10 Innovaties die het oude Rome bouwden – HISTORY

Aquaducten

De Romeinen genoten van vele voorzieningen voor hun tijd, waaronder openbare toiletten, ondergrondse rioleringssystemen, fonteinen en sierlijke openbare baden. Geen van deze waterinnovaties zou mogelijk zijn geweest zonder het Romeinse aquaduct. Deze technische hoogstandjes werden voor het eerst ontwikkeld rond 312 v. Chr. en gebruikten de zwaartekracht om water langs stenen, loden en betonnen pijpleidingen naar stadscentra te transporteren. Aquaducten bevrijdden Romeinse steden van de afhankelijkheid van nabijgelegen watervoorraden en bleken van onschatbare waarde voor de bevordering van de volksgezondheid en sanitaire voorzieningen. Hoewel de Romeinen het aquaduct niet hebben uitgevonden – er bestonden al eerder kanalen voor irrigatie en watertransport in Egypte, Assyrië en Babylonië – gebruikten zij hun beheersing van de civiele techniek om het proces te perfectioneren. Honderden aquaducten verrezen uiteindelijk in het hele rijk, waarvan sommige het water wel 60 mijl ver konden vervoeren. Het indrukwekkendst van alles is misschien wel dat de Romeinse aquaducten zo goed gebouwd waren dat sommige nog steeds in gebruik zijn. De beroemde Trevifontein van Rome wordt bijvoorbeeld gevoed door een gerestaureerde versie van de Aqua Virgo, een van de 11 aquaducten van het oude Rome.

Beton

Vele oude Romeinse bouwwerken zoals het Pantheon, het Colosseum en het Forum Romanum staan er vandaag de dag nog steeds dankzij de ontwikkeling van Romeins cement en beton. De Romeinen begonnen meer dan 2100 jaar geleden voor het eerst met beton te bouwen en gebruikten het in het hele Middellandse Zeegebied, van aquaducten en gebouwen tot bruggen en monumenten. Romeins beton was aanzienlijk zwakker dan zijn moderne tegenhanger, maar het is opmerkelijk duurzaam gebleken dankzij het unieke recept, waarbij gebluste kalk en vulkanische as, bekend als pozzolana, werden gebruikt om een kleverige pasta te maken. In combinatie met vulkanisch gesteente, tufsteen genaamd, vormde dit antieke cement een beton dat bestand was tegen chemisch verval. Pozzolana hielp het Romeinse beton snel te verharden, zelfs wanneer het in zeewater werd ondergedompeld, waardoor de bouw van uitgebreide baden, pieren en havens mogelijk werd.

Newspapers

De Romeinen stonden erom bekend een bijdrage te leveren aan het openbare debat door het gebruik van officiële teksten waarin militaire, juridische en civiele kwesties in detail werden beschreven. Deze vroege kranten, bekend als Acta Diurna, of “dagelijkse handelingen”, werden op metaal of steen geschreven en vervolgens opgehangen in drukbezochte gebieden zoals het Forum Romanum. Men neemt aan dat de Acta voor het eerst verschenen rond 131 v. Chr. en gewoonlijk bevatten zij details over Romeinse militaire overwinningen, lijsten van spelen en gladiatorengevechten, geboorte- en overlijdensberichten en zelfs human interest verhalen. Er was ook een Acta Senatus, waarin de werkzaamheden van de Romeinse senaat in detail werden beschreven. Deze werden traditioneel voor het publiek verborgen gehouden tot 59 v. Chr.., toen Julius Caesar de publicatie ervan beval als onderdeel van de vele populistische hervormingen die hij tijdens zijn eerste consulschap doorvoerde.

Welzijn

Het oude Rome was de bron van veel moderne overheidsprogramma’s, waaronder maatregelen die voedsel, onderwijs en andere uitgaven voor behoeftigen subsidieerden. Deze programma’s gaan terug tot 122 v. Chr., toen tribuun Gaius Gracchus de lex frumentaria instelde, een wet die de regering van Rome opdroeg haar burgers te voorzien van goedkoop graan. Deze vroege vorm van welzijnszorg werd voortgezet onder Trajanus, die een programma implementeerde dat bekend stond als “alimenta” om weeskinderen en arme kinderen te helpen voeden, kleden en opvoeden. Andere goederen, zoals olie, wijn, brood en varkensvlees werden uiteindelijk toegevoegd aan de lijst van prijsgereguleerde goederen, die mogelijk werden verzameld met penningen, “tesserae” genaamd. Deze gulle giften hielpen de Romeinse keizers om in de gunst van het publiek te komen, maar volgens sommige historici droegen ze ook bij aan de economische neergang van Rome.

Ingebonden boeken

Voor het grootste deel van de geschiedenis van de mensheid had literatuur de vorm van onhandelbare kleitabletten en boekrollen. De Romeinen stroomlijnden het medium door de codex te creëren, een stapel ingebonden pagina’s die wordt erkend als de vroegste incarnatie van het boek. De eerste codices waren gemaakt van gebonden wastabletten, maar deze werden later vervangen door perkament van dierenhuid dat meer op bladzijden leek. Historici uit de oudheid merken op dat Julius Caesar een vroege versie van een codex maakte door pagina’s papyrus op elkaar te stapelen tot een primitief notitieboek, maar ingebonden codices werden pas populair in Rome in de eerste eeuw of daaromtrent. De vroege christenen behoorden tot de eersten die de nieuwe technologie toepasten en deze op grote schaal gebruikten om kopieën van de Bijbel te maken.

Roads and Highways

Op zijn hoogtepunt omvatte het Romeinse rijk bijna 1,7 miljoen vierkante mijl en omvatte het het grootste deel van Zuid-Europa. Om dit uitgestrekte gebied effectief te kunnen besturen, bouwden de Romeinen het meest geavanceerde wegenstelsel dat de antieke wereld ooit had gezien. Deze Romeinse wegen – waarvan er vele vandaag de dag nog in gebruik zijn – werden aangelegd met een combinatie van aarde, grind en stenen gemaakt van graniet of geharde vulkanische lava. De Romeinse ingenieurs hielden zich aan strikte normen bij het ontwerpen van hun snelwegen, en creëerden pijlrechte wegen die bochten maakten voor de waterafvoer. De Romeinen legden tegen 200 n.Chr. meer dan 50.000 kilometer wegen aan, voornamelijk ten behoeve van militaire veroveringen. Snelwegen stelden het Romeinse legioen in staat om tot 25 mijl per dag te reizen, en een complex netwerk van posthuizen zorgde ervoor dat berichten en andere inlichtingen met een verbazingwekkende snelheid konden worden doorgegeven. Deze wegen werden vaak op dezelfde manier beheerd als moderne snelwegen. Stenen kilometerpalen en borden informeerden de reizigers over de afstand tot hun bestemming, terwijl speciale soldaten als een soort snelwegpatrouille fungeerden.

Romeinse bogen

Bogen bestaan al zo’n 4000 jaar, maar de oude Romeinen waren de eersten die hun kracht effectief gebruikten bij de bouw van bruggen, monumenten en gebouwen. Door het ingenieuze ontwerp van de boog kon het gewicht van gebouwen gelijkmatig over verschillende steunpunten worden verdeeld, waardoor werd voorkomen dat massieve Romeinse bouwwerken zoals het Colosseum onder hun eigen gewicht zouden bezwijken. Romeinse ingenieurs verbeterden bogen door hun vorm af te vlakken tot een zogenaamde segmentboog en deze op verschillende afstanden te herhalen om sterkere steunen te bouwen die grote openingen konden overbruggen bij gebruik in bruggen en aquaducten. Samen met zuilen, koepels en gewelfde plafonds werd de boog een van de bepalende kenmerken van de Romeinse bouwstijl.

De Juliaanse kalender

De moderne Gregoriaanse kalender is zeer nauw gemodelleerd op een Romeinse versie die meer dan 2000 jaar teruggaat. De vroege Romeinse kalenders waren waarschijnlijk afgeleid van Griekse modellen die op de maancyclus waren gebaseerd. Maar omdat de Romeinen even getallen als ongeluksgetallen beschouwden, veranderden zij uiteindelijk hun kalender om ervoor te zorgen dat elke maand een oneven aantal dagen had. Dit bleef zo tot 46 v. Chr., toen Julius Caesar en de astronoom Sosigenes het Juliaanse systeem instelden om de kalender op het zonnejaar af te stemmen. Caesar verlengde het aantal dagen in een jaar van 355 tot de nu bekende 365 en omvatte uiteindelijk de 12 maanden zoals wij die nu kennen. De Juliaanse kalender was bijna perfect, maar hij misrekende het zonnejaar met 11 minuten. Deze paar minuten deden de kalender uiteindelijk verschillende dagen afwijken. Dit leidde tot de invoering van de bijna identieke Gregoriaanse kalender in 1582, die de afwijking oploste door het schema van schrikkeljaren te wijzigen.

De Twaalf Tafelen en het Corpus Juris Civilis

Subpoena, habeas corpus, pro deo, affidavit – al deze termen zijn afkomstig uit het Romeinse rechtssysteem, dat eeuwenlang het westerse recht en bestuur domineerde. De basis voor het vroege Romeinse recht werd gevormd door de Twaalf Tafelen, een wetboek dat een essentieel onderdeel vormde van de grondwet tijdens het Republikeinse tijdperk. De Twaalf Tafelen, die voor het eerst werden aangenomen rond 450 v. Chr., bevatten gedetailleerde wetten met betrekking tot eigendom, godsdienst en echtscheiding en vermeldden straffen voor alles van diefstal tot zwarte magie. Nog invloedrijker dan de Twaalf Tafelen was het Corpus Juris Civilis, een ambitieuze poging om de geschiedenis van de Romeinse wet in één document samen te vatten. Het Corpus Juris, dat tussen 529 en 535 na Christus door de Byzantijnse keizer Justinianus werd opgesteld, bevatte moderne juridische concepten zoals het idee dat de beschuldigde onschuldig is totdat zijn schuld bewezen is. Na de val van het Romeinse Rijk werd het de basis voor veel van ’s werelds rechtssystemen. Samen met het Engelse gewoonterecht en de sharia blijft het Romeins recht enorm invloedrijk en wordt het nog steeds weerspiegeld in het burgerlijk recht van verschillende Europese naties en in de Amerikaanse staat Louisiana.

Battlefield Surgery

De Romeinen vonden vele chirurgische instrumenten uit en waren pioniers op het gebied van keizersnedes, maar hun meest waardevolle bijdragen aan de geneeskunde kwamen van het slagveld. Onder leiding van Augustus richtten zij een militair medisch korps op dat een van de eerste speciale veldchirurgische eenheden was. Deze speciaal opgeleide medici redden talloze levens door het gebruik van Romeinse medische innovaties zoals hemostatische tourniquets en arteriële chirurgische klemmen om bloedverlies tegen te gaan. Romeinse veldartsen voerden ook onderzoeken uit bij nieuwe rekruten en hielpen de verspreiding van ziekten tegen te gaan door toezicht te houden op de sanitaire voorzieningen in militaire kampen. Het was zelfs bekend dat zij instrumenten voor gebruik in heet water desinfecteerden, waarmee zij een vorm van antiseptische chirurgie introduceerden die pas in de 19e eeuw volledig werd omarmd. De Romeinse militaire geneeskunde bleek zo geavanceerd in het behandelen van wonden en het bevorderen van het welzijn, dat de soldaten over het algemeen langer leefden dan de gemiddelde burger, ondanks de voortdurende gevaren van de strijd.