Alles over hersentumoren bij volwassenen

Wat zijn de hersenen?

De hersenen zijn het orgaan in iemands schedel dat de functies van alle andere organen regelt. Samen vormen de hersenen en de wervelkolom het centrale zenuwstelsel. De hersenen zijn verantwoordelijk voor de ervaring van de vijf zintuigen (smaak, tast, zicht, gehoor en reuk). In de hersenen worden het denken, de taal, de persoonlijkheid, de creativiteit en het geheugen gestuurd. De hersenen regelen beweging, gevoel, evenwicht en coördinatie. Om zijn werk te kunnen doen, hebben de hersenen zuurstof en voedingsenergie nodig die een persoon regelmatig binnenkrijgt.

De hersenen bestaan uit zenuwcellen (neuronen genoemd), die signalen doorgeven, en de cellen die deze zenuwcellen ondersteunen (gliacellen genoemd). Er zijn een aantal verschillende soorten gliacellen, alle met verschillende namen en functies. De gliacellen overtreffen de neuronen in de hersenen met een verhouding van 10:1.

Wat is hersenkanker?

Hersentumoren ontstaan wanneer cellen in de hersenen uit de hand beginnen te groeien en nabijgelegen weefsels beginnen te verdringen of binnen te dringen. Sommige hersentumoren kunnen zich door het hele lichaam verspreiden. Tumoren die kunnen uitzaaien naar andere delen van de hersenen of het lichaam worden kwaadaardig genoemd. Wanneer tumoren in de hersenen beginnen, worden ze primaire hersentumoren genoemd. Secundaire hersentumoren, of hersenmetastasen, zijn kankers die elders in het lichaam beginnen en uitzaaien (metastaseren) naar de hersenen. Deze worden niet geclassificeerd als primaire hersentumoren, maar als de uitzaaiing van het oorspronkelijke type tumor naar de hersenen. Hersenmetastasen komen vaker voor dan primaire hersentumoren.

Hersentumoren worden ingedeeld naar zowel de cel van de hersenen waaruit ze ontstaan, als hoe de tumor er onder een microscoop uitziet. Primaire hersentumoren kunnen ontstaan uit elk van de cellen in de hersenen. Ze kunnen afkomstig zijn van de neuronen, de gliacellen, de bekleding van de hersenen, of van specifieke structuren in de hersenen. Gliacellen ondersteunen de neuronen van de hersenen. Tumoren die uit deze cellen ontstaan, worden gliale tumoren genoemd. Het membraan dat de hersenen omgeeft kan ook tumoren ontwikkelen. Deze staan bekend als meningeomen. Er zijn nog andere soorten tumoren, waarbij andere structuren van de hersenen betrokken zijn.

Bijna 80% van de kwaadaardige primaire hersentumoren ontstaan uit de gliacellen van de hersenen en worden gliomen genoemd. De meeste van deze tumoren zijn van het meest agressieve type, dat Glioblastoma Multiforme (of GBM) wordt genoemd. Astrocytische tumoren zijn een ander type glioma, die ontstaan uit stervormige cellen die astrocyten worden genoemd.

Hersentumoren worden niet echt gezien als een enkele ziekte, maar eerder als een verzameling van verschillende ziekten die worden gekenmerkt door celtype, klinisch gedrag, en type therapie. Een van de bijzondere kenmerken van hersentumoren is dat goedaardige tumoren soms even moeilijk te behandelen zijn als kwaadaardige tumoren, afhankelijk van hun grootte en plaats in de hersenen. Dit komt doordat de hersenen door de schedel op hun plaats worden gehouden en niet uit de weg kunnen als er een tumor in de buurt groeit. Zelfs een goedaardige tumor kan druk op de hersenen veroorzaken. Deze druk kan symptomen veroorzaken en levensbedreigend zijn.

Wat veroorzaakt hersentumoren en loop ik risico?

Volgens de American Cancer Society zullen er elk jaar meer dan 79.000 nieuwe gevallen van primaire hersentumoren worden gediagnosticeerd, waarbij ongeveer een derde (ongeveer 23.890) daarvan kanker zal veroorzaken. De gemiddelde leeftijd waarop de diagnose wordt gesteld is 59 jaar, maar ze komen het vaakst voor bij kinderen en oudere volwassenen. Hersentumoren komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Blootstelling aan ioniserende straling, zowel therapeutisch (behandeling voor een ziekte) als door blootstelling aan atoombommen, is in verband gebracht met de ontwikkeling van bepaalde typen primaire hersentumoren, waaronder meningeomen, gliomen en sarcomen, vooral als de blootstelling in de kindertijd plaatsvond. Hogere stralingsdoses worden over het algemeen geacht het risico op het uiteindelijk ontwikkelen van een hersentumor te verhogen. Door straling veroorzaakte hersentumoren kunnen zich pas na 10-30 jaar vormen.

Met de recente populariteit van mobiele telefoons, hebben veel mensen zich zorgen gemaakt dat het gebruik ervan een risicofactor kan zijn voor het ontwikkelen van hersentumoren. Er is echter geen afdoend bewijs dat mobiele telefoons het risico van hersentumoren verhogen. Er is ook bezorgdheid geuit over de blootstelling aan krachtige magnetische velden (hoogspanningsleidingen) en sommige suikervervangers (aspartaam). Ook hier is er geen afdoend bewijs dat deze factoren in verband brengt met een verhoogd risico op hersentumoren.

Zekere erfelijke aandoeningen kunnen iemand predisponeren voor de ontwikkeling van bepaalde hersentumoren, maar slechts ongeveer 5% van de primaire hersentumoren hebben bekende erfelijke factoren. Genetische ziekten zoals neurofibromatose type 1, neurofibromatose type 2, de ziekte van von Hippel-Lindau, en tubereuze sclerose zijn allemaal geassocieerd met een verhoogd risico op het ontwikkelen van een primaire hersentumor.

Hoe kan ik hersentumoren voorkomen?

Op dit moment zijn er geen manieren om primaire hersentumoren te voorkomen.

Welke screeningstesten zijn beschikbaar?

Primaire hersentumoren zijn zeldzaam en er wordt niet op gescreend met specifieke testen. De beste manier om een hersentumor in een vroeg stadium te ontdekken is uw zorgverlener regelmatig te bezoeken voor een grondig lichamelijk onderzoek en om nieuwe, zorgwekkende symptomen zo snel mogelijk te melden. Mensen met genetische aandoeningen die hen predisponeren voor de ontwikkeling van primaire hersentumoren zullen vaak periodieke beeldvormende onderzoeken van hun hersenen hebben om te kijken naar eventuele veranderingen in hun hersenen.

Wat zijn de tekenen van hersentumoren?

De zeer vroege stadia van hersentumoren kunnen geen symptomen veroorzaken. Naarmate de tumor in omvang toeneemt, kan deze een verscheidenheid aan symptomen veroorzaken. Deze symptomen zijn afhankelijk van de plaats en de delen van de hersenen waar de tumor druk op uitoefent. Symptomen kunnen zijn:

• hoofdpijn.
• misselijkheid.
• overgeven.
• verlies van eetlust.
• aanvallen.
• geheugenverlies.
• zwakte.
• moeilijkheden met lopen/balansproblemen.
• visuele veranderingen.
• problemen met spraak en taal.
• persoonlijkheidsveranderingen.
• problemen met de verwerking van gedachten.

Veel van deze symptomen zijn niet-specifiek, wat betekent dat ze door veel aandoeningen kunnen worden veroorzaakt. Als u symptomen heeft, moet u door uw arts worden gezien. De symptomen die door hersentumoren worden veroorzaakt, kunnen van persoon tot persoon zeer verschillend zijn. Hoofdpijn is het meest voorkomende symptoom voor patiënten met hersentumoren, dat in ongeveer 50% van de gevallen voorkomt.

Hoe worden hersentumoren gediagnosticeerd?

Wanneer een patiënt zich presenteert met symptomen van een hersentumor, zal de zorgverlener een grondige geschiedenis en lichamelijk onderzoek uitvoeren. Daarna is beeldvormend onderzoek de sleutel tot het stellen van de diagnose.

Beeldvorming kan worden uitgevoerd met een CT-scan of een MRI-scan. Een CT-scan is een driedimensionale röntgenfoto. Patiënten krijgen vaak een intraveneus (in een ader ingespoten) contrastmiddel toegediend om te helpen bij het zoeken naar eventuele veranderingen. CT-scans zijn snel en gemakkelijk te maken en worden vaak gebruikt als de eerste stap in het stellen van een diagnose. Een MRI-scan is echter een betere test om veranderingen in de hersenen te beoordelen. MRI-scans maken gebruik van krachtige magneten om een driedimensionaal beeld te maken. Een MRI-scan brengt meer details in beeld dan een CT-scan en is het onderzoek bij uitstek om de diagnose van een hersentumor te stellen. MRI-scans worden meestal ook verkregen met behulp van een injecteerbaar contrastmiddel.

Overige tests kunnen worden gebruikt om vast te stellen of een massa in de hersenen een tumor is (in tegenstelling tot andere oorzaken, zoals infectie) en als het een tumor is, welk type het is. Er is een speciaal type MRI, bekend als MR-spectroscopie of MRS, waarmee uw arts meer te weten kan komen over de inhoud van de massa en kan vaststellen wat de massa is.

Een functionele MRI is een ander speciaal type MRI dat kan helpen gebieden in de hersenen te bepalen die worden geactiveerd wanneer een persoon beweegt of spreekt. Dit stelt de zorgverlener in staat om “de hersenen in kaart te brengen” en helpt de zorgverlener te weten welke gebieden tijdens de operatie moeten worden vermeden als de tumor zich dicht bij een deel van de hersenen bevindt, dat van cruciaal belang is voor beweging of spraak.

De primaire behandeling van de meeste hersentumoren is chirurgie. Als uit de beeldvorming blijkt dat een massa die verdacht wordt van een hersentumor zich op een chirurgisch bereikbare plaats bevindt, wordt een operatie gepland om de tumor geheel of zo veel mogelijk te verwijderen. Na de operatie kan het monster door een patholoog onder de microscoop worden onderzocht en kan een definitieve diagnose worden gesteld.

Soms bevinden tumoren zich niet op een veilige plaats voor een operatie. In die gevallen is voor het stellen van een diagnose vaak een biopsie nodig. Een biopsie is een procedure waarbij een klein stukje van de tumor wordt weggenomen met behulp van een naald onder beeldgeleiding. De biopsie wordt meestal uitgevoerd als een stereotactische biopsie, waarbij het hoofd wordt geïmmobiliseerd met een frame dat met pinnen aan de schedel is bevestigd. Vervolgens wordt een scan van de hersenen gemaakt met het frame op zijn plaats. Met hetzelfde immobilisatie-apparaat op, wordt de persoon naar de operatiekamer gebracht en kan de chirurg de scan gebruiken om hem precies naar de tumor te leiden voor de biopsie.

Occasioneel kan uw zorgverlener de vloeistof die de hersenen en het ruggenmerg omringt (cerebrospinaal vocht of CSF) willen onderzoeken om te zien of er kankercellen zijn die zich in deze vloeistof hebben verspreid. Dit kan worden gedaan met een procedure die bekend staat als een lumbaalpunctie (“LP”). Er wordt een naald ingebracht tussen de wervellichamen (botten van het ruggenmerg) en in de zak waarin het ruggenmerg zich bevindt. Een deel van het liquor wordt eruit gehaald en een patholoog kan het onderzoeken en bepalen of er kankercellen aanwezig zijn.

Hoe worden primaire hersentumoren geënsceneerd?

Primaire hersentumoren hebben geen klassiek stadiëringssysteem zoals de meeste andere kankers dat hebben. Dit komt omdat de grootte van een hersentumor minder belangrijk is dan de plaats en het type hersencel waaruit de tumor bestaat. Wanneer een patholoog (een arts die cellen in het laboratorium bestudeert) hersentumoren onder een microscoop bekijkt, kan hij/zij een idee krijgen van hoe agressief de tumor is door de manier waarop de cellen eruit zien, en op basis daarvan de tumor een graad toekennen. Het meest gebruikelijke classificatiesysteem is dat van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die de tumoren van het CZS indeelt op basis van histologie (celuiterlijk onder de microscoop) en tumorgraad. De numerieke graad van de WHO vertegenwoordigt het algemene biologische potentieel voor kwaadaardigheid (of agressiviteit) van I (goedaardig) tot IV (kwaadaardig).

Gedetailleerd classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie is als volgt:

Graad I

• Laag groeiend.
• Bijna normale verschijning onder een microscoop.

Graad II

• Relatief langzaam groeiende cellen.
• Licht abnormaal uiterlijk.
• Kan normaal weefsel binnendringen.
• Kan terugkeren als een tumor van hogere graad.

Graad III

• Actief vermeerderende abnormale cellen.
• Normale verschijning onder een microscoop.
• Invasies van aangrenzend normaal weefsel.
• Tumor heeft de neiging om terug te keren als een hogere graad.

Graad IV

• Aormale cellen die zich snel vermenigvuldigen.
• Zeer abnormaal uiterlijk onder een microscoop.
• Vormt nieuwe bloedvaten om de groei te handhaven.
• Zones van necrotische tumor in het midden van de tumor.

Gliomen ingedeeld volgens hun WHO-gradering:

• Laaggradige astrocytomen omvatten pilocytische astrocytomen (graad I) en diffuse astrocytomen (graad II).
• Een astrocytoom van graad III wordt anaplastisch astrocytoom genoemd.
• Een astrocytoom van graad IV is een glioblastoom, ook wel glioblastoma multiforme of GBM genoemd.

Andere hersentumoren omvatten:

• Ependymomen ontstaan uit gliacellen die de open ruimten in de hersenen en het ruggenmerg bekleden. Ze worden het meest aangetroffen bij kinderen en jonge volwassenen. Omvat graad I en II ependymomen en graad III anaplastisch ependymoom.
• Oligodendrogliomen ontstaan uit cellen die de vettige substantie maken die zenuwen bedekt en beschermt. Onder de microscoop zien de cellen er uit als “gebakken eieren”. Ze komen het meest voor bij volwassenen van middelbare leeftijd. Hiertoe behoren oligodendrogliomen (graad II) en anaplastische oligodendrogliomen (graad III).
• Medulloblastomen (primitieve neuroectodermale tumor) ontstaan vaak in het cerebellum. Het is de meest voorkomende hersentumor bij kinderen en is graad IV.
• Meningeomen ontstaan in de hersenvliezen, dat zijn de weefsels die de hersenen bedekken. Ze zijn meestal goedaardig en langzaam groeiend, hoewel er ook zeldzame graad II en III kwaadaardige meningeale tumoren zijn.
• Hypofysetumoren en craniopharyngiomen ontstaan in het centrum van de hersenen en kunnen voorkomen bij kinderen en volwassenen.

Hoe worden hersentumoren behandeld?

Er zijn een aantal verschillende behandelingen voor hersentumoren. Sommige hersentumoren worden behandeld met een combinatie van verschillende soorten therapieën. De exacte plaats en het type hersentumor vormen de leidraad voor het behandelplan.

Chirurgie

Wanneer mogelijk, wordt chirurgische resectie toegepast bij de behandeling van veel hersentumoren. Het komt zelden voor dat een primaire hersentumor kan worden genezen zonder chirurgische resectie. De plaats van de hersentumor bepaalt echter of chirurgie al dan niet een optie is, en in hoeverre chirurgie veilig kan worden uitgevoerd. Sommige tumoren bevinden zich op plaatsen in de hersenen die gewoon te gevaarlijk zijn om te opereren, en een operatie kan dan niet worden toegepast. De risico’s van een operatie voor de patiënt zijn afhankelijk van de plaats en de grootte van de tumor. Praat met uw neurochirurg over de specifieke risico’s van uw geplande operatie.

Chemotherapie

Chemotherapie is het gebruik van medicijnen tegen kanker die door het hele lichaam gaan. Deze medicijnen kunnen via een ader of als pillen via de mond worden toegediend. Een van de bijzondere uitdagingen bij de behandeling van hersentumoren met chemotherapie is dat er een natuurlijke barrière is tussen de hersenen en het bloed, waardoor veel medicijnen de hersenen niet kunnen bereiken. Alleen bepaalde chemotherapiemedicijnen kunnen deze bloed-hersenbarrière passeren om ziekten in het zenuwstelsel te behandelen. Voor bepaalde hooggradige tumoren, met name glioblastoma multiforme, is de meest gebruikte chemotherapie temozolomide, een alkylerende chemotherapie. Aangetoond is dat dit effectief is wanneer het na de operatie wordt gebruikt in combinatie met bestralingstherapie. Extra temozolomide wordt gegeven na voltooiing van de bestralingstherapie, meestal gedurende nog eens 6 maanden.

Andere chemotherapiemedicijnen die worden gebruikt voor hersentumoren zijn carmustine (BCNU), lomustine, carboplatine, cisplatine, etoposide, en bevacizumab. Sommige hersentumoren hebben specifieke mutaties die met gerichte therapieën kunnen worden behandeld. Deze omvatten dabrafenib, trametinib, vemurafenib, cobimetinib, en everolimus. Uw tumor zal worden getest op deze mutaties. Uw kankerzorgteam kan u uitleggen waarom zij in uw geval de ene behandeling boven de andere aanbevelen.

Bestraling

Bestralingstherapie maakt gebruik van hoogenergetische stralen (vergelijkbaar met röntgenstraling) om kankercellen te doden. Bestraling voor hersentumoren komt van een externe bron (uitwendige bestralingstherapie genoemd. De duur van de behandeling hangt af van het type bestraling dat wordt gebruikt om uw tumor te behandelen. De behandeling duurt slechts een paar minuten en is pijnloos. Bestraling met externe stralen wordt vaak toegepast bij hersentumoren, hetzij als primaire behandeling voor onherstelbare tumoren, hetzij na chirurgische resectie. De techniek van externe bestraling is meestal via intensiteitgemoduleerde bestralingstherapie (IMRT). Bij de behandeling van hersentumoren in de nabijheid van kritieke structuren in de hersenen die gevoeliger zijn voor stralingsschade, zoals de zenuwen van de ogen of de hersenstam, kan IMRT worden gebruikt om de stralingsdosis die deze belangrijke structuren ontvangen, te beperken. IMRT is niet in alle gevallen gunstig en uw behandelaar kan deze behandelingsoptie verder met u bespreken.

Protontherapie is een type bestralingstherapie dat een beetje anders werkt dan IMRT of standaardbestraling. Het belangrijkste verschil ligt in de fysische eigenschappen van de protonenbundel zelf, waardoor deze met een vrij lage stralingsdosis het lichaam kan binnenkomen en in de laatste 3 mm van de bundel kan toenemen tot de voor de behandeling vereiste dosis. De bundel stopt dan, waardoor er vrijwel geen straling in het weefsel achter het doel terechtkomt – of geen “uittredingsdosis” zoals dat wordt genoemd. Dit vermogen om gezond weefsel te sparen is het belangrijkste verschil tussen röntgenstralen en protonen. Onderzoek heeft aangetoond dat het biologische effect, of de schade aan blootgesteld weefsel, voor beide therapieën in wezen gelijk is. Dit betekent dat de therapieën de tumorcellen op dezelfde manier vernietigen, maar dat protonen minder toxiciteit voor de omliggende gezonde weefsels zouden moeten opleveren. Protonentherapie kan worden gebruikt om sommige soorten hersentumoren te behandelen.

Bestralingstherapie kan ook worden gegeven aan een zeer gericht gebied van de hersenen met behulp van een techniek die stereotactische radiochirurgie wordt genoemd. Bij stereotactische radiochirurgie wordt bij de patiënt een hoofdframe aangebracht, zodat een nauwkeurige kaart van het hoofd van de patiënt kan worden gemaakt. De straling wordt dan vanuit verschillende hoeken gericht om een grote dosis straling af te geven aan de tumor of het tumorbed. Dit kan worden uitgevoerd met hetzelfde apparaat dat uitwendige bestraling levert of met een speciaal apparaat dat gammames wordt genoemd.

Uw bestralingsoncoloog kan alle vragen beantwoorden die u over de behandeling met bestraling hebt. Hij of zij zal u adviseren wat in uw specifieke geval de beste vorm van bestraling is.

Andere behandelingen

Steroïden, zoals prednison of dexamethason, kunnen deel uitmaken van de behandeling van uw hersentumor. Steroïden zijn ontstekingsremmende medicijnen die worden gebruikt om zwellingen in de hersenen te verminderen die kunnen ontstaan door de tumor zelf of de behandeling ervan. Enkele veel voorkomende bijwerkingen van steroïden zijn infecties, maagzweren of bloedingen, gewichtstoename, slaapproblemen en stemmingswisselingen.

Een andere categorie behandelingen die voor hersentumoren (vooral hooggradig en terugkerend glioom) worden gebruikt, zijn “implantaten”. Deze worden gebruikt na chirurgische resectie. Implantaten zijn meestal kleine “zaadjes” of “wafeltjes” die chemotherapie of bestraling bevatten. Implantaten zijn ontworpen om de bloed-hersenbarrière te omzeilen, door de behandeling rechtstreeks op de plaats van de tumor af te leveren. Chemotherapie-implantaten (Gliadel® genoemd) zijn kleine gelwafeltjes die het chemotherapeutische middel carmustine (BCNU) bevatten. Tijdens de operatie plaatst een neurochirurg tot 8 wafers in het gebied waar de tumor zat (de zogenaamde “tumorholte”). Gedurende de daaropvolgende paar dagen geven de wafers chemotherapie af, rechtstreeks op de plaats van de tumor. De wafers lossen na 2-3 weken volledig op.

Brachytherapie is “inwendige” radiotherapie, dat wil zeggen dat de stralingsbron zich in het lichaam bevindt, zeer dicht bij de tumor. In het geval van gliomen kan brachytherapie in verschillende vormen worden toegepast, meestal jodium-125 (125I) zaadjes en GliaSite®. GliaSite® is een bestralingssysteem dat voor gliomen wordt gebruikt. Tijdens een hersenoperatie plaatst een neurochirurg een klein ballonnetje in de tumorholte. Een paar weken nadat de ballon is geïmplanteerd, wordt deze gevuld met vloeibare straling, die gedurende een periode van 3-6 dagen straling afgeeft aan de omliggende tumor. Na die tijd worden de ballon en de vloeistof uit de hersenen verwijderd. Jodium-125 zaadjes zijn vergelijkbaar met GliaSite®; ook zij worden door een neurochirurg tijdens een hersenoperatie in de tumorholte geplaatst. Ook de zaadjes bestralen de omliggende tumor, maar in tegenstelling tot GliaSite® hoeven de jodium-125 zaadjes niet te worden verwijderd.

Actieve bewaking

In sommige gevallen wordt niet meteen met de behandeling begonnen als de tumor in een vroeg stadium wordt gevonden en als deze langzaam groeit. Een patiënt wordt nauwlettend in de gaten gehouden en er wordt een behandelplan vastgesteld wanneer de tumor begint te groeien of symptomen veroorzaakt.

Klinische trials

Er zijn klinische onderzoekstrials voor de meeste soorten kanker, en elk stadium van de ziekte. Klinische trials zijn ontworpen om de waarde van specifieke behandelingen te bepalen. De proeven zijn vaak bedoeld voor de behandeling van een bepaald stadium van kanker, hetzij als eerste aangeboden behandeling, hetzij als een behandelingsoptie nadat andere behandelingen niet hebben gewerkt. Ze kunnen worden gebruikt om medicijnen of behandelingen te evalueren om kanker te voorkomen, eerder op te sporen of de bijwerkingen te helpen beheersen. Klinische proeven zijn uiterst belangrijk om onze kennis over deze ziekte te vergroten. Het is door klinische proeven dat we weten wat we nu weten, en veel spannende nieuwe therapieën worden momenteel getest. Praat met uw arts over deelname aan klinische trials bij u in de buurt. U kunt ook de momenteel open klinische proeven onderzoeken met behulp van de OncoLink Clinical Trials Matching Service.

Follow-Up Care and Survivorship

Nadat een patiënt voor een hersentumor is behandeld, moet hij of zij nauwlettend worden gevolgd voor een recidief. In het begin zal de patiënt vrij vaak follow-up bezoeken krijgen. Hoe langer zij ziektevrij zijn, hoe minder vaak zij voor controle met onderzoeken hoeven te komen. De arts zal beslissen wanneer follow-up MRI scans moeten worden gemaakt.

Bangheid voor terugkeer, de financiële gevolgen van de kankerbehandeling, werkgelegenheidskwesties, en coping-strategieën zijn veel voorkomende emotionele en praktische problemen die worden ervaren door hersentumor-overlevenden. Uw zorgteam kan middelen identificeren voor ondersteuning en beheer van deze praktische en emotionele uitdagingen tijdens en na kanker.

Cancer survivorship is een relatief nieuw aandachtsgebied van de oncologische zorg. Met bijna 17 miljoen overlevenden van kanker in de VS alleen, is er behoefte om patiënten te helpen bij de overgang van actieve behandeling naar overleving. Wat gebeurt er daarna, hoe word je weer normaal, wat moet je weten en doen om gezond verder te leven? Een overlevingsplan kan een eerste stap zijn om uzelf voor te lichten over het leven na kanker en u te helpen met kennis te communiceren met uw zorgverleners. Maak vandaag nog een overlevingszorgplan op OncoLink.

Bronnen voor meer informatie

National Brain Tumor Society

Streef ernaar het begrip van alle hersentumoren te verbeteren en onderzoek om te zetten in nieuwe en effectieve behandelingen, zo snel mogelijk. Biedt informatie over hersentumoren, gerelateerd nieuws en een blog. http://braintumor.org/

American Brain Tumor Association

Biedt uitgebreide hulpbronnen die de complexe behoeften van hersentumorpatiënten en zorgverleners ondersteunen, evenals de cruciale financiering van onderzoek in het streven naar doorbraken in hersentumordiagnose, -behandeling en -zorg. http://www.abta.org

Brain Science Foundation

Dedicated to find a cure for meningioma and other primary brain tumors and to advancing the understanding of brain function as it relates to these tumors. Biedt informatie over verschillende soorten hersentumoren en over onderzoeksinitiatieven. http://www.brainsciencefoundation.org