gehouden:

• Derde dag na overlijden
• Negende dag
• Fortietste dag
• Eerste sterfdag
• Derde sterfdag (sommigen zullen elk jaar op de sterfdag een herdenking aanvragen)

Naast Panikhidas voor individuele personen, zijn er ook verschillende dagen in het jaar die worden gereserveerd als speciale algemene dodenherdenkingen, waarop voor alle overleden orthodoxe christenen gezamenlijk wordt gebeden (dit is vooral ten behoeve van hen die niemand op aarde hebben om voor hen te bidden). De meeste van deze algemene herdenkingen vallen op de verschillende “Zielezaterdagen” gedurende het jaar (meestal tijdens de Grote Vasten). Op deze dagen zijn er, naast de normale Panikhida, speciale toevoegingen aan de Vespers en Matins, en worden er propria voor de overledenen toegevoegd aan de Goddelijke Liturgie. Deze dagen van algemeen gedenken zijn:

• Vleesvastenzaterdag (twee zaterdagen voor het begin van de Grote Vasten); in sommige tradities zullen families en vrienden gedurende de week Panikhidas offeren voor hun dierbaren, met als hoogtepunt de algemene herdenking op zaterdag
• De tweede zaterdag van de Grote Vasten
• De derde zaterdag van de Grote Vasten
• De vierde zaterdag van de Grote Vasten
• Radonitsa (de tweede dinsdag na Pasen)
• De zaterdag voor Pinksteren; in sommige tradities offeren families en vrienden gedurende de week Panikhidas voor hun dierbaren, met als hoogtepunt de algemene herdenking op zaterdag
• Demetriuszaterdag (de zaterdag vóór het feest van de heilige Demetrius, 26 oktober). In de Bulgaars-Orthodoxe Kerk is er een dodenherdenking op de zaterdag voor het feest van de heilige Michaël de Aartsengel, 8 november, in plaats van de Demetriuszaterdag.

De belangrijkste vorm van gebed voor de doden vindt plaats in de Goddelijke Liturgie. Deeltjes worden uit de prosphoron gesneden tijdens de Proskomedie aan het begin van de Liturgie. Deze deeltjes worden onder het Lam (Hostie) op de diskos geplaatst, waar zij gedurende de gehele Liturgie blijven. Na de communie van de gelovigen borstelt de diaken deze deeltjes in de kelk, terwijl hij zegt: “Was, Heer, de zonden van allen die hier herdacht worden, weg door Uw kostbaar bloed, door de gebeden van al Uw heiligen.” Over deze handeling zegt de heilige Marcus van Efese: “Wij kunnen niets beters of groters doen voor de doden dan voor hen bidden en hen gedenken in de liturgie. Daaraan hebben zij altijd behoefte. …Het lichaam voelt dan niets: het ziet zijn naasten niet die bijeengekomen zijn, het ruikt niet de geur van de bloemen, het hoort niet de begrafenisredes. Maar de ziel voelt de gebeden die voor haar worden gebeden en is degenen die ze verrichten dankbaar en geestelijk nabij.”

Normaal worden kandidaten voor het heiligenambt, voorafgaand aan hun verheerlijking (heiligverklaring) als heilige, herdacht door het dienen van Panikhidas. Dan, aan de vooravond van hun Glorificatie zal een bijzonder plechtig Requiem worden geserveerd, bekend als de “Laatste Panikhida”.

Katholieke KerkEdit

In het Westen is er overvloedig bewijs van de gewoonte om voor de doden te bidden in de inscripties van de catacomben, met hun voortdurende gebeden voor de vrede en de verkwikking van de zielen van de overledenen en in de vroege liturgieën, die gewoonlijk herdenkingen van de doden bevatten; en Tertullianus, Cyprianus en andere vroege westerse vaders getuigen van de regelmatige praktijk van het bidden voor de doden onder de vroege christenen.

Maar in het geval van gemartelde christenen vond men het ongepast om “voor” de martelaren te bidden, omdat men geloofde dat zij dergelijke gebeden niet nodig hadden, omdat zij onmiddellijk waren overgegaan naar het zaligmakend visioen van de hemel. Theoretisch zou het ook nutteloos zijn te bidden voor hen die in de hel zijn (opgevat als de verblijfplaats van de eeuwig verlorenen), maar omdat er geen zekerheid is dat een bepaald persoon in die zin in de hel is, werd en wordt er gebeden voor alle doden, behalve voor hen die geacht worden in de hemel te zijn en tot wie gebeden wordt, niet voor. Zo werd en wordt er gebeden voor allen in Hades, de verblijfplaats van de doden waarvan niet bekend is dat zij in de hemel zijn, soms weergegeven als “hel”. Met de ontwikkeling van de leer van het vagevuur, werden de doden waarvoor gebeden werd, aangeduid als zijnde in het vagevuur en, gezien de zekerheid dat zij door het proces van zuivering en met de hulp van de gebeden van de gelovigen bestemd waren voor de hemel, werden zij aangeduid als de “heilige zielen”.

Er werden grenzen gesteld aan het in het openbaar opdragen van de mis voor de ongedoopten, de niet-katholieken en de notoire zondaars, maar er kon voor hen gebeden en zelfs een mis in besloten kring worden opgedragen. Het huidige Wetboek van Canoniek Recht van de Katholieke Kerk bepaalt dat, tenzij de betrokkene vóór zijn dood tekenen van berouw gaf, geen enkele vorm van uitvaartmis mag worden opgedragen aan notoire afvalligen, ketters en schismaten; aan hen die uit antichristelijke motieven ervoor kozen hun lichaam te laten cremeren; en aan andere klaarblijkelijke zondaars aan wie geen kerkelijke begrafenis zou kunnen worden toegekend zonder publiek schandaal voor de gelovigen.

Aan de andere kant kunnen “gedoopten die tot een niet-katholieke kerk of kerkelijke gemeenschap behoren, overeenkomstig het voorzichtige oordeel van de plaatselijke ordinaris, kerkelijke begrafenisrituelen worden toegestaan, tenzij vaststaat dat zij dit niet wensen.”

Tijdens de slachtingen van de Eerste Wereldoorlog stond paus Benedictus XV op 10 augustus 1915 toe dat alle priesters overal drie missen opdeden op Allerzielen. De twee extra missen mochten in geen geval de priester zelf ten goede komen: de ene moest worden opgedragen voor alle ontslapenen, de andere voor de intenties van de paus, die in die tijd verondersteld werden alle slachtoffers van die oorlog te betreffen. De toestemming blijft bestaan.

Elk eucharistisch gebed, inclusief de Romeinse Canon van de orde van de Mis, heeft een gebed voor de overledenen.

In Communio Sanctorum kwamen de Lutherse en Katholieke Kerken in Duitsland overeen dat het gebed voor de doden “overeenkomt met de gemeenschap waarin wij in Christus verbonden zijn … met hen die reeds gestorven zijn om voor hen te bidden en hen … aan de barmhartigheid van God op te dragen.” Evenzo hebben in de Verenigde Staten de Evangelisch Lutherse Kerk en de Katholieke Kerk de verklaring De Hoop op het Eeuwige Leven geformuleerd, waarin wordt bevestigd dat “er gemeenschap is tussen de levenden en de doden over de scheidslijn van de dood heen. …Een biddende lofprijzing van de doden aan God is heilzaam binnen een begrafenisliturgie. …Voor zover de opstanding van de doden en het algemene eindoordeel toekomstige gebeurtenissen zijn, is het gepast voor elke persoon om Gods barmhartigheid te bidden, door die persoon aan Gods barmhartigheid toe te vertrouwen.”

Lutherse KerkEdit

Om vrouwen wier kinderen niet geboren en gedoopt werden te troosten, schreef Maarten Luther in 1542: “Samenvattend, zie erop toe dat u boven alles een waar christen bent en dat u een hartelijk verlangen en bidden tot God leert in het ware geloof, hetzij in deze of in enige andere moeite. Wees dan niet ontmoedigd over uw kind of uzelf. Weet dat uw gebed God welgevallig is en dat God alles veel beter zal doen dan gij kunt bevatten of verlangen. ‘Roep Mij aan’, zegt Hij in Psalm 50. Ten dage der benauwdheid zal Ik u verlossen en gij zult Mij verheerlijken. Om deze reden moeten wij zulke kinderen niet veroordelen. Gelovigen en christenen hebben hun verlangen en hun gebeden aan hen gewijd.” In hetzelfde jaar 1542 verklaarde hij in zijn Voorwoord tot de Begrafenis Hymnen: “Dienovereenkomstig hebben wij uit onze kerken verwijderd en geheel afgeschaft de paapse gruwelen, zoals nachtwaken, dodenmissen, processies, het vagevuur en alle andere hocus pocus ten behoeve van de doden”.

De Lutherse Hervormers legden de nadruk op het gebed voor de doden, omdat zij geloofden dat de praktijk tot veel misbruik had geleid en zelfs tot valse leer, in het bijzonder de leer van het vagevuur en van de mis als een zoenoffer voor de overledenen. Maar zij erkenden dat de vroege Kerk het gebed voor de doden had beoefend, en aanvaardden het in principe. Zo leerde de Lutherse Kerk in het Book of Concord uit 1580:

“… wij weten dat de ouden spreken van gebed voor de doden, hetgeen wij niet verbieden; maar wij keuren de toepassing ex opere operato van het Avondmaal voor de doden af.”

De grootste Lutherse denominatie in de Verenigde Staten, de Evangelisch Lutherse Kerk in Amerika, “gedenkt elke zondag de gelovige overledenen in de Gebeden van het Volk, inclusief degenen die onlangs zijn overleden en degenen die worden herdacht op de kerkelijke kalender van heiligen”. In de begrafenisrituelen van de Evangelisch Lutherse Kerk “wordt voor de overledenen gebeden” met gebruikmaking van “lofprijzingen: ‘bewaar onze zuster/broeder … in het gezelschap van al uw heiligen. En bij de laatste … laat haar/hem opstaan om met alle gelovigen te delen in de eindeloze vreugde en vrede, gewonnen door de glorieuze verrijzenis van Christus onze Heer'”. Het antwoord op deze gebeden voor de doden in deze Lutherse liturgie is het gebed van Eeuwige Rust: “Geef hem/haar eeuwige rust, o Heer; en laat eeuwig licht over hem/haar schijnen”.

Aan de andere kant beveelt de uitgave van Luthers Kleine Catechismus die veel gebruikt wordt onder de communicanten van de Lutherse Kerk-Missouri Synode aan:

Voor wie moeten we bidden?…We moeten bidden voor onszelf en voor alle andere mensen, zelfs voor onze vijanden, maar niet voor de zielen van de doden.

Deze vraag en dit antwoord komen niet voor in Luthers oorspronkelijke tekst, maar weerspiegelen de opvattingen van de twintigste-eeuwse Lutheranen die deze uitleg aan de catechismus hebben toegevoegd.Evenzo leert de conservatieve Lutherse denominatie WELS:

Lutheranen bidden niet voor de zielen van de overledenen. Als een mens sterft, gaat zijn ziel naar de hemel of naar de hel. Er is geen tweede kans na de dood. De Bijbel zegt ons: “De mens is voorbestemd om eenmaal te sterven en daarna het oordeel te ondergaan” (Hebreeën 9:27, zie ook Lucas 16:19-31). Het zou geen nut hebben om voor iemand te bidden die gestorven is.

AnglicanismeEdit

Het Book of the Common Prayer van de Church of England uit 1549 kende nog gebeden voor de doden, zoals (in de communiedienst): “Wij vertrouwen in uw barmhartigheid al uw dienaren toe, die van ons zijn heengegaan met het teken des geloofs en nu rusten in de slaap des vredes: geef hun, wij smeken U, uw barmhartigheid en eeuwige vrede.” Maar sinds 1552 bevat het Book of Common Prayer geen uitdrukkelijke gebeden voor de doden, en de praktijk wordt aan de kaak gesteld in de Homily “On Prayer” (deel 3). Nonjurors namen gebeden voor de doden op, een praktijk die zich in het midden van de negentiende eeuw binnen de Church of England verspreidde, en in 1900 werd toegestaan voor troepen die in Zuid-Afrika dienden en sindsdien in andere vormen van dienst. Veel jurisdicties en parochies van de Anglo-katholieke traditie blijven het gebed voor de doden beoefenen, waaronder het aanbieden van de zondagsliturgie voor de vrede van met name genoemde overleden christenen en het houden van Allerzielen.

Het Book of Common Prayer van de Episcopal Church uit 1979 bevat gebeden voor de doden. De gebeden tijdens de zondagse Eucharistische Liturgie bevatten voorbeden voor de rust van de gelovige overledenen. Verder zijn de meeste gebeden in de begrafenisritus voor de overledenen, inclusief de openingscollecte:

O God, wiens barmhartigheden niet te tellen zijn: Aanvaard onze gebeden namens uw dienaar N. en geef hem toegang tot het land van licht en vreugde, in de gemeenschap van uw heiligen; door Jezus Christus, uw Zoon, onze Heer, die leeft en heerst met u en de Heilige Geest, één God, nu en voor altijd. Amen.

Volgens de Catechismus in het Book of Common Prayer van 1979: “Wij bidden voor (de doden), omdat wij hen nog steeds in onze liefde koesteren, en omdat wij erop vertrouwen dat in Gods tegenwoordigheid zij die ervoor gekozen hebben hem te dienen, zullen groeien in zijn liefde, totdat zij hem zien zoals hij is.” Hoewel deze verklaring aangeeft dat het gebed typisch is voor hen van wie bekend is dat zij lid van de Kerk waren (“zij die ervoor gekozen hebben hem te dienen”), wordt ook gebeden voor hen van wie het geloof onzeker of onbekend was – de geautoriseerde opties in de begrafenisritus van het Gebedenboek staan gebeden toe die de overledene dus toevertrouwen aan de barmhartigheid van God terwijl de integriteit behouden blijft over wat bekend was over het religieuze leven van de overledene. Na de voorbeden zijn er bijvoorbeeld twee mogelijkheden voor een slotgebed: het eerste begint met: “Heer Jezus Christus, wij dragen u onze broeder (zuster) N. op, die door water en Geest herboren is in de heilige doop …”; het tweede gebed zou echter geschikt zijn voor iemand van wie het geloof en de positie voor God niet bekend zijn:

Vader van allen, wij bidden u voor N., en voor allen die wij liefhebben maar niet meer zien. Geef hun eeuwige rust. Laat eeuwig licht over hen schijnen. Moge zijn ziel en de zielen van alle overledenen, door de barmhartigheid van God, rusten in vrede. Amen.

MethodistenkerkEdit

John Wesley, de stichter van de Methodistenkerk, verklaarde dat: “Ik geloof dat het een plicht is om in acht te nemen, te bidden voor de gelovige overledenen”. Hij “onderwees de gepastheid van het bidden voor de doden, beoefende het zelf, voorzag in formulieren opdat anderen het zouden kunnen.” Twee van zulke gebeden in de Formulieren zijn: “Geef dat wij, samen met hen die al dood zijn in Uw geloof en vrees, mogen delen in een vreugdevolle opstanding” en ook: “Door Uw oneindige barmhartigheden, geef ons de gelegenheid om ons, samen met hen die dood zijn in U, te verheugen voor U.” Als zodanig bidden veel Methodisten “voor hen die slapen.” Shane Raynor, een Methodistische schrijver, legt de praktijk uit door te zeggen dat het “gepast is om voor anderen in de gemeenschap te bidden, zelfs over tijd en ruimte heen”, verwijzend naar de doctrine van de gemeenschap van heiligen die een “gemeenschap is die bestaat uit alle vroegere, huidige en toekomstige christenen”. In een gezamenlijke verklaring met de Katholieke Kerk in Engeland en Wales bevestigde de Methodist Church of Great Britain dat “Methodisten die bidden voor de doden, hen daarmee opdragen aan de voortdurende barmhartigheid van God.”

Moravische KerkEdit

In haar paasliturgie bidt de Moravische Kerk voor de “ontslapenen in het geloof van Christus” en “dankt voor hun heilig heengaan”.

Irvingse KerkenEdit

De Nieuw-Apostolische Kerk, de grootste van de Irvingse Kerken, beoefent het gebed voor de doden. Driemaal per jaar vinden er diensten plaats voor de gelovige overledenen; daarnaast “bidden nieuw-apostolische christenen ook dat zielen die in een niet verloste staat zijn gestorven, hun heil in Christus mogen vinden.”

Andere kerkenEdit

Bidden voor de doden wordt niet gepraktiseerd door leden van baptistische en niet-confessionele christelijke kerken. Leden van de Baptistengemeenten zijn bijvoorbeeld van mening dat “de doden geen baat hebben bij de gebeden, offers, &enz. van de levenden.”

De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste DagenEdit

De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen heeft een aantal heilige verordeningen en rituelen die worden uitgevoerd voor de doden. Daartoe behoren de doop voor de doden en de verzegeling van de doden met hun families. Deze praktijken zijn gebaseerd op meerdere geschriften uit het Nieuwe Testament, waaronder 1 Korintiërs 15:29-32 en Matteüs 16:19.