Gasproductie na reactie van natriumbicarbonaat en zoutzuur

Het inslikken van natriumbicarbonaat is geïmpliceerd als één van de mogelijke oorzaken van spontane maagruptuur. Het volume en de snelheid van het gas dat vrijkomt bij de reactie van ingenomen natriumbicarbonaat en maagzuur is echter nog niet eerder in detail bestudeerd. Daarom hebben wij een in vitro methode ontwikkeld om het vrijkomen van gas te meten na toevoeging van natriumbicarbonaat aan een oplossing met zoutzuur. Uit onze studies blijkt dat zoutzuur en natriumbicarbonaat weliswaar ogenblikkelijk reageren, maar dat de gasproductie traag verloopt, vooral omdat het CO2 dat ontstaat bij de dehydratatie van koolzuur oplost in water en slechts langzaam in de gasfase vrijkomt. De belangrijkste exogene factoren die bepalend zijn voor de snelheid waarmee gas vrijkomt zijn het volume van de oplossing, de hoeveelheid reactanten, het luchtvolume boven het reactiemengsel, de partiële CO2-druk van de zuuroplossing vóór de toevoeging van bicarbonaat, en de roersnelheid. De aanwezigheid van voedsel, alcohol en koolzuuranhydrase had betrekkelijk weinig of geen effect. Op basis van onze resultaten denken wij dat inname van de aanbevolen dosis natriumbicarbonaat (een halve theelepel) slechts zou leiden tot kleine hoeveelheden plotseling vrijkomend gas, waarschijnlijk niet genoeg om een belangrijke factor te zijn bij het veroorzaken van spontane maagruptuur. Anderzijds hebben we de hoeveelheid natriumbicarbonaat gemeten die mensen daadwerkelijk kiezen in te nemen tegen indigestie, en allen overschreden de aanbevolen dosis. Sommige mensen kozen dosissen bicarbonaat die zouden resulteren in het vrijkomen van honderden milliliters gas binnen 3 minuten; het lijkt waarschijnlijk dat dergelijke onoordeelkundige inname van natriumbicarbonaat, indien ingenomen wanneer de maag gevuld was met lucht, voedsel en vloeistof, een belangrijke factor zou kunnen zijn bij het spontaan scheuren van de maag.