De eerste Europese nederzetting in de Nieuwe Wereld

Terwijl ik noordwaarts reed over de TransCanada Highway, werd ik opgehouden door een eland.

Ik zat gestrand langs het stuk weg in het noorden van Newfoundland dat bekend staat als de Viking Trail, die leidt naar L’Anse Aux Meadows National Historic Site, de enige authentieke Noorse nederzetting in Noord-Amerika.

Terwijl ik op hem wachtte om zijn weg te vervolgen, merkte ik op dat de boomtakken in het bos langs dit weggedeelte allemaal naar het oosten wezen, schuin door de kracht van de wind die landinwaarts waait vanaf de Straat van Belle Isle, de smalle strook water die Newfoundland van Labrador scheidt.

Twintig minuten later vervolgde ik mijn reis; het was nog 80 km naar L’Anse Aux Meadows National Historic Site. Toen ik uit de auto stapte, vulden mijn neusgaten zich met de frisse, zilte zeelucht die werd aangevoerd door een briesje dat over het grasland golft.

Hier vond een belangrijk moment in de migratie en ontdekkingsreizen van de mens plaats.

Hier, op de noordpunt van Newfoundland, vond een belangrijk moment in de migratie en ontdekkingsreizen van de mens plaats.

Hier, op de noordpunt van Newfoundland, vond een belangrijk moment in de migratie en ontdekkingsreizen van de mens plaats.

In het jaar 1000, bijna 500 jaar voordat Christoffel Columbus de oceaan overstak, bracht een Vikingsloep onder leiding van Leif Erikson 90 mannen en vrouwen uit IJsland om een nieuwe nederzetting te stichten – de eerste Europese nederzetting in de Nieuwe Wereld.

Eriksons groep arriveerde bij eb en strandde in het mistige ondiepe water van wat volgens historici de Baai van Epaves was. Toen het weer eb werd, trokken zij verder landinwaarts en voeren de Black Duck Brook op naar de plaats waar zij hun bolwerk in hun nieuw gevonden land zouden vestigen.

Voor moderne zintuigen kan Newfoundland een ruige plek lijken, met woeste kustwinden die over het afgelegen landschap waaien. Maar voor mensen die net de meedogenloze Noord-Atlantische Oceaan waren overgestoken in open boten, zou het perfect zijn geweest. De bossen waren rijk aan wild; de rivieren krioelden van zalm, groter dan de Noormannen ooit hadden gezien; de graslanden leverden een overvloed aan voedsel voor het vee; en op sommige plaatsen groeiden wilde druiven, waardoor de Vikingen dit land ‘Vinland’ noemden.

De nederzetting hield echter niet lang stand; de gemeenschap verliet de nederzetting na minder dan tien jaar na herhaalde botsingen met de inheemse stammen van het eiland, bij de Vikingen bekend als ‘Skraelings’.

Gedurende meer dan 100 jaar gebruikten archeologen in Finland, Denemarken en Noorwegen oude Noorse sagen om hun zoektocht naar Erikson’s verloren nederzetting te leiden, waarbij ze de kust van Noord-Amerika van Rhode Island tot Labrador afspeurden.

We wisten niets van het bestaan van de Vikingen

In 1960 hoorde een Noors archeologenteam, Helge en Anne Stine Ingstad, van inwoners van L’Anse Aux Meadows – de stad waarnaar de vindplaats is genoemd – spreken over wat zij beschouwden als een oud indianenkamp. Bij de eerste opgravingen van de mysterieuze terpen aan zee bleek dat de indeling leek op die van longhouses die werden gevonden in bevestigde Vikingnederzettingen in IJsland en Groenland. Vervolgens wees de ontdekking van een 1000 jaar oude spijker erop dat hier schepen waren gebouwd, wat hen deed geloven dat ze de lang verloren Vineland-nederzetting hadden ontdekt.

“Als kinderen speelden we op de merkwaardige terpen,” zei Clayton Colbourne, een voormalige Parks Canada-gids in L’Anse Aux Meadows. “We wisten niets van het bestaan van de Vikingen hier.”

Vanaf de ingang van de L’Anse Aux Meadows National Historic Site doorkruist een smal pad een landschap dat in de loop der eeuwen maar weinig is veranderd. Mosachtige patrijzenbes en bakanjeranken bedekken een moerassig plateau langs de rotsachtige oeverlijn. Koeiespinazie is even hoog als eeuwenoude dwergbomen, met trossen kleine, witte bloemen die op schouderhoogte bloeien. De enige waarneembare geluiden zijn het geroep van zeevogels, het ruisen van het gras in de wind en het slaan van de golven op de met kiezelstenen bezaaide oever. In het ondiepe water steken rijen gekartelde rotsen uit het kalme, heldere water als tanden die wachten om in de bodem van een boot te bijten.

Het pad leidt naar de met gras begroeide contouren van de oorspronkelijke drie grote lodges en vijf werkplaatsen van de nederzetting. Parks Canada heeft in de buurt van de oorspronkelijke terpen een zodenhut en nog twee werkplaatsen nagebouwd. Daar geven gidsen en animatoren verkleed als Vikingen uitleg over de Noorse architectuur en levensstijl en demonstreren zij oude ambachten. De nagebouwde hut is toegankelijk via een Hobbit-hoge deuropening die in 6 voet dikke muren is gebouwd. Dankzij de stevigheid van de constructie kan de wind buiten wel gieren, maar binnen is het stil. Als L’Anse Aux Meadows inderdaad is waar Erikson’s groep zich vestigde, zou het in een van deze hutten zijn geweest dat Erikson’s neef, Snorri, de eerste Europese baby werd die in de Nieuwe Wereld werd geboren.

Bijna 1000 jaar later beleefde deze onopvallende verzameling terpen een andere primeur. In 1978 kondigde de Unesco de oprichting aan van de nu bejubelde Werelderfgoedlijst; L’Anse Aux Meadows was de eerste culturele site ter wereld die de Unesco Werelderfgoedstatus kreeg.

L’Anse Aux Meadows was de eerste culturele site ter wereld die de Unesco Werelderfgoedstatus kreeg.

Ik heb twee uur doorgebracht in L’Anse Aux Meadows, luisterend naar de gekostumeerde re-enactors en de tentoonstellingen in het bezoekerscentrum bestuderend. Voordat ik vertrok, bleef ik aan de kust hangen, gewassen door een zoute bries die duizenden kilometers had afgelegd over dezelfde zeeën als Erikson en zijn groep.

Het verlaten van de Vikingplaats was een soort onmiddellijke, extreme tijdreis. Ik reed mijn huurauto naar het zuiden langs de rotsachtige kust, dan landinwaarts naar de kleine luchthaven St Anthony – al die tijd mijn ogen open houdend voor rondzwervende elanden.

Sluit je aan bij meer dan drie miljoen BBC Travel fans door ons leuk te vinden op Facebook, of volg ons op Twitter en Instagram.

Als je dit verhaal leuk vond, meld je dan aan voor de wekelijkse bbc.com features nieuwsbrief genaamd “If You Only Read 6 Things This Week”. Een zorgvuldig geselecteerde selectie van verhalen van BBC Future, Earth, Culture, Capital en Travel, elke vrijdag afgeleverd in uw inbox.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.