Als predikant van Boston’s Old North Church was Cotton Mather een populaire stem in Puriteins Nieuw Engeland. Zijn betrokkenheid bij de heksenprocessen van de jaren 1680 zou hem nog meer bekendheid bezorgen.
Het leven in New England leek te barsten van de mogelijkheden.
De levensverwachting van de burgers werd langer dan die van Old England, en veel langer dan die van de Zuid-Engelse koloniën. Kinderen werden bijna twee keer zo snel geboren als in Maryland en Virginia. Er wordt vaak gezegd dat New England de grootouders heeft uitgevonden, want het was hier dat mensen in groten getale voor het eerst oud genoeg werden om hun kinderen kinderen te zien baren.
Het alfabetiseringsniveau was ook hoog. De wet van Massachusetts eiste een door belastingen ondersteunde school voor elke gemeenschap die 50 of meer gezinnen kon tellen. Puriteinen wilden natuurlijk dat hun kinderen de Bijbel konden lezen.
De Bay Colony van Massachusetts was een mannenwereld. Vrouwen namen niet deel aan de stadsvergaderingen en werden uitgesloten van de besluitvorming in de kerk. Puriteinse predikanten bevorderden de mannelijke suprematie in hun geschriften en preken. Zij predikten dat de ziel uit twee delen bestond, de onsterfelijke mannelijke helft, en de sterfelijke vrouwelijke helft.
De puriteinse wet was uiterst streng; mannen en vrouwen werden zwaar gestraft voor een verscheidenheid van misdaden. Zelfs een kind kon ter dood worden gebracht voor het vervloeken van zijn ouders.
Men geloofde dat vrouwen die zwanger waren van een mannelijk kind een rooskleurige teint hadden en dat vrouwen die een vrouwelijk kind droegen bleek waren. Namen van vrouwen die in de volkstellingsverslagen van Massachusetts Bay worden aangetroffen zijn onder meer Patience, Silence, Fear, Prudence, Comfort, Hopestill, en Be Fruitful. Deze lijst weerspiegelt heel duidelijk de puriteinse opvattingen over vrouwen.
De aanwezigheid in de kerk was verplicht. Wie regelmatig de kerk miste, kreeg een boete. De preek werd een middel om stadsproblemen of zorgen aan de orde te stellen. In de kerk werd soms gepatrouilleerd door een man die een lange stok vasthield. Aan het ene uiteinde zat een verzameling veren om de kinnen van oude mannen die in slaap vielen te kietelen. Aan de andere kant zat een harde houten knop om kinderen te waarschuwen die giechelden of sliepen. De kerk was een serieuze zaak.
De puriteinen geloofden dat ze Gods werk deden. Daarom was er weinig ruimte voor compromissen. Harde straffen werden opgelegd aan hen die werden gezien als afgedwaald van Gods werk. Er waren gevallen waarin personen met een andere geloofsovertuiging werden opgehangen in Boston Common.
De Scarlet Letter, beroemd geworden door schrijver Nathaniel Hawthorne in zijn gelijknamige boek, was een echte vorm van straf in de puriteinse samenleving.
Overspeligen werden misschien gedwongen om een scharlakenrode “A” te dragen als ze geluk hadden. Tenminste twee bekende overspeligen werden geëxecuteerd in de Massachusetts Bay Colony. Openbare zweepslagen waren aan de orde van de dag. De palissade dwong de vernederde schuldige op het openbare plein te gaan zitten, terwijl toeschouwers hen bespuugden of uitlachten.
Puriteinen voelden geen berouw over het toedienen van straffen. Zij geloofden in oudtestamentische methoden. Gods correctie zou voor het individu veel erger zijn dan welke aardse straf ook.
In tegenstelling tot wat de mythe doet geloven, hadden de Puriteinen wel degelijk plezier. Er waren vieringen en festivals. Er werd gezongen en er werden verhalen verteld. Kinderen mochten met toestemming van hun ouders spelletjes spelen. Wijn en bier drinken waren heel gewoon. Puriteinen gingen niet allemaal in het zwart gekleed, zoals velen denken. De basisregel was het volgen van Gods wet. Degenen die dat deden, leefden in vrede in het Bijbelse Gemenebest.